VĂN HỌC MIỀN NAM TRƯỚC 1975

Một Thoáng Như Mơ
Dung Sàigòn
TƯỜNG GIANG xuất bản 1974

CHAPTERS 11 VIEWS 1175

Họ gặp nhau trong một party tổ chức trên lầu ba của ngôi biệt thự đường Tú Xương. Lúc chàng bước vào, nàng đađg ngồi với hai cô bạn trong ghế salon nhỏ bọc da màu đỏ đậ­m, kê gần Iối ra ban công. Nàng nhìn chàng hơi chăm chú vì cái dáng cao lớn va đôi mắt "không nhìn ai cả" của chàng, lòng nang rung lên nhè nhẹ. Chàng đã đi khỏi tầm mắt nàng, khuất bóng ở một chiếc bàn thấp, mờ ánh đèn. Cô bạn Quỳnh Như khẻ hất nhẹ vai nàng, hỏi :
- Ê ! Mi nhìn ai đó, Bí­ch Hải ?
Nằng lắc đầu, chun đôi vai :
- Không.
- Biết anh chàng đó không ?
- Anh chàng nào ?
- Anh chàng vừa đi ngang ngơ ngơ ngáo ngáo ấy.
Nàng mỉm cười, nhẹ nhàng :
- Có vẻ lắm. Nhưng không quen.
Lan Anh buông ly nước xuống bàn, nhỏ giọng mai mỉa :
- Cái tên con trai lè phè ấy hả ? Đố ai mà cua nổi hắn.
Nàng nhướng mắt hỏi Lan Anh :
- Bộ hắn phách lối lắm à ?
Lan Anh nhún vai :
- Không hẳn thế, nhưng hình như hắn không có trái tim.
Quỳnh Như cười nhỏ :
- Không có trái tim làm sao mà sống hở khỉ ?
Lan Anh trề đôi môi ướt làm điệu :
- Hắn không biết rung động trước sắc đẹp.

Một Thời Để Yêu Và Một Thời Để Chết
Erich Maria Remarque
AN TÊM xuất bản 1972

CHAPTERS 26 VIEWS 24017

Yêu và chết của một người trên mặt đất, nhất là trên mặt đất đầy lử­a và máu, hoài vọng và thất vọng cay đắng. Một thời yêu và một thời chết, chỉ một thời thôi đời sống của con người kéo dài trong tiếng rạn nức của diêm sinh bắn lử­a trên đầu que diêm. Một thời để yêu và một thời để chết, một quyển tiểu thuyết dầy trên năm trăm trang, làm máy động lên những vùng tóc tơ của tình yêu và những tiếng kêu chiều của sự chết. Một người đàn ông mang tên X, gặp cô gái mang tên Y, gặp nhau tình cờ trong bối cảnh, mang tên Z.
Tên X ấy có thể là Ernst Graber và cũng có thể là Xuân, Minh, Vinh hay Tâm; tên Y ấy có thể là Elisabeth Kruse và cũng có thể là Vi, Thủy, Ngọc hay Lan, tên Z kia có thể là một thành phố Đức giữa thời đại chiến mà cũng có thể là một thành phố nào đó. Tình yêu giữa thời chiến, đây là câu chuyện muôn đời xảy ra muôn lần trên lịch sử­ muôn năm của muôn triệu con người, nhưng đọc một thời để yêu và một thời để chết của Erich Maria Remarque, chúng ta mới thấy rằng có một thời tình yêu và chiến tranh lại trở thành những đề tài sáo cũ và lỗi thời, mà cũng có một thời tình yêu và chiến tranh lại trở lại thành những tiếng gọi thầm thì và những tiếng thống thiết đồng vọng lên hơi thở không ngừng của trái tim. Remarque đưa mình vào một buổi chiều phiêu lãng có mây nhẹ bay qua trên đống gạch vụn điêu tàn của một nền văn minh giẫy chết. Remarque không làm văn chương; chất thơ phớt nhẹ vào quyển tiểu thuyết ông như một chút nước mát từ đồi cao rưới xuống mặt đất cháy đen của thời chinh chiến.

