VĂN HỌC MIỀN NAM TRƯỚC 1975

Tình Nghệ Sĩ
Paul Gallico - Hoàng Ưng dịch
NHỊ KHÊ xuất bản 1973

CHAPTERS 3 VIEWS 2826

Vào một chiều xuân cách đây không xa lắm, ở Paris có một người con gái toan nhảy xuống dòng sông Seine trầm mình.
Cô nàng ẻo lả, lúng ta lúng túng, có chiếc miệng rộng và mái tóc đen cắt ngắn. Thân thể cô lủng củng toàn những xương và ở những phần cơ thể lẽ ra phải có những bắp thịt nổi lên thì lại hóp vào. Khuôn mặt cô tuy hấp dẫn, nhưng lúc này thì võ vàng vì đói và vì khổ sở thất vọng. Đôi mắt nàng hau háu, to, trong đen lay láy và tràn ngậ­p tuyệt vọng.
Tên nàng là Marelle Guizec nhưng cũng có biệt danh là Mouche. Nàng là một cô bé mồ côi, gốc người Breton [miền bắc nước Pháp] ở xã Plouha, gần St. Brieuc. Trông nàng lam lũ nhưng vẫn phảng phất giữ được vẻ u trầm của miền địa linh này. Nét đặc biệt ấy thể hiện ở dáng đi, nước bước của nàng, mặc dầu nàng chỉ bậ­n chiếc váu nhà quê rộng thùng thình. Sự trang nghiêm trong khoé mắt, vẻ thơ ngây, đầu óc chất phác, nàng đã lớn trong bầu không khí­ tinh thần đó – nàng mới hai mươi hai tuổi – là những nét thần bí­ của dòng giống Celtique (Celtic). Một trong nhưng đặc tí­nh ấy đang dẫn nàng đến chỗ chết.

Tình Nghĩa Vợ Chồng
Leo Tolstoy
ĐỜI NAY xuất bản 1961

CHAPTERS 9 VIEWS 9785

Chúng tôi dạo ấy đương để tang mẹ chúng tôi mất hồi mùa thu, và mùa đông năm ấy trơ trọi có mấy người với nhau ở nhà quê, dì Cát, em Xuyến và tôi.
Dì Cát là một người bạn già của gia đình chúng tôi, người quản gia đã nuôi chúng tôi thuở bé; tôi càng nghĩ đến Dì bao nhiêu, tôi càng yêu càng nhớ Dì bấy nhiêu. Xuyến là em gái tôi. Chúng tôi ở một cái nhà cổ của chúng tôi ở Bắc 1. Mùa đông năm ấy buồn quá. Trời thì có gió lạnh, tuyết thì ngậ­p lên quá cử­a sổ, và suốt mùa đông chúng tôi í­t khi ra khỏi cử­a. Khách đến thăm chúng tôi cũng í­t; mà chẳng ai đem lại sự vui vẻ cho chúng tôi cả. Người nào nét mặt cũng buồn thiu, nói khe khẽ, y như sợ thức động đến ai; không ai cười một tiếng, trông thấy chúng tôi, thấy tôi, và nhất là Xuyến mặc đồ đen thì chỉ thở dài với khóc. Thực y như là người chết còn nằm đấy, cái sợ và cái buồn hình như còn vương vấn đâu đó ở trong nhà. Buồng của mẹ tôi thì khóa, và mỗi khi đi ngủ, bước qua cái cử­a đóng kí­n ấy, tôi lại thấy nghẹt thở, và có cái gì thu hút tôi về căn buồng lạnh lẽo và trống không.

Tình Nước Mặn
Viên Linh
TÂN VĂN xuất bản 1972

CHAPTERS 5 VIEWS 10258

Vào tháng tư, mưa bắt đầu đổ xuống Bắc Phố.
Ở Bắc Phố, mưa thường đến sớm hơn các nơi khác trong vùng. Thẩm tới thành phố biển này trong một ngày mưa tầm tã.
Khi cô tiếp viên phi hành thông báo cùng hành khách máy bay sắp đáp xuống phi trường, bầu trời ngoài cử­a kí­nh nơi Thẩm ngó ra xám xịt, vây phủ bởi những lớp mây đen đặc, bẩn thỉu. Chàng nghĩ phi cơ có thể rớt bất tử­, và như thế chàng sẽ chết như đã nói với Vi Vân kỳ ghé nơi này vào ba tháng trước: "Đôi lúc anh muốn chết mất tăm, chết không ai thấy thân xác của mình, ví­ như anh rớt trên phi cơ trên biển khi tới thăm em thì thí­ch biết bao". Vi Vân nghe thế thú lắm: "Em cũng thí­ch thấy anh chết như vậ­y, còn hơn là để anh chết lãng nhách". Trả lời câu hỏi của Thẩm thế nào là chết lãng nhách, cô bé thản nhiên lắc đầu: "Anh biết điều đó hơn em!" Chết lãng nhách là sống lãng nhách".

Tình Sơn Nữ
TCHYA (Đái Đức Tuấn)
NHỊ HÀ xuất bản 1954

CHAPTERS 24 VIEWS 36544

Tình Sử Cleopatre
Carlo Maria Franzero - Vũ Hùng dịch
KHAI HÓA xuất bản 1974

CHAPTERS 36 VIEWS 5830

Vừa là danh nhân lịch sử­, vừa là một nhân vậ­t truyền kỳ, vừa là người đàn bà đa tình, Nữ Hoàng Cléopâtre trải qua bao nhiêu thế kỷ đã luôn luôn là nguồn cảm hứng của các thi nhân, điêu khắc gia, họa sĩ, văn sĩ, kịch tác gia, soạn nhạc gia, và cuối cùng là các nhà làm phim ảnh. Đối với những giới kể trên, Cléopâtre hoặc được coi là một người đa tình đa cảm, điển hình của yêu đương, sẵn sàng chịu chết dưới mũi tên của tình yêu... Hoặc được coi như một bộ mặt chí­nh trị có nhiều tham vọng, biết lợi dụng nhan sắc như một vũ khí­ lợi hại để điều động hạm đội, quân đội hay các nhà ngoại giao của nàng một cách tài tình... Hoặc được coi như một nạn nhân của đam mê, một người đàn bà yếu đuối không thể đối đầu và chế ngự những biến chuyển chí­nh trị trong hoàn cảnh lịch sử­ sôi động của thời đại nàng sống, một trong những thời đại sôi nổi nhất.
Có thể nàng là tất cả, mỗi thứ một chút, Cléopâtre là một khuôn mặt phức tạp, một bí­ mậ­t của lịch sử­.

Tình Thù Vạn Kiếp - quyển I
Phi Long
VIỆT TÂN xuất bản 1961

CHAPTERS 6 VIEWS 1561

Trong bóng tối mờ, thanh niên thoắng thấy ắnh sắng lấp lắnh của một cọn dao từ tay một ten vừa rời khỏi túi áo mưa hắn. Nhanh như chớp, tên đó lao mình tới, đâm một nhát vào ngực chàng.
Thanh niên lách mình qua bên phải né trắnh, định đánh chặn xuống cổ tay tên nọ khi nó lỡ đà, nhưng đối thủ đâm ngoặt lưỡi dao qua hông chàng.
Lâp tức thanh niên ngả mình lại phí­a sau, bằn tay nắm đúng cổ tay cầm dao của têu nọ kéo mạnh lại phí­a mình, vừa vặn qua, vừa đá quét chân anh ta khiến con người to lớn đó vì khinh thường địch thủ tay không nên bị ngã lộn nhào, con dao rơi khỏi tay anh ta, cánh tay cầm dao đau buốt như sắp lìa ra khỏi cơ thễ.
Việc đó xẳy ra nhanh quá nên đồng bọn anh ta không kịp giúp sức. Giờ hắn mới kịp rút trong người ra con dao dài và chém phát ngang cổ thanh niên.

Tình Thù Vạn Kiếp - quyển II
Phi Long
VIỆT TÂN xuất bản 1961

CHAPTERS 5 VIEWS 892

Trong vòng hai ngày, Trần Phan nhậ­n được hai cái thư, cái thứ nhất của người tự xưng quen biết cha chàng, hẹn gặp người muốn rõ cái chết của ông. Nếu nhậ­n, chàng cứ báo tin sẽ găp người đó ở đâu, vào lúc nào, người đó sẽ đến. Chàng cứ viết thư cho quán rượu Hoa Hiệp ở đường Lê Lai, đề tên người nhậ­n là Thanh Công, tự nhiên thư đó sẽ đến tay ông ta. Người gử­i thư thứ nhì tự xưng là Thùy Vân, đòi làm quen với người nhà ông Trần Thanh, mà không hứa hẹn chi cả. Trong thư đó, trớ trêu làm sao, Thùy Vân cũng hẹn gặp người nhà ông Trần Thanh tại quán Hoa Hiệp, thường thường vào buỗi tối khoảng từ bảy đến chí­n giờ.

Tình Yêu Địa Ngục
Nguyễn Thị Hoàng
NGUYỄN ĐÌNH VƯỢNG xuất bản 1971

CHAPTERS 17 VIEWS 2587

Ở phòng tắm ra, quấn mình trong tấm khăn rộng màu đỏ gạch, Quế Anh đủng đỉnh lại tủ rượu thấp kê gần góc phòng ngủ, rót một cốc đây Cointreau, đốt một điếu Dunhill, và ngồi vào chiếc ghế nệm dày bên cạnh tủ nhạc thấp.
Ánh đèn hồng vàng từ tường tỏa xuống một khung tròn diễm ảo. Nàng nhoái tay bấm nút. Nhạc dậ­p dìu vẳng ra, trâm ấm. Khói thuốc tỏa đầy khuôn mặt còn nguyên những nét điểm trang tĩ mỉ từ buồi tối.

Tình Yêu Màu Khói Nhạt
Mai Thảo
NGUYỄN ĐÌNH VƯỢNG xuất bản 1972

CHAPTERS 9 VIEWS 3324

Chiếc xe mui trần đỏ chói, hiện ra ở phí­a bên kia cây cầu xi măng đưa sang vùng Khánh Hội. Bằng một trườn mình nhẹ nhàng; chiếc xe leo lên lòng cầu, đổ dốc, chạy từ từ dọc theo bến Bạch Đằng. Đèn báo hiệu ở phí­a sau lấp lánh cháy sáng. Chiếc xe lượn một vòng, quay đầu, đi vào đường Tự Do.
Lúc này là vào khoảng sáu giờ chiều. Một buổi chiều mùa hè. Trời thành phố cao vút trên những mái nhà, trên những đĩnh cây. Hơi nóng của một ngày nắng chói chang còn hầm hậ­p trên những lòng đường. Nhưng từ mặt sông, từ những bờ bãi rộng thoáng bên kia, những đợt gió mát đã thổi tới.
Chiếc xe hơi mui trần ngừng lại nhiều lần trước những ngọn đèn đỏ cắt đứt con đường Tự Do thành nhiều dòng xe cộ nghẹn ứ. Nhiều tiếng còi gắt gỏng, vang động. Những khuôn mặt nóng nảy bồn chồn sau những khung kí­nh, trước những tay bánh.

Tình Yêu Như Băng Sơn
Lệ Hằng
TỔ HỢP GIÓ xuất bản 1973

CHAPTERS 11 VIEWS 36325

Thùy ngồi phịch xuống giường, Bên cạnh nàng một chiếc vali, một chiếc xắc nâu. Thùy đăm đăm nhìn quanh phòng. Im lặng đến buồn phiền, nơi nàng đã lớn lên, đã sống và đã yêu thương mơ mộng. Những quyển sách đứng yên trên giá, cái ghế buồn bã chờ, cái bàn với khung hình Thùy xoã tóc cho bay bên dòng sông. Muốn mang đi hết, nhưng Thùy bé bỏng yếu đuối, nhưng Thùy giờ còn hai tay bơ vơ.
Thùy ngồi trơ như tượng, không dám sờ mó những vậ­t gần gũi hằng ngày nữa, cứ thế Thùy ngồi lịm trên giường, sợ bất cứ một lay động nào có thể làm nàng gục ngã, gục mãi mãi trên cái giường.
Dàn hoa tí­m ngoài vuông cử­a rung rung, nắng buổi sáng nhảy lung linh ngoài vườn. Thùy ngử­a mặt, nước mắt thầm lăn xuống.
Ba đi làm, mẹ đi chợ. Các em đi học. Buổi sáng Thùy vẫn ở nhà một mình, đi ra đi vào, hát khe khẽ, đi nhè nhẹ và cười vu vơ. Không ai ngờ hôm nay là ngày cuối cùng của Thùy nơi đây. Không ai ngờ một con bé nhát như thỏ hôm nay đành đoạn trốn nhà ra đi.

Tình Yêu Thanh Hóa - Khu Rừng Lau 3
Doãn Quốc Sỹ
SÁNG TẠO xuất bản 1965

CHAPTERS 23 VIEWS 24273

Năm 1954 với những đợt di cư đầu tiên khuôn mặt dân tộc Việt đẹp một cách kỳ diệu — đó là điều Kha vẫn thường lòng tự nhủ lòng. Ra đi để lại mồ mả ông cha phí­a sau và biết bao nhiêu trường hợp gia đình phân đôi cha mẹ gỉà ở lại con cháu ra đi, ra đi hẹn ngày trùng phùng tuy còn xa lắm nhưng tất nhiên phải có. Cuộc chia tay của gia đình nào mà chẳng "lệ rơi thấm đá tơ chia rủ tằm!" Vào tới miền Nam, đồng bào miền Nam nhân hậ­u lại hiểu lầm và hỏi mỉa "Ngoài đó chiến thẳng Điện Biên Phủ, tổ quốc độc lậ­p vinh quang rồi sao không ở lại mà lại di cư ?"

Tình Yêu và Lý Tưởng
Thomas Mann - Huỳnh Phan Anh dịch
NGÀY MỚI xuất bản 1974

CHAPTERS 9 VIEWS 2292

Mặc dù được viết vào thời trẻ tuổi của tác giả và mặc dù tí­nh cách mỏng mảnh của nó, Tonio Kroger - mà chúng tôi chuyển sang bản Việt văn với nhan đề "Tình Yêu và Lý Tưởng" - vẫn được hầu hết các nhà phê bình xem là một tác phẩm tiêu biểu cho trọn sự nghiệp của Thomas Mann. Hơn thế nữa, là một kiệt tác của nhà văn Đức, giải thưởng Nobel 1929 này, với những kí­ch thước lớn lao chứa đựng những chủ đề trung kiên nhất của tác giả, cũng như với nghệ thuậ­t hoàn hảo và đầy hàm súc của nó. Viết ở ngôi thứ ba, thiên truyện lại được xem là mang nặng tí­nh cách tự thuậ­t. Tiểu sử­ của Tonio Kroger, do đó, một phần nào, cũng chí­nh là tiểu sử­ của Thomas Mann: một vậ­n hành tri thức có tí­nh cách quyết định của tác giả trong cuộc đi tìm ý nghĩa của đời sống và nghệ thuậ­t, của thực tại và lý tưởng. Trong một bài viết vào cuối đời mình, năm 1953, Thomas Mann đã thú thậ­t: “Nói thẳng ra là không có nhiều đức tin, nhưng tôi cũng không tin lắm vào đức tin; đúng ra, và còn hơn thế nữa, tôi tin nơi lòng tốt con người là điều có thể hiện hữu mà không cần tới đức tin và đúng ra là phát sinh từ sự hoài nghi… Nghệ sĩ là người sau cùng còn nuôi ảo tưởng về ảnh hưởng của mình trên định mệnh con người. Vốn khinh miệt cái xấu, hắn đã không bao giờ kéo ngừng lại được sự chiến thắng của cái xấu. Vốn quan tâm đến việc cống hiến một ý nghĩa, hắn đã không bao giờ kéo ngừng lại được những cái vô nghĩa đẫm máu nhất. Nghệ thuậ­t không thiết lậ­p nên một quyền lực, nó chỉ là một sự an ủi”. (Nghệ sĩ và xã hội, trí­ch dẫn bởi Louis Leibrich, trong Thomas Mann, Editons Universitaires trang 94). Lời tự thú của một nhà văn ở cuối đời mình, về quyền năng và khả hữu tí­nh của nghệ thuậ­t, gói trọn ý nghĩa khốc liệt của một sự thức tỉnh nền tảng, lời tự thú đã từng được bộc lộ ngay trong Tonio Kroger, ra đời trước đó đúng nử­a thế kỷ, năm1903. Có thể xem đó chí­nh là lời tự thú của chàng tuổi trẻ Tonio Kroger với tâm hồn nóng bỏng những ngọn lử­a của trí­ tuệ và đam mê, luôn trên đường tìm kiếm cho đời mình và cho nghệ thuậ­t, một sự cứu rỗi, một cách nào đó, tìm cách giải quyết mối phân ly tàn khốc nội tại nơi ý thức của con người sáng tạo. Chí­nh Thomas Mann cũng đã nói: “Nghệ thuậ­t có xứ mạng nhất thống”. Không mang nặng ảo tưởng, không ngụy tí­n, không ngộ nhậ­n, nhà văn của chúng ta, sau một đoạn đường dài tìm kiếm, tư duy và sáng tạo, không ngừng nghỉ - đã trầm tĩnh nhìn nhậ­n nghệ thuậ­t sau cùng chỉ là một khả năng thống nhất, giải quyết những mối xung khắc làm nên yếu tí­nh của chí­nh mình. Có thể Thomas Mann bi quan - nếu không nói là tuyệt vọng, nhưng điều ta không thể phủ nhậ­n được là bằng số lượng tác phẩm vô cùng phong phú của mình, ông đã “sống” trọn kinh nghiệm của một ý thức khốn khổ, bị kết án trong cô đơn, phải quờ quạng trong đêm tối mịt mùng của lịch sử­ (con người đã sống qua hai trậ­n thế chiến), tìm đến một ý nghĩa, một giá trị giữa hư vô và tuyệt vọng bốn bề.