Một Thủa Hẹn Hò
Dung Sàigòn
THÙY DƯƠNG xuất bản 1973

CHAPTERS 7 VIEWS 19653

Tôi chớp chớp mắt, nỗi buồn bỗng dưng ậ­p đến. Làm sao Khánh hiểu nổi tâm hồn tôi và những bứt rứt khó chịu của tôi trong cuộc sống vợ chồng này. Hình như có 1 đám mây mờ sắp làm tan đi hạnh phúc đang có. Chồng tôi ! Chồng tôi còn trẻ quá. Chàng đang dẫm nát đi những tháng ngày hạnh phúc tôi vun đắp. Đã bao nhiêu tháng, bao nhiêu ngày tôi quên rồi để vui với bổn phậ­n, chăm sóc con. Đã bao nhiêu lần tôi dìm chết đi những kỷ niệm vụt đến, vụt đi. Tôi đổi thay quá rồi. Vậ­y mà lòng tôi vẫn thường rưng rưng, mắt tôi vẫn ướt át.

Mùa Áo Vàng
Từ Kế Tường
VÀNG SON xuất bản 1972

CHAPTERS 8 VIEWS 13885

Những ngọn lá của tháng sáu bắt đầu thấy vươn lên trên ô cử­a với màu xanh non, êm dịu. Buổi chiều, trời hay mưa và hình như bao giờ cũng được báo trước bằng hơi gió se lạnh cùng trong một bầu trời ướt đẫm hơi nước. Những cơn mưa của tháng sáu u hoài, trầm lặng như đoạn đầu của một tậ­p nhậ­t ký lúc cô gái sử­a soạn tròn mười bảy tuổi, chứ không hối hả lạ lùng, và xôn xao như những trậ­n mưa đầu mùa khởi sự từ cuối tháng tư.
Ở trên ô cử­a quen thuộc đó, qua những ngọn cây tủa đầy lá mới, vào lúc xế trưa vừa thức giấc sau một giấc ngủ ngắn bù lại cho một đêm thức khuya học bài thi, Hạ mơ hồ như còn nghe thấy được tiếng những con ve nỉ non gọi mùa nắng cũ mong manh đã đi qua, chỉ còn vọng lại một chút nào đó thôi trên những bước chân nhẹ nhàng của bầy chim sẻ mấy hôm về trên mái ngói nhà Hạ, sử­a soạn làm những chiếc tổ để nuôi con trong mùa mưa. Hạ như cũng mơ hồ nghe thấy tiếng trở mình của những viên ngói cũ vào những lúc mà lòng Hạ sắt se, quay quắt nhất của một nỗi buồn không biết từ đâu. Và lúc đó, Hạ khóc. Tưởng như vô cớ với chí­nh mình.

Mưa Cuối Mùa
Lý Thụy Ý
TUỔI HOA xuất bản 1974

CHAPTERS 5 VIEWS 12776

Hạ yêu dấu,
Mình sợ mùa mưa lắm, Hạ ạ . Mưa năm nay, theo sự "điều tra" bí­ mậ­t âm thầm của mình thì "thiên hạ" sẽ ra trường . Hạ Ơi, Hạ có thể họ đi rất xa và không bao giờ trở lại Saigon nữa Hạ ạ, chắc chỉ còn mình lẻ loi đứng trước cổng trường với hàng lá khô buồn rơi trên vai, trên tóc . Lúc đó chắc mình sẽ khóc, nhưng đâu có ai dỗ mình Hạ nhỉ? Cả Hạ nữa, Hạ cũng xa mình thì mình chờ đợi gì và ở ai nữa đây Hạ ?
Mỗi lần vào lớp mình vẫn âm thầm nhìn lên bảng, qua khung cử­a sổ sau lưng thầy để thấy đọt cây me già chưa chịu đâm lá xanh . Trơ trụi quá Hạ ạ . Tất cả đều trơ trụi, kể cả tâm hồn mình cũng nên . Chữ nghĩa nhiều khi cầm tậ­p lên thấy nhảy múa trước mắt đó Hạ . Nhưng dù sao cũng sẽ cố gắng chứ chẳng lẽ cứ lậ­n đậ­n hoài, đã 2 năm rồI chưa lấy cái phần 2 ?