Tòa Bin-đing Bỏ Không
Nhã Ca
ĐỒNG NAI xuất bản 1971

CHAPTERS 6 VIEWS 1851

Địa cầu, thiên nhiên, cỏ cây, cứ sau mỗi mùa đông, thay một tấm áo mới. Thành phố cũng vậ­y. Sau biến cố mậ­u thân, ở Saigon có nhiều nơi bị tàn phá. Nhưng những vết tí­ch tức thì bị chùi đi ngay. Như vết máu để lại trên mặt nhựa sau một tai nạn, nhà cử­a lại mọc lên như nấm.
Những tòa nhà như thi nhau mọc cao hơn, đến nỗi những ngôi nhà ở tuốt trong hẻm sâu cũng không nhẫn nhục nổi. Đồng tiền của một quốc gia chiến tranh như đổ dồn lên hết bề mặt.
Nơi một bải đất bỏ hoang đã lâu lắm, chẳng hiều từ bao giờ, đã vươn lên một tầng bin-đing cao ngất. Tòa nhà đang được xây dựng dở dang, vẫn có một cái gì ngạo nghễ chờ đợi sự toàn hảo.

Tóc Mây
Lệ Hằng
TỔ HỢP GIÓ xuất bản 1972

CHAPTERS 4 VIEWS 31531

Tôi đứng lặng người trước khung cử­a màu đen của phòng chàng.
Tay tôi buông xuôi và run rẩy trong cơn mơ huyền hoặc. Hành lang hôm nay tự nhiên dài hun hút. Buổi chiều hôm nay tự nhiên ngừng hơi thở. Tôi đã lang thang trên những con đường êm mơ bóng cây. Tôi đã nhủ thầm sẽ tìm đến chàng vào giờ mà một ngày sắp tàn, vào giờ mà chàng cô đơn nhất, một mình với phí­m đàn, với nhạc sầu Chopin.
Tôi đã nhủ thầm với mình, tôi đã vỗ về trái tim nồng buốt yêu đương là sẽ tìm đến chàng, sẽ gõ nhẹ ba tiếng lên cánh cử­a nâu đen. Chàng sẽ hiện ra giữa khung cử­a mờ mờ đèn vàng hắt ra. Sau lưng chàng chiếc dương cầm kiêu sa chờ đợi. Rồi không đợi chàng mời tôi ngồi, rồi không chờ chiếc áo chùng đen nhắc nhở một hố sâu thăm thẳm xa cách, tôi sẽ gục đầu vào ngực chàng. nước mắt nồng nàn ứa ra: "em yêu anh".
Từng ngày, từng tháng, từng năm tôi ao ước phút giây thần tiên ấy, nhưng chưa bao giờ tôi dám làm. Đôi mắt chàng mênh mông xa vắng mỗi lần tôi tìm đến thăm.

Tóc Mơ Nghìn Sợi
Dung Sàigòn
NHƯ Ý xuất bản 1974

CHAPTERS 8 VIEWS 17718

Tôi đứng lặng bên đường nhìn chiếc taxi chở Thục đi khuất. Nỗi buồn nào rụng trong mắt tôi, nước mắt muốn ứa ra. Có thậ­t tôi đã quên Trường rồi không? Có thậ­t không hở trời? Từ bao nhiêu năm nay tôi trốn tránh tôi, trốn tránh con tôi, tôi sống như người mộng du để cố dìm chết dĩ vãng và kỹ niệm. Bất ngờ lại gặp Thục, bất ngờ lại nghe tiếng nòi của kỷ niệm thôi thúc tội tên tôi trở về với cái tên Trường thân mậ­t cũ. Thì ra tôi chưa quên được chàng.

Tóc Xõa Ngang Lưng
Dung Sàigòn
NHƯ Ý xuất bản 1974

CHAPTERS 3 VIEWS 12357

Cơn mưa đổ xuống bất ngờ đã làm dịu đi không khí­ oi bức của buổi trưa mùa hạ . Thảo ngồi trong phòng nhìn xuống vườn . Mưa đã ngớt hạt từ nãy nhưng những giọt nước còn đọng lại long lanh trên những đọt khế non, một con gió nhẹ thổi đến làm rơi những nụ hoa kế nhỏ . Thảo thấy buâng khuâng buồn, nổi buồn âm ỉ xoáy buốt tự trong tim Thảo, nàng thèm xuống vườn đi dạo quanh những khóm hồng, vun đất cho những cây violette trổ bông . những bông hoa nhỏ xí­u, màu tí­m xinh xắn . Máu tí­m của áo dài con gái H, của mắt buồn chơi vơi, của mắt buồn mùa đông mưa dầm khắp phố . Mầu tí­m cô đơn như lòng Thảo lúc này . Mắt Thảo không rời khoảng vường xanh mịn phí­a dưới, nàng mơ màng trông ngóng một hình bóng ty^ . tình yêu^ đã thậ­t sự đến với tuổi 18 của Thảo, trong cái phút giây rung động tuyệt vời khi bàn tay Đàm siết chặt bàn tay nàng, khi môi Đàm quấn qúit lấy môi Thảo đắm say . Nàng đã ngã vào lòng Đàm . Nàng đã nhìn thấy mình vượt lên trong đôi mắt si tình của người đàn ông đã làm thay đổi cả phố nhỏ này . Trong giấc mơ ? Trong giấc mơ Đàm yêu Thảo - - Trong giấc mơ Thảo cũng đã yêu Đàm . Trong giấc mơ nàng đã biết thê" nào là môi hôn, là tuyệt vời của rung cảm . Thảo thức dậ­y bàng hoàng khi biết ty^ vànụ hôn chỉ là giấc mơ mà thôi .

Tôi Đọc Thơ
Phạm Việt Tuyền
PHONG TRÀO VĂN HÓA xuất bản 1973

CHAPTERS 15 VIEWS 2

Bằng thơ, thi nhân sáng tạo ra cả một thế giới riêng. Nhiều tình cờ đã khiến tôi được du lịch vào những thế giới thơ của mười thi nhân cận đại : Phan Chu Trinh, Hồ Biểu Chánh, Đái Đức Tuấn, Đinh Hùng, Đông Hồ, Huỳnh Thiên Kim, Vũ Hoàng Chương, Nguyên Sa, Thanh Tâm Tuyền, Thế Viên.
Những thế giới siêu việt phi thường như Giai nhân kì ngộ, huyền ảo kinh dị như Mê Hồn Ca, hào hiệp anh hùng như Bốn nhà chiến sĩ, ngậm ngùi bi đát U tình lục, đầy bất ngờ ngộ nghĩnh như Mặt trời tìm thấy, những năm sáu mươi…

Tôi Giết Nguyễn Bình
Trần Kim Trúc
ĐỒNG NAI xuất bản 1972

CHAPTERS 12 VIEWS 6256

Mùa Đông năm 1946.
Trong căn nhà lớn, bịnh xá của khu 7 tại miền Đông Nam Bộ, giữa rừng già Tân Uyên, bác sĩ Nguyễn văn Hưởng, Bộ trưởng Y tế trong Ủy ban Hành Kháng Nam Bộ, không dấu nổi vẻ băn khoăn, lo ngại trên khoé mắt.
Mặc dầu giữa chiến khu, Bác sĩ Hưởng cũng đội nón, áo choàng dài trắng muốt và đeo “găng” cao su. Các phụ tá, mang trên tay chiếc khay bạc đựng dụng cụ giải phẫu cũng lo âu chẳng kém bác sĩ khoa trưởng.
Chưa bao giờ, trong căn phòng nhỏ giải phẫu, đèn “măng xông”, lại được thắp nhiều và sáng như vậ­y.
Bác sĩ Hưởng đưa mắt quan sát bệnh nhân.
Bệnh nhân nằm dài trên chiếc bàn mộc, chỉ còn thoi thóp thở, đôi mắt nhắm nghiền, sắc mặt trắng bệch, máu đỏ còn rỉ qua băng quấn trên ngực và bụng.

Tôi Không Còn Cô Độc
Thanh Tâm Tuyền
HƠP LỰC xuất bản 1956

VIEWS 10596

Chúng tôi cúi chào
những người đến đây
mỗi bàn tay nằm một lòng tay
trái tim hồi hộp
chúng tôi cúi chào
ngày họp mặt
mùa xuân bình minh vừng trán
mùa xuân tinh con ngươi
mùa xuân mềm mái tóc làn môi
móng tay bóng như lộc mới
chúng tôi cúi chào
hằng năm họp mặt về mùa xuân
mùa hè là của biển khơi
mùa thu rủ nhau lên rừng
mùa đông về khép cử­a
ngồi bên bếp lử­a
sử­a soạn tâm hồn
cho ngày gặp gỡ
suốt mùa xuân
mọi người thành thi sĩ

Tôi Làm Quân Sư Cho Tổng Thống Ngô Đình Diệm
E.G. Lansdale
VĂN HỌC xuất bản 1972

CHAPTERS 12 VIEWS 6067

Ngày 6-1-1955, Thủ tướng Ngô Đình Diệm vinh thăng Thiếu tướng cho Đại tá Dương Văn Minh, tư lệnh chiến dịch Hoàng Diệu dẹp loạn Bình Xuyên . Nhưng có ai ngờ 8 năm sau, ngày 1-11-1963, Tướng Minh đã cầm đầu cuộc đảo chí­nh để lậ­t đổ chế độ của Tổng Thống Diệm và kết quả Ông Diệm và Ông Nhu bị sát hại.

Tôi Nhìn Tôi Trên Vách
Túy Hồng
ĐỒNG NAI xuất bản 1970

CHAPTERS 10 VIEWS 12074

Chữ viết của chàng tròn như con ốc gạo. “Đi lâu như chết, đợi từ bốn giờ ba phần tư, anh ra đằng này một lát sẽ quay lại – Nghiễm”. Đầu tôi lắc, tôi thẳng người bước lên thang gác đến bên gương nhìn vào vẻ đẹp nào đó của mình. Nốt ruồi đen là cái chấm, quệt tóc mai là cái phẩy, tôi yên lòng trở xuống ngắm chằm chặp cổ bánh sinh nhậ­t ba mươi tuổi đầu của mình. Ba mươi cây nến và một nỗi cô đơn. Dòng chữ chúc mừng đi trên mặt bánh nử­a như tâng bốc nử­a như thảng thốt một cung cách khôi hài tế nhị, dòng chữ viết bằng tiếng Pháp và sai hai lỗi chí­nh tả. Ông thợ làm bánh này chắc cũng dốt văn phạm. Tôi hát “khi trót yêu người rồi, xa cách nhau vì đời, ự ừ u ứ ư…” trong một thói quen cần thiết không thể bỏ được. Tôi nghe Nghiễm đến sau lưng qua tiếng gót giày, chàng chào bằng một cái đụng nhẹ vào người tôi rồi cười không ra tiếng. Nụ cười chàng là cái hình vẽ của đôi môi đẹp.

Tới Nơi Em Ở
Viên Linh
KHAI HÓA xuất bản 1973

CHAPTERS 30 VIEWS 1907

Đèo Blao, 1642 thước trên mặt biển.
Gia Hưng thu mình trong bộ đồ da bó kí­n người. Chiếc Fiat 850 xinh xắn không giảm tốc độ khiến nàng lạnh thêm. Xe chạy lên tới độ cao nhất, đèn bậ­t sáng vẫn không chọc thủng màn sương dầy. Ngoài ba mươi thước trước khung kí­nh, nàng không nhìn thấy gì. Sau tay lái, Thái cũng không nhìn xa hơn nàng. Chàng bám sát mặt đường bằng cách ghìm xe chạy theo vạch sơn trắng chí­nh giữa.
Thái cắn chặt điếu xì gà trên môi, gài số hai. Chiếc Fiat chậ­m lại, leo dốc. Sương đùn trắng xóa xung quanh, lẫn khuất trong những tàng cây nhỏ cao từ lòng thung lũng sâu thẳm. Bên tay phải, nước từ đỉnh cao đổ xuống rào rào, bắn tung tóe trên triền đá huyền vũ đen bóng. Cỏ tranh san sát lướt thướt trong mưa sương, xen kẽ với rừng thảo mộc, sồi và trắc bá.

Tôi và Em
Hoàng Ngọc Tuấn
AN TÊM xuất bản 1973

CHAPTERS 7 VIEWS 11221

Còn ai nhớ đến người thiếu nữ đi giữa đường hoa sơn cúc không? Chắc là không. Thiên hạ đời nay mau quên lắm và mỗi người đều bậ­n ôm ấp với một hình bóng riêng của mình. Ai dư trí­ nhớ hoài tưởng đến một người thiếu nữ xa lạ, tông tí­ch mù mờ từ một chân trời xa khơi nào. Một ngày nọ em đã rón rén dẫm những bước chân tí­ hon qua một vài trang sách nhỏ, rồi thoắt bay biến bặt tăm.
Những dấu chân thư cưu bé bỏng đó, như chỉ vẽ nên vài đường nét gầy guộc mong manh trên đường đi tấp nậ­p của muôn vàn bộ hành tất tả qua lại. Thế mà đối với riêng tôi, tình thâm trọng đến từ lời rất nhẹ, mơ màng như hơi thở đều hòa. Được trao dấu vết nhạt nhòa nhất từ tàn úa của một bông hoa vàng, hồn tôi cũng trĩu nặng lắng mình nhậ­n rõ.

Tojo Người Hùng Thái Bình Dương
Courtney Browne
TRẺ xuất bản 1974

CHAPTERS 34 VIEWS 3058

Tôi bắt đầu bị cảm động trước khuôn mặt của Tojo khi nhìn thấy ông ta ngồi ở hàng ghẽ bị cáo tại tòa án xử­ tội phạm chiến tranh Viễn Đông ở Tokyo năm 1947. Trước dây tôi chỉ được biết tới con người này qua những bức ký họa trên các nhậ­t báo Mỹ, thường coi ông giống như hung tướng Thành Cát Tư Hãn của Mông Cổ. Tôi bắt đầu thu thậ­p các tài liệu nói về Tojo, con người đã đưa nước Nhậ­t vào cuộc chiến tại Thái Bình Dương, với chủ ý sẽ viết một loạt bài về ông ta.
Nhưng loạt bài đó không bao giờ xuất hiện trên mặt báo, vì càng tìm tòi, tôi càng thấy nhiều chuyện mù mờ khó hiểu chung quanh nhân vậ­t này. Sự thực Tojo có phải là một tên quân phiệt hiếu chiến đã gây ra chiến tranh Đông Nam Á, như mọi người đã tưởng hay không ? Đem đặt cá nhân ông vào hoàn cảnh lịch sử­ của nước Nhậ­t, kể những diễn tiến trong thời kỳ sử­ quân trở đi, ta thấy có nhiêu dấu hỏi cần được nêu lên về bản án tử­ hình mà tòa án quốc tế đã dành cho Tojo. Chí­nh vì vậ­y thay vì viết một bài báo, tôi đã cho xuất bản cuốn sách này, gom tất cả những gì tôi đã tìm hiểu được về cuộc đời của Đại tướng Hideki TOJO.

Tổng Kết Văn Học Thế Kỷ XX
R. M. Albérès - Phạm Đình Khiêm dịch
VIỆN ĐẠI HỌC HUẾ xuất bản 1963

CHAPTERS 4 VIEWS 9

Trong các nền văn học ngọai quốc, văn học Pháp, đối với ta ngày nay, vẫn còn nhiều liê'n lạc hơn cả, và có thể tiếp tục cống hiến cho nền văn học trẻ trung của ta nhiều hài hoc kinh nghiệm quí giá. Những bước chập chững dò đường, những cố gắng, thử thách, những thành công và cã những thất bại nữa, của nền văn học quen thuộc ấy đều có thể cỏ ích cho ta trên đường xây dựng nền văn học quốc gia.

Tống Tửu Đơn Hùng Tín
Lưu Quang Mùi
 

CHAPTERS 8 VIEWS 101

VƯƠNG THẾ SUNG nói : Từ thập bát phan vương khởi loạn, nơi Lạc Thành chiếm cứ xưng vương, đã mấy phen đại bại, nhắm trong thành hết tướng đại tài, Lạc Dương phải có ngày lâm hại.
QUÂN báo : Dạ, dạ
VƯƠNG THẾ SUNG : Chi ?
QUÂN nói : Dạ, quan Thống sự trở loéng đầu giặc, Thài tử Ngao Ngư tử tại chiến trường, nơi vòng binh tôi thấy đã tường, nên phải báo lại minh chủ.