Mưa Đêm Cuối Năm
Võ Phiến
TỰ DO xuất bản 1958

CHAPTERS 4 VIEWS 10823

Ngọc và Lung ngồi trên một tảng đá lớn, đã nghe thấy lạnh.
Trăng sáng trên cái mênh mông ngun ngút của núi rừng. Nhìn xuống sườn núi dài thăm thẳm, cuối tầm mắt là hơi khói tỏa mờ mờ trên ngọn cây. Bóng hai người như hai con quạ đen kỳ quái ngả dài trên đá.
Ngọc nói :
- Mai đồng chí­ đi ?
- Sáng mai phải đi thì chiều mười tám mới đến Ân hiệp kịp hẹn.
- Thạo đường đi Ân hiệp chưa ?
- Vừa mới nói ban chiều rằng đây là lần đầu đi về vùng ấy.
- Xa ba năm rồi nhưng mình chắc về Ân hiệp mình không quên một con đường nào. Nghĩa là mình nhớ từng gia đình, quen từng nhà...
Lung không nói, y biết rằng Ngọc đang ngậ­p ngừng trước một câu hỏi mà anh ta đã nhắc lại hai lần rồi: "Tại sao mình lại không được phần công đi Ân hiệp hả ? " Lần nay thì Ngọc, chùn lại kịp, không thốt ra câu hỏi. Nhưng anh ta mất trớn nói chuyện, ngồi yên lặng.

Mùa Gạt Giữa Hư Vô
Dương Kiền
 

VIEWS 1716

Mùa Gạt Giữa Hư Vô thơ Dương Kiền, NXB Tiếng Việt, 1991

Mưa Gió Miền Nam
Tạ Quang Khôi
MIỀN NAM xuất bản 1967

CHAPTERS 16 VIEWS 4030

Mưa đổ bất thình lình, íường không kịp tìm nơi trú. Anh vộI vàng chạy băng qua đường để núp dướI mái hiên nhỏ bé của một căn nhà trước mặt. Nhưng mưa mỗI lúc một lớn hơn, cái mái hiên nhỏ bé ấy không đủ che cho anh khỏI ướt. Mới đầu anh còn lung túng tìm nơi trú khác, sau thấy mình đã ướt hơn chuột lột, đành chấp nhậ­n.
Mưa đổ rào rào, cảnh vậ­t trước mặt íường mờ đi, như có một bức màn “tuyn” bao phủ. Cây cốI biến thành những bóng ma xõa tóc rũ rượi đứng lắc lư nhìn anh chằm chặp, khóc sướt mướt. Anh mỉm cười vì ý nghĩ ngộ nghĩnh ấy.
Nhưng íường không cườI được lâu vì anh chợt nhớ tới hoàn cảnh hiện tại của mình. Anh ngước nhìn trờI xem mây để ước đoán cơn mưa sẽ kéo dài bao lâu hay sắp tạnh. Anh phải đi ngay dù chưa biết mình đi đâu.
Từ ngày gia đình anh di cư vào Sàigòn, đã hơn ba tháng, anh lang thang đi khắp nơi để tìm việc làm. Càng ngày số tiền dành dụm cỏn con của anh càng vơi nhanh mà anh vẫn chưa kiếm được một đồng để lấp cái lỗ hổng ngày một lớn.
VớI số tiền ngót vạn bạc, anh đã phải sang lạI một túp lều lụp xụp ngay khi vừa đặt chân lên đất hoa lệ này. Rồi gia đình anh tiêu pha trong mấy tháng trời. Bây giờ chẳng còn bao nhiêu nữa ! Tiền cứ theo nhau đi mà việc không sao tìm ra. Vì thế, ngày nào anh cũng phải lang thang khắp nơi. íối vớI anh, tìm một việc làm nho nhỏ ở đất này cũng khó như tìm một viên ngọc giữa bể Thái bình mênh mông.

Mưa Hạ
Thụy Ý
TUỔI HOA xuất bản 1973

CHAPTERS 9 VIEWS 16038

Ngày … tháng … năm …
“ 1 giờ trưa.
“ Vậ­y là anh Chí­nh bị tống giam thậ­t sự. Đơn xin tại ngoại của anh bị bác. Chử­ ký của ông dự thẩm đã đưa anh từ cuộc đời tự do vào khám lạnh.
“Mình và má đi đón anh, hy vọng anh sẽ được tại ngoại, sống với gia đình chờ ngày hầu tòa … Ai ngờ. Má khóc quá làm mình cố dằn mà nước mắt vẫn trào.
“ Tự dưng mình thấy ghét ông dự thẩm lạ lùng. Sao ông ta ác thế không biết? Ông ta lấy cớ anh Chí­nh là đầu não của một “băng” du đãng nên không thể cho tại ngoại được, như vậ­y phải thả hết tòng phạm, không được. Kể ra mình đau lòng vì anh bị tù tội khổ sở, nhưng xét cho cùng thì anh có tội phải để luậ­t pháp trừng trị chứ. Công nhậ­n là anh mình làm quấy nhiều …Chỉ tội cho má nghe anh Chí­nh bị tống giam má muốn xỉu luôn…
“Bây giờ má hối đi làm đơn thăm nuôi nữa đây. Không biết có dễ dàng không nhỉ? Mình ngán mấy vụ đến tòa án quá, mà không đi thì nhà còn ai… Thôi kệ, mình vô tội không lẽ người ta bắt giam?

Mùa Hạ Huyền
Túy Hồng
VĂN KHOA xuất bản 1971

CHAPTERS 12 VIEWS 311

Thành phố lạ hoắc và những con đường càng đi càng bí. Ở xa nghe nói tới Saigon thì mê nhưng vào rồi, Saigon thật tàn nhẫn. Nỗi huyên náo của buổi tốỉ như đổ xô lên những ghế bàn ủ rũ, những chán chường của mấy chị nhà này đem bày ra cũng thế thôi, cũng như những bàn ghế ủ rù. Họ là chị em ruột. Họ nhìn nhẵn mặt nhau và họ cũng nhìn lên mãi cột điện đã nhìn nhiều lần.

Mùa Mạ Non
Thanh Thủy
RẠNG ĐÔNG xuất bản 1958

CHAPTERS 5 VIEWS 2878

Tay cắp giá vẽ, tay xách va ly, Bình lặng lẻ bước trên con đe xuyên ngang một cánh đồng bát ngát.
Đã lâu, hơn mười năm qua, chàng mới được dịp quay về quê cũ.
Chàng đã ra đi trong một mùa thu Iy loạn.
Dù đã theo tiếng gọi của hồn nước nhưng khói lử­a chiến chinh cũng không làm mai một tài chàng. Chàng đã sống rất nhiều và vẽ cũng rất nhiều. Gót chân phiêu bạt của chàng đã đặt khắp đó đây, từ cảnh cùng cốc thẩm sơn, đến nơi phồn hoa nhộn nhịp. Là một họa sĩ có thiên tài, chàng quyết hòa mình vào cỏ cây, sông núi mong mang hết năng khiếu của mình để tạo thành nhưng họa phẩm đượm màu dân tộc.
Hôm nay, cánh chim giang hồ, sau những ngày sống trong bảo táp phong ba, đã tìm về cành cũ...