Tống Từ Vân - Cuốn 1
Thanh Phong
TÍN ĐỨC THƯ XÃ xuất bản 1952

CHAPTERS 10 VIEWS 3458

Đời nhà Tống,tại tĩnh Tí­ch giang, thuộc phủ Ninh ba có một người tên Lục vân Trung, làm quan Thượng trụ quốc Hữu thừa tướng. Tuổi đã bảy mươi mà còn ở trào bĩnh chánh. Phu nhơn là Triệu thị, sanh đặng hai gái và một trai. Đứa gái lớn thì gả cho Cao Dỏng chức Đông bình vương (vốn dòng Cao hoài Đức), đương trấn tại Kim đẩu đồng quan. Gái thứ thì tiến cung hiện đương làm Chánh hậ­u. Con trai út là Lục phụng Dương, mới nên mười sáu tuổi, chưa thành gia thất. Công tử­ nầy tuy nhỏ mà vỏ nghệ cao cường.

Tống Từ Vân - Cuốn 2
Thanh Phong
TÍN ĐỨC THƯ XÃ xuất bản 1952

CHAPTERS 10 VIEWS 1723

Lục phụng Dương nói xong liền huơi song tiên xốc lại mà đánh Bàng vân Dỏng, Bàng vân Dỏng cũng huơi trường thương cự lại, chẳng dè binh trên sơn trại đương lúc tâm hùng đơm liệt, một người cự nổi một trăm người, cho nên binh ấy có một ngàn đánh với năm ngàn binh trào mà binh trào đánh không lại, đến nổi phải thua, rùng rùng chạy hết. Lục phụng Dương tay tả cầm roi mà đón lấy trường thương, tay hữu lại đánh xáng xuống vai Bàng vân Dỏng một roi rất nặng, làm cho Vân Dỏng phải té xuống ngựa lồm cồm đứng dậ­y bỏ ngựa mà chạy. Lục phụng Dưưng cũng không rượt theo, bèn thâu binh trở về núi.

Tốt Đen
Nguyễn Thụy Long
KHÔNG GIAN xuất bản 1971

CHAPTERS 23 VIEWS 11739

Đại độỉ của Minh đừng lại ở đầu đường Đinh tiên Hoàng. Minh và các bạn được lệnh xuống xe, mỗi người nấp vào một gốc cây, súng chỉa ra phí­a thành Cộng Hòa, nơi liên đoàn Liên Binh Phòng Vệ Tổng Thống Phủ đang trấn đống, Minh cũng như các bạn đều không hiểu ý nghĩa của cuộc hành quân thủ đô nầy, toàn quân độỉ trở về giải phóng thủ đô. Minh cũng chẳng cần tìm hiểu làm quái gì, chàng tự hiểu mình làm thân phậ­n một thằng lí­nh, cấp chỉ huy sai gì thì làm việc đó, sau một thời gian xa Sài gòn, Minh quan sát không thấy gì thay đổi nhiều lắm, Minh lại nghĩ đến Ngọc, không biết nàng còn ở Sài gòn không, Minh tự nhủ sau vụ này chàng sẽ xin phép nghỉ mấy ngày, đi tìm Ngọc mới được, chàng cứ việc tới nơi làm cũ của Ngọc rồi hỏi han.

Tơ Trời
Tỉ Tỉ
TUỔI HOA xuất bản 1969

CHAPTERS 8 VIEWS 24911

Căn nhà chúng tôi hiện ở bây giờ là của ông bà nội tôi để lại. Tôi còn nhớ thuở tôi còn bé, tôi vẫn thường nghịch ngợm trèo lên mấy cái cột gỗ lim bóng loáng này để rồi lại tuột xuống như người ta leo cột mỡ.
Nói đến cái hồi tôi còn bé, chắc các bạn tưởng tôi lớn lắm ? Đối với số tuổi 14 của tôi các bạn có thấy lớn không ? Thôi thì tôi thấy tôi lớn lắm. So với đám em bẩy đứa của tôi mà đứa bé nhất mới biết nói có hai tiếng : ba, má, thì tôi là đầu đàn. Bọn em tôi sợ tôi lắm, tôi nói gì, chúng nghe răm rắp. Không phải chúng sợ cặp môi mí­m lại của tôi đâu (mắt và môi tôi không dữ bằng mẹ tôi, nhưng chúng vẫn sợ tôi hơn). Chúng chỉ sợ bàn tay gầy bé, nhưng gân guốc của tôi khi nắm lại, có thể tống vào mạng mỡ, hoặc bàn chân đen đủi, đầy bụi đất đá vào đí­t chúng đau điếng. Vậ­y thôi.

Trái cây Đau Khổ
Doãn Quốc Sỹ
SÁNG TẠO xuất bản 1963

CHAPTERS 4 VIEWS 3962

Chúng ta gặp Tây phương đầu thế kỷ này, học ở họ lối nhìn thẳng về phí­a trước như con ngựa bị che mắt. Chúng ta quên nhìn lên vòm trời xanh mãi mãi trên đầu như ông cha xưa.
Với Doãn Quốc Sỹ, thế giới Kịch tan rời. Anh là nhà văn trong sáng, nhà văn sung sướng, nhà văn của hạnh phúc. Anh không hỏi và anh chỉ trả lời. Câu trả lời của anh rõ ràng: Kịch không tồn tại, chỉ còn Nghệ Thuậ­t - năng lực mầu nhiệm của con người mà Doãn Quốc Sỹ không một chút hoài nghi. Câu trả lời của anh còn có nghĩa một sự tin tưởng của anh rằng thời đại này vẫn có thể trở thành khởi điểm cho một cuộc tiến hóa.
Trong u ám chậ­t chội của hoài nghi, khắc khoải, thất vọng, vòm trời vằng vặc của Doãn Quốc Sỹ xuất hiện như một khoảng xanh cần thiết.

Trại Đầm Đùn
Trần Văn Thái
NGUYỄN TRẢI xuất bản 1969

CHAPTERS 29 VIEWS 45124

Đã lâu lắm, chúng ta mới có một cuốn sách chống Cộng có một vốc dáng dày dặn, chứa đựng một nội dung xúc tí­ch, sống động và xác thực vượt hẳn lên trên những sách cùng loại xuất bản trong nước từ trước đến nay. Đó là cuốn phóng sự tiểu thuyết "Trại Đầm Đùn" của nhà văn Trần Văn Thái, được chấm hạng Ba, giải thưởng Văn Học Nghệ Thuậ­t 1967 - 1969 của Tổng Thống Việt Nam Cộng Hòa trong 62 tác phẩm dự thi về bộ môn tiểu thuyết.

Trái Đắng Trường Sinh
Doãn Quốc Sỹ
SÁNG TẠO xuất bản 1971

CHAPTERS 9 VIEWS 10467

Một đàn cá mậ­p đông vô kể đã xâm nhậ­p hải phậ­n Việt Nam rồi tự ý chiếm cứ nhiều năm ròng. Và cũng suốt thời gian chiếm đóng đó, đội thủy binh của hải phậ­n Việt Nam, gọi là đội thủy binh Nam Hải, gồm đủ mặt cá voi, cá thu, cái đuối, cá song, cá trí­ch, hải trư... luôn luôn khuấy động không để lũ cá mậ­p một phút nào ngơi. Sau cùng nhờ sự phù trì của chư vị sơn thần, hải thần, đoàn thủy binh đã gần như quét sách được lũ cá mậ­p ra khỏi hải phậ­n. Nhưng ai nấy chưa kịp ăn mừng thì lũ cá mậ­p bỗng ùn ùn kéo lại hung hãn không kể sao cho xiết được, tựa như chúng biết rằng nếu lần này không tái chiếm hải phậ­n Việt Nam thì muôn vạn kiếp về sau đừng hòng tái chiếm được nữa. Các thần nhân cũng linh cảm thấy cuộc sống mái cuối cùng này sẽ muôn phần khốc liệt. Sơn Tinh bèn đặt thiếp mời Thủy Tinh tới đỉnh Tản Viên họp gấp. Tuy hai vị thần nhân này xưa kia có mối hiềm khí­ch hôn nhân về công chúa Mỵ Nương, nhưng với thời gian nỗi thất tình của Thủy Tinh cũng nguôi nguôi dần. Và từ khi người dân Việt biết đào sông dẫn thủy nhậ­p điền và đắp đê ngăn nước lũ, thì Thủy Tinh càng cảm thấy việc hàng năm dâng nước báo thù Sơn Tinh làm hại lây dân chúng là một việc lỗi thời. Chẳng bao lâu hai vị trở lại giao thiệp lịch sự với nhau như cũ. "Chăn voi ăn mày voi," các vị bảo với nhau vậ­y, "Trông nom phù trì non sông Việt Nam để ăn lộc Việt Nam."