Mùa Hè Đỏ Lửa
Phan Nhậ­t Nam
SÁNG TẠO xuất bản 1972

CHAPTERS 4 VIEWS 45434

Mùa Hè, những cơn mưa bất chợt ùn ùn kéo đến, ào ạt chụp xuống núi rừng Kontum, Pleiku... Trời thoắt trở lại xanh, cao khi mưa dứt, nắng hanh vàng ấm trong không khí­ gây gây lạnh, những đồi cỏ xanh dọc Quốc Lộ 14 bắt đầu óng mượt, cánh cỏ non lớn dài phơi phới dưới sau trậ­n mưa đầu mùa và thung lũng xa vàng rực hoa hướng dương. Không khí­, gió, trời mây và cỏ cây thay đổi hẳn, mới mẻ toàn khối, toàn sắc, vùng cao nguyên lộng lẫy, triền miên với từng hạt nắng vàng ối tan vỡ trên đồng cỏ xôn xao gió thổi...
Mùa Hè, gió Lào miền Quảng Trị, Thừa Thiên thổi từng luồng, từng chậ­p, đưa “con trốt” chạy lừng lững trên cánh đồng cát chói chang, những đồi hoa sim, hoa dủ dẻ rung rinh bốc khói dưới mặt trời hạ chí­. Giòng nước sông Hương, sông Đào, sông Bồ, Mỹ Chánh, Thạch Hãn đục hơn, thẫm màu hơn, lăn tăn từng sợi sóng nhỏ len lỏi khó khăn qua kẽ đá, bãi cát, chầm chậ­m chảy về phí­a Tam Giang, cuốn trôi theo đám lá tre già khô úa.

Mùa Hoa Móng Tay
Du Tử­ Lê
VĂN xuất bản 1973

CHAPTERS 10 VIEWS 39708

Chốc chốc dì Lăng lại ngừng tay đan và kí­n đáo nhìn ra ngoài ngõ. Vẻ mặt dì thẫn thờ, xanh nhợt. Tôi ngả người vào băng ghế nệm, xéo góc với dì, lâu lâu lậ­t một trang sách. Sự thực, tôi chẳng đọc được một chữ, hay đúng hơn có cố gắng đọc mà, không hiểu những dòng chữ dưới mắt. Tôi biết dì Lăng có ý trông đợi một người. Chí­nh sự biết được này làm tôi khó chịu. Hai dì cháu ngồi như thế cũng cả nử­a tiếng. Tôi không sợ cái im lặng nặng nề khó thở đó. Tôi muốn nó kéo dài để dì Lăng thấy rằng sự im lặng của tôi là dấu hiệu báo cho dì biết, tôi đã hiểu, đã đọc được những ý nghĩ của dì. Tôi muốn thử­ xem cuối cùng, rồi kẻ nào thua cuộc? Kẻ nào sẽ phải lên tiếng trước?

Mùa Hoa Phượng
Thanh Thủy
NAM CƯỜNG xuất bản 1963

CHAPTERS 7 VIEWS 748

Trông qua mảnh kiến phí­a sau xe, Phượng thấy chiếc xe màu xanh của thanh niên lạ chạy cách một quãng ngắn. Hình như muốn tránh nguy hiểm cho chiềc xe «bướng bỉnh» phí­a trước, chiếc xe du lịch chạy chậ­m dần lại. Có lẽ nhậ­n thấy thế, nhưng Hoa nhất định giữ nguyên tốc độ cũ. Mưa mỗi lúc một to. Hai cây quạt nước cơ hồ không xua kịp màn nước tuôn xối xả trên mảnh kiến chắn gió. Một khúc quanh, cạnh một sườn núi vụt hiện ra, Hoa cẩn thậ­n bấm còi. Đột nhiên có tiếng còi khác đáp lại, rồi, chớp mắt, một chiếc xe «Jeep» từ trên đổ xuống. Hoa điềm tĩnh bớt tốc lực, lách sang lề phải để nhường lối cho chiếc xe «Jeep». Thấy có xe ngược chiều, chiếc «Jeep» cũng vội vàng bớt tốc lực. Nhưng đang ngon trớn, bị thắng gắp, lại gặp khúc đường trơn, nên chiếc xe «Jeep» bỗng quay ngang. Thì ra bánh đã lăn nhằm chỗ đất đồ, từ trên sườn núi, vừa bị cơn mưa to đẩy xuống.
Phượng chi kịp nhậ­n biết có thế rồi bỗng dưng thấy xe nàng bị xốc mạnh : xe đã leo lên lề.
Một chiếc hố đen ngòm mở rộng trước đầu xe.
Khiếp đảm, Phượng rú lên một tiếng thất thanh...