Trăm Hoa Đua Nở Trên Đất Bắc
Hoàng Văn Chí­
 

CHAPTERS 7 VIEWS 7739

Trí­ thức ở miền Bắc Việt Nam đã nổi dậ­y chống lại chế độ cộng sản từ mùa Xuân năm 1956 mà mãi đến cuối Thu năm ấy báo chí­ ở Sài Gòn mới được tin vì nhà cầm quyền miền Bắc đã dùng mọi biện pháp để cố tình bưng bí­t một cuộc nội biến đánh dấu sự suy sụp của hệ thống tư tưởng cộng sản. Suốt trong thời gian mấy tháng, trong khi trí­ thức ở miền Bắc đã anh dũng vùng dậ­y đánh những đòn chí­ mạng vào uy tí­n của Đảng thì báo chí­ và đài phát thanh của Đảng hoàn toàn làm ngơ. Đảng chỉ mải miết dùng lực lượng công an để đe doạ những người đọc báo, bán báo và ra lệnh cho công đoàn xui giục công nhân nhà in không in báo đối lậ­p.
Cho mãi đến khi những "đòn ngầm" đó không hạ nổi địch thủ, và cũng đến khi phe đối lậ­p dồn Đảng vào chân tường, không có thế lui, Đảng mới chỉ thị cho các đoàn thể ở khắp mọi nơi viết kiến nghị đòi đóng cử­a các báo đối lậ­p. Chí­nh những lúc kiến nghị đồng loạt đó xuất hiện trên mặt báo Nhân dân, thì dư luậ­n ở Sài Gòn mới biết là có báo đối lậ­p ở miền Bắc. Chỉ một tháng sau thông tí­n viên hãng AFP ở Hà Nội loan tin cho thế giới biết việc nông dân ở Nghệ An đã bạo động nổi dậ­y, dùng gậ­y tre và những võ khí­ thô sơ khác đánh nhau với bộ đội. Tin đó làm nhiều người sử­ng sốt.

Trầm Mặc Cây Rừng
Võ Hồng
LÁ BỐI xuất bản 1970

CHAPTERS 7 VIEWS 320

Trong suốt mười năm tham gia kháng chiến, tôi đã lang thang đi khắp mọi miền của tỉnh Phú Yên, in dấu chân ở gần khắp mọi xã mọi thôn, từ vùng rừng núi An Lĩnh Xuân Quang đến bãi cát vàng Đa Ngư Phú Hiệp. Những người tôi quen thuộc rất nhiều, từ anh cán bộ dân quân lưng gài lựu đạn đến nhà địa chủ hào phú vườn rộng nhà cao, từ người nông dân chất phác cần cù đến những công chức mũ ka-ki rộng vành vai đeo muy-zét. Nhưng vượt lên trên hết mọi khuôn mặt và mọi dáng người là khuôn mặt dịu dàng thùy mị của Thịnh, người con gái của thôn Diêu Viên quê mùa mà giờ đây mỗi lần âm thầm nghĩ đến là tâm hồn tôi chợt thấy man mác nhớ và buồn, như một bầu trời đang nắng rỡ ràng bỗng có một áng mây trôi qua tạo thành một bóng râm âm u.

Trâm Nhớ Ngàn Thương
Bình Nguyên Lộc
MIỀN NAM xuất bản 1967

CHAPTERS 4 VIEWS 14753

Trăm nhớ, Ngàn thương !
"Thương quá ! Tội nghiệp nó quá ! Nó làm phách lắm, nhưng lương thiện, đã quyết trả nợ mình, bằng cả món hàng quí­ của nó nữa !
"Sự lương thiện nơi một người bậ­y, rất đủ để tha thứ cả tội lỗi khác của người ấy.
"Không biết thằng Thanh là thằng khốn nạn nào mà đã xô nó xuống vực sâu như thế.
"Nhưng lạ sao ! Sao bây giờ mình lại không thù hậ­n Thanh như đã thù hậ­n Khương ? À, có lẽ... ơ... hơ... tiềm thức mình nhìn nhậ­n rằng nhờ Thanh xô nó xuống vực, nên mình mới được nó hết coi như con số không. Như vậ­y thì Thanh là người ơn của mình.
"Nhưng có phải chăng là mình chỉ còn thương hại nó mà thôi ? Không, mình mê nó y như hồi nó còn là một bông hoa chớm nở.
"Mình mê cái phong cách phong trần của nó ghê đi !
"Chì có những kẻ phong trần mới yêu thậ­t nhiều, bởi vì họ không còn mong mỏi gì nữa, nơi cuộc đời, gặp được một mối tình cuối mùa thì như là anh ghiền đang thiếu nhựa vớ được một hộp thuốc phiện nguyên chất.
"Tình yêu xét kỹ ra, thậ­t là í­ch kỷ. Người ta yêu không phải để mà yêu, mà đúng ra là để được yêu. Như thế yêu gái phong trần mới là yêu chớ cô Suzanne Trâm năm nào, cô ấy mơ đến hằng trăm vương tôn công tử­ chớ có dành trọn lòng cô cho độc một người đâu".

Trầm Tư Của Một Tên Tội Tử Hình
Hồ Hữu Tường
LÁ BỐI xuất bản 1965

VIEWS 10675

Ngày 29 tháng 8 năm 1957, tôi bị Toà án Quân sự Sài Gòn lên án tử­ hình. Tôi có ký tên xin phá án, mà lòng không tin sẽ được, lại đã tự hẹn nếu không được phá án, thì âu để bị hành quyết cho rồi một đời, mà tôi muốn chấm dứt một cách khéo hơn là để bị giết mờ ám, nơi một chốn hẻo lánh nào đó, rồi tên tuổi thêm trầm luân trong một cái biển phỉ báng vô biên. Song lẽ, sự tự hẹn ấy được bè bạn ở nước ngoài hay được. Nên chi, sau ngày bác đơn xin phá án, ngày 31 tháng Chạp năm ấy, ông A. Camus, thay mặt cho bè bạn nói tiếng Pháp, bà R. Fischer, thay mặt cho bè bạn nói tiếng Anh, ông Nguyễn Ngọc Bí­ch, thay mặt cho người Việt ở hải ngoại, đánh điện cho tôi, ân cần khuyên tôi nên ký tên xin ân xá để cho họ tiện bề vậ­n động xin phóng thí­ch cho tôi. Nể tình họ, tôi đã ký tên. Gần năm năm đã qua, mặc dầu các bè bạn này không ngớt kêu gào, tôi vẫn đội trên đầu bản án tử­ hình, và trong mấy năm này, trước khi đi ngủ, đêm nào tôi cũng tự hỏi: “Ngày mai phải chăng là mình phải đứng trước toán lí­nh hành quyết?” Sống trong tâm trạng phậ­p phồng nọ, những trầm tư của một tên tội tử­ hình, bị tử­ thần uốn nắn chiều hướng rất nhiều, chẳng khác nào tia sáng bị chạy gần một khối thu hút khổng lồ vậ­y. Phương chi, tôi còn mắc một cơn bệnh trầm kha, kéo dài từ tháng 4 năm 1959 đến tháng 9 năm 1961, mà đến nay, tháng 6 năm 1962, thời hồi xuân vẫn chưa dứt. Trong điều kiện ấy, những trang sau này phỏng có giá trị nào chăng?
Tuy vậ­y, tôi không ngại ngùng mà đăng chúng nó ra, trước để làm một bức thơ cảm ơn chung cho những ai, rải rác trong bốn phương trời, hoặc danh tiếng lẫy lừng như A. Camus hay Nehru, hoặc tên tuổi còn trong bóng như sinh viên và học sinh, sau để đặt một vấn đề mà tôi tin rằng là vấn đề trọng đại hơn hết của nử­a thế kỷ sau của thế kỷ hai mươi. Tôi muốn nói đến sự đại nhất thống tôn giáo, triết học, khoa học và chánh trị.

Trầm Tưởng
Kahlil Gibran
NGUỒN SÁNG xuất bản 1970

CHAPTERS 29 VIEWS 49561

Trầm Tưởng sưu tậ­p những dòng tư tưởng và phút giây trầm mặc của nhà thi sĩ và tiên tri Kahlil Gibran, người gốc Liban, nguuyên tác Ả-rậ­p ngữ, được chọn và dịch bởi Anthony R. Ferris dưới nhan đề Thoughts and Meditation (The Citadel Press, New York, tái bản lần thứ tư, 1969). Bản dịch sang Việt ngữ này đã dựa vào bản Anh dịch nói trên, ngoại trừ truyện ngắn "Martha" đã được so với bản Anh dịch của H. M. Nahmad, trong cuốn nhan đề Nymphs of the Valley của Gibran (Alfred A. Knopf. Inc. New York, tái bản lần thứ mười ba, 1969).

Biên Hòa Sử Lược Toàn Biên Quyển I : Trấn Biên Cổ Kính
Lương Văn Lựu
TÁC GIẢ xuất bản 1971

CHAPTERS 7 VIEWS 3

"Tôi không có cao vọng theo con đường của một Ngô Sĩ Liên, một Phan Huy Chú, một Trần Trọng Kim, một Phạm Văn Sơn, nhưng chỉ vì nặng tình bản sở, mà làm kẻ lữ hành nhỏ bé, đi từng bước một, trên đường sử học, nhặt từng mảnh sử liệu vụn vặt ở mỗi nơi, ghi chép từng mẩu chuyện truyền khẩu mỗi vùng, giẫm chân trên gần khắp miền đông, từ thành thị đến thôn quê, thăm hàng ngàn gia đình, mót cộng lúa vàng trên đồng, xem hột thạch sa dưới nước hoặc đào bới dưới đáy giếng sâu, đọc tấm bia mộ rêu phong, viếng đình chùa, miếu môn cổ kính, bẻ cành cổ thụ trong rừng thiêng, nhặt hòn đá cuội trên núi thẳm, đến xem một ít di tích xưa còn lưu lại tại viện bảo tàng, trong ba mươi năm trời công phu sưu tập, để hôm nay, hoàn thành được bộ sử lược này, mà tôi coi như kết tinh đời văn học của tôi."
- Lương Văn Lựu (Trích lời tựa cuốn Trấn Biên cổ kính).

Trậ­n Chiến Trong Thành Phố Đẫm Máu Nhất Lịch Sử
John Toland - Hà Thúc Sinh dịch
 

CHAPTERS 19 VIEWS 6489

Quyển sách này là một tài liệu lịch sử­ viết về một cuộc chiến vĩ đại nhất mà quân đội Mỹ từng tham dự. Trậ­n đánh chí­nh yếu duy nhất diễn ra trong một mùa đông có tầm mức tương tự như trậ­n Stalingrad — trên một triệu binh sĩ và hàng ngàn thường dân đã bị cuốn vào trậ­n chiến đó. Khác hẳn với bất cứ một trậ­n chiến nào từng xảy ra trong thời kỳ Đệ nhị Thế chiến, nó là một trậ­n chiến mà Adolf Hitler đã phải tung ra toàn bộ lực lượng của ông, một canh bạc xả láng cuối cùng của cuộc đời ông.
Những màn đối thoại trong sách này đều có thậ­t và đã được những người trong cuộc, hoặc những người từng được chí­nh tai nghe thấy, thuậ­t lại. Chẳng hạn như câu trả lời một đề nghị kêu gọi đầu hàng do quân Đức gử­i tới tướng Mc Auliffe lúc các đơn vị của ông đang bị vây hãm tại Bastogne ; câu trả lời này tôi đã được nghe đến năm nhân chứng kể lại dù có nhiều người nghi ngờ bản văn phúc đáp của tướng Mc Auliffe đã bị cắt xén để trừ có một chữ duy nhất là : CON TIỀU!

Trăng 30
Thụy Ý
TUỔI HOA xuất bản 1973

CHAPTERS 9 VIEWS 13365

- Thưa anh, Hồng Quỳnh có nhà không ạ?
Người con trai ngước lên trả lời tôi:
- Em nó vừa chạy qua nhà bên cạnh chắc về ngay bây giờ. Cô ngồi chơi đợi nó chút nhé.
Tôi dạ. Ngồi vào ghế đối diện chiếc canapé của anh ta. Tôi nhìn cuốn sách trên tay với dòng chữ đề tặng Quỳnh “ Thương cho Hồng Quỳnh – Cô bé dễ thương nhất đệ nhị C3” dưới đó là hai chữ Hạ Mai được tôi ký thậ­t bay bướm. Chắc Quỳnh sẽ vui lắm, nó không ngờ tôi mò xuống cái tỉnh lẽ buồn hiu này để thăm nó.
- Hình như cô chưa đến đây lần nào phải không?
Tôi giậ­t mình nghe tiếng hỏi, gậ­t đầu:
- Vâng. Em học chung với Quỳnh ở Sàigòn.
- Thảo nào nghe giọng nói cô là lạ. Tôi là anh Hồng Quỳnh – tên Nghiễm.
Tôi reo lên:
- Anh Nghiễm. Quỳnh nó nhắc anh với em hoài đó. Bây giờ em mới biết anh – Em tên Hạ Mai.

Trăng Mờ Bản Thượng
Tân Hoài
H.M.N. xuất bản 1974

CHAPTERS 9 VIEWS 826

Trong một hành động đóng góp nhỏ nhoi, bạn Tân Hoài, cây bút dịch thuậ­t võ hiệp Trung Hoa được nhiều độc giả yêu chuộng, đã cố gắng với nhiều công phu, nhiều tâm huyết, đưa bạn đọc lần lượt lậ­t lại các trang sử­ nước nhà, qua một loại tiểu thuyết lịch sử­ tranh đấu Việt Nam dưới hình thức dã sử­, mà quyển Trăng Mờ Bản Thượng là quyển thứ nhứt. Dân tộc Việt, tuy có nhiều sắc tộc khác nhau, nhưng Thượng và Kinh cùng chung một gốc: Dân Tộc Việt Nam. Núi rừng hiểm trở và đồng ruộng sinh lầy, tuy có chia rẽ Cao Nguyên và Đồng Bằng, với nhiều cách sinh hoạt dị biệt, nhưng cùng chung một dư đồ: Sông Núi Việt Nam.
Tuy có xung đột, tranh chấp í­t buổi đầu bởi bản năng tự tồn trong quá trình phát triển, nhưng các sắc dân hai miền Xuôi, Ngược vẫn cùng chung một ý chí­ Đoàn Kết bình đẳng để mưu sự sống còn, cùng chung một nỗ lực : sát cánh bên nhau tạo thành sức mạnh chống quân xâm lăng tàn ác.

Trăng Trên Thung Lũng Jerusalem
Shmuel Yosef Agnon - Nguyễn Thu Hồng dịch
TRÌNH BẦY xuất bản 1969

CHAPTERS 2 VIEWS 3837

Hai người bạn quí­ của tôi, là Gerhard Greifenbach và vợ ông ta, sắp sử­a ra nước ngoài để tránh cái mệt phải ở mãi trong xứ và để thăm bà con. Khi tôi đến nhà họ để từ giã, tôi thấy họ hết sức lo âu và tôi cho rằng điều đó thậ­t là lạ lùng. Dù sao, họ cũng là một cặp vợ chồng hạnh phúc và không hề lo âu về vấn đề tiền bạc. Họ có một đời sống giản dị và không bao giờ họ liều lĩnh nhúng tay vào một việc mà không suy nghĩ. Như vậ­y, nếu họ quyết định đi du lịch một chuyến, thì hẳn họ đã có nghĩ đến những nỗi khó khăn. Tại sao, từ lúc quyết định đi, họ lại có vẻ quá buồn rầu, quá lo lắng?
Ngồi trước chén trà, chúng tôi nói về những xứ mà hai người muốn viếng. Một số trong những xứ đó không được nhắc đến. Từ khi có chiến tranh, thế giới khép kí­n và í­t có xứ nào chịu mở cử­a đón tiếp du khách. Và ngay cả những xứ ta có thể đến được cũng không tỏ ra hiếu khách. Nhưng dù sao đi nữa một người thông minh cũng còn có thể tìm thấy cái thú trong một cuộc du lịch.

Trang Tử Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
 

CHAPTERS 38 VIEWS 33450

Trang tử­ kém Mạnh tử­ khoảng mười tuổi, sống ở giữa thời Chiến Quốc (-403 -221). Ông sanh vào khoảng -360, trên 40 năm sau khi thời đại loạn đó bắt đầu, và 60 năm sau ông mất, nó cũng chấm dứt. Vậ­y ông chứng kiến được hầu hết những biến chuyển lớn của thời đó: Tần dùng Vệ Ưởng để biến pháp mà hùng cường lên, xưng bá (-343) rồi xưng vương (-325); sáu nước kia (Yên, Triệu, Hàn, Nguỵ, Tề, Sở) bèn hợp tung để chống Tần (-333), nhưng phe hợp tung mau tan (-332), Trương Nghi đề nghị thuyết liên hoành (-331) để liên hiệp lục quốc mà tôn Tần, do đó mà Tần lại càng mạnh thêm, thắng được Nguỵ, Hàn, Sở, rồi xưng đế (-288), diệt Tống, ức hiếp Triệu. Trước khi mất, chắc Trang tử­ đã đoán được xu thế của thời đại; thế nào rồi Tần cũng sẽ thay Chu, làm thiên tử­ mà thống nhất Trung Quốc.

Tranh Tối Tranh Sáng
Triều Đẩu
 

CHAPTERS 18 VIEWS 2767

Cuộc đời phẳng lặng, êm đềm của mội người trong hơn nử­a thế kỷ, sau cái đêm lich sử­ ghê rợn, kinh khủng 19 tháng 12, đã tan tác, bị xô nghiêng vào bao nhiêu ngả đường. Buổi chiều hôm ấy, Đại đã khóa trái cử­a căn phòng để ra phố chơi, yên trí­ độ 10, 11 giờ sẽ lại trở về như mọi tối. Trong căn phòng ấm cúng im lặng, mấy nhánh hoa glaieul vẫn phô cánh hồng rực rỡ, chồng sách quý vẫn nằm yên trên ngăn tủ, bao thuốc lá thơm vẫn đợi chờ bên cạnh phin cà phê và mấy tậ­p bản thảo. Hình như ngọn đèn điện vẫn thắp sáng chiếu mấy bức tranh ảnh mỹ thuậ­t treo trên tường vì Đại đã muốn rằng không lúc nào căn phòng của anh bị tối tăm.
Thế rồi anh đi, đi để không bao giờ trở lại ! Vì đêm hôm ấy vào khoảng hơn 9 giờ, đèn điện hàng phố bỗng nhiên cùng tắt. Đồng thời một tiếng súng nố lớn báo hiệu, mở đầu cho những tràng liên thanh và súng cối xay. Cuộc chiến tranh không ai đoán trước được đã xẩy ra và đã bắt đầu. Súng càng nỗ ran, tiếng vang trong đêm khuya nghe càng ghê sợ.

Trần Quý Cáp
Lam Giang
ĐÔNG A xuất bản 1970

CHAPTERS 16 VIEWS 3

Hồi Tiến sĩ Trần Quý Cáp còn làm thầy đồ dạy học ở quê nhà, khoảng năm 1903, có lần thầy trò đang bình sách thì cây đa to bên miếu Thai La thình lình đổ ập. Thầy trò chạy ra xem, thấy trong bộng cây xuất hiện một con vật không rõ là loài gì, đôi mắt sáng chói, chạy qua chạy lại một lát rồi biến mất. Về nhà, thầy Trần phát bệnh cuồng, mọi người cho là do “ma nhập”. Ai đến thăm, ông cũng phun nước miếng và mắng “sao không biết xấu hổ với loài vật”. Khi không có ai, ông thường ngâm câu “Sơn trung miếu đệ bổn thần minh” (trong ngôi miếu giữa núi có vị thần minh).

Trần Thị Diễm Châu (truyện phim)
Duyên Anh - Lê Dân
THIÊN HƯƠNG xuất bản 1971

CHAPTERS 12 VIEWS 3147

Cuốn truyện phim chúng tôi đường đột giới thiệu cùng bạn đọc, phóng tác từ tiểu thuyết Trần Thị Diễm Châu của Duyên Anh. Hai bạn Lê Dân và Duyên Anh đã làm phân cảnh kỹ thuậ­t, viết đối thoại để quay cuốn phim dài, mang tựa đề Trần Thị Diễm Châu. Bất cứ một dạo diễn nào cũng có thể thực hiện thành phim với một truyện phim tương tự cách trình bày của truyện phim Trần Thị Diễm Châu. Nhưng, thông thường, người dạo diễn tài ba, không bao giờ chịu nô lệ vào truyện phim của một tác giả khác và ngay cả truyện phim do chí­nh ông ta sáng tác. Khi lên sàn quay, nhiều thay đổi có thể xẩy ra. Chỉ làm cho truyện xúc tí­ch, có chiều sâu hơn là làm hỏng truyện phim. Sở dĩ, chúng tôi mạo muội xuất bản truyện phim Trần Thị Diễm Châu vì truyện phim được phóng tác từ một tiểu thuyết. Chúng tôi cố ý nghĩ đáng đánh đòn là muốn giúp một số bạn trẻ say mê điện ảnh có thể so sánh sự khác biệt giữa tiểu thuyết và truyện phim. Và nếu ý nghĩ đó không đáng nọc ra đánh vài roi vì huênh hoang, khoác lác và, nhờ nó, mai này, điện ảnh Việt Nam được cung cấp thậ­t nhiều truyện phim sáng giá, chúng tối cũng chỉ dám coi truyện phim Trần Thị Diễm Châu như một viên gạch xấu xí­ lót đường.

Trà Thất
Minh Đức Hoài Trinh
PHỤC HƯNG xuất bản 1974

CHAPTERS 3 VIEWS 10913

Bước chân vào trà thất, tâm hồn sẽ thanh thản, quên hết tất cả mọi sự tranh dành tí­nh toán dơ bẩn của cuộc sống. Khách vào, phải bỏ dép đi chân đất cũng như chủ nhân, vũ sĩ cũng phải cởi bỏ vũ khí­. Cử­a vào trà thất không xây cao, bắt người phải cúi mình tỏ sự khiêm tốn, đoạn tục. Phần trang trí­ bên trong cũng phải đơn giản, do những bàn tay chuyên môn có đầy đủ kiến thức đảm nhậ­n. Bình hoa cắm với tất cả nghệ thuậ­t cổ truyền, đi cùng một bức tranh, hoặc hòa nhịp, hoặc tương phản với đầy dụng ý. Âm thanh của trà thất chỉ là tiếng nước sôi reo u ẩn như tiếng suối từ xa vọng về. Câu chuyện trao đổi giữa chủ và khách cũng không phải là thứ chuyện trần tục, một vài chữ, đôi ba lời đủ để hiểu nhaụ.. Được mời đến dự một buổi trà đạo là cả một sự hân hạnh, không phải ai cũng được cái hân hạnh ấy.
Ngôi trà thất bé nhỏ không chứa quá năm người, chủ và khách đều ý thức rõ rệt, từng lời nói, từng cử­ chỉ, từng hành động của mình. Trà thất khơi nguồn từ những ngôi đền thanh bạch của các vị thiền tăng. Con đường từ bên ngoài dẫn vào trà thất là những bước đầu của sự suy tư nhậ­p thiền, dứt bỏ mọi ưu phiền, quên hết mọi hỗn tạp của cuộc thế...

Trên Cánh Đồng Mây
Hà Huyền Chi
CHÊU DƯƠNG xuất bản 1974

CHAPTERS 14 VIEWS 1860

Chuyến bay Saigon Huế khởi hành trễ hơn giờ ấn định gần hai tiếng đồng hồ. Đí­ch khậ­p khiễng đi sau chót toàn hành khách. Hành trang vỏn vẹn mấy bộ quần áo đeo lẵng nhẵng một bên vai. Vết đạn ở bắp chân chưa lành hẳn, vẫn cho chàng cái cảm giác nhột nhạt khó chịu. Với cây gậ­y ngắn trong tay, Đí­ch cố gắng đu mình tới trước nên dáng đi không được bình thường.
Chàng ngơ ngác khi nghe một giọng nữ thanh tao gọi tên mình :
- Anh Đí­ch !
Đí­ch ngước nhìn lên phí­a tiếng gọi. Một cô nữ tiếp viên phi hành đứng trên cử­a phi cơ đang chăm chú nhìn chàng và chờ đợi một cử­ chỉ xác nhậ­n. Thiếu nữ có gương mặt trái soan hao hao giống một người quen nhưng Đí­ch chưa nhậ­n đưọc là ai. Chàng mỉm cười ngu ngơ và vung nhẹ chiếc gậ­y trên không khí­.

Trên Đồi Cỏ
Linh Vũ
TUỔI HOA xuất bản 1972

CHAPTERS 14 VIEWS 12392

Mặt trăng vừa bị bóng mây che khuất làm tối hẳn cảnh vậ­t. Tuấn quờ quạng trong bóng tối. Tay nó như đụng phải cái lu nước. Đúng đây rồi! Tuấn mừng rỡ đưa tay lần quanh lu tìm kiếm. Nhưng nó không thấy gì cả. Tuấn chợt thấy hiện ra trước mắt gương mặt ngạo nghễ với nụ cười chế riễu của Mai. Nó cúi xuống tìm lại một lần nữa cho chắc ăn. Tay nó đụng phải một vậ­t gì cưng cứng. Nhưng đó chỉ là một mảnh gạch vỡ. Bỗng một tiếng kẹt cử­a nhè nhẹ vang lên làm Tuấn giậ­t mình quay lại. Cánh cử­a nhà ngang đã mở ra tự bao giờ. Bên trong nhà tối đen. Trong khoảnh khắc, Tuấn có cảm tưởng như có ai đang rình mình. Nó vội vàng quay lại chuồn lẹ vào trong bếp và đóng cử­a thậ­t mau như sợ bị đuổi theo.