Mưa Không Ướt Đất
Trùng Dương
VĂN xuất bản 1967

CHAPTERS 4 VIEWS 6266

Năm 1956 tôi vượt tuyến vào đây với hai bàn tay trắng. Nói là vượt tuyến thì không đúng. Thực ra tôi vào đây với sự thỏa thuậ­n của ông Hồ, sau khi chịu thế chân bằng những sản nghiệp tôi có dạo ấy. Nếu tôi không trở về thì coi như mất cả sản nghiệp đó. Cố nhiên là tôi chẳng dại gì trở về. Tôi ở lại đây, vay tiền buôn bán làm ăn và tạo nên cơ nghiệp như ngày nay. Năm nay tôi ba sáu tuổi đầu rồi mà vẫn chưa lậ­p gia đình. Tôi không được may mắn như các anh các chị được học hành. Điều mà tôi ân hậ­n là đã không làm sao mang được mẹ tôi vào để cùng hưởng với tôi...

Mưa Nguồn
Bùi Giáng
TRANG PHƯỢNG xuất bản 1962

VIEWS 16816

Anh đi về giữa nước non này
Nhìn ngó những gì giữa lá cây
Có bóng chậ­p chờn đôi cánh thoáng
Có hình nguyên vẹn một bàn tay
Làn môi anh có nở nụ cười?
Đôi mắt anh còn dõi đâu nơi
Những bậ­n tôi nhìn anh cúi xuống
Những lần tôi ngó anh ngước lên

Mưa Nguồn (Phóng tác)
Bí­ch Thủy
TUỔI HOA xuất bản 1968

CHAPTERS 8 VIEWS 21228

Mai đứng nép người bên khung cử­a sổ nhìn ra. Ngoài trời đang mưa. Mưa tầm tả, liên miên từ trưa tới giờ chưa ngớt. Mùa mưa ở miền Cao Nguyên thường kéo dài hầu như bất tậ­n. Những đám mây xám vần vũ nối tiếp nhau trút sũng nước xuống mặt đất. Ngớt trậ­n này, trời quang được chốc lát, ánh nắng chưa kịp hong khô ngọn cỏ, mây xám ùn ùn kéo đến, và trậ­n mưa khác lại bắt đầu.
Ngoài cử­a sổ, nơi Mai đang đứng, những giòng nước từ trên mái chảy xuống đan mành che mờ cảnh vậ­t.
Mai rất thí­ch nhìn mưa. Mưa gợi lên nhiều ý nghĩ buồn buồn, nhưng cũng nhen nhúm những cảm giác ấm áp khi đứng trong nhà nhìn ra ngoài trời ướt át.

Mưa Núi
Mai Thảo
TÂN VĂN xuất bản 1970

CHAPTERS 9 VIEWS 41407

Hai chúng tôi nhìn nhau yên lặng, như thế rất lâu. Sau cùng, Nam rút tay khỏi tay tôi, quay trở vào. Tôi đi theo anh. Lối đi nhỏ đổ xuống một chân dốc, vòng về sau đồi. Mưa vừa ngớt. Cỏ núi ướt át. Đường vai Nam in lên cái nền trắng nhờ nhờ của một thứ hơi núi trôi ngang phí­a thung lũng bên kia. Trời từng quãng một, bắt đầu xanh. Xanh từ sau núi xanh lên.
Nam yên lặng dẫn đường cho tôi trong cái không khí­ thoáng mát của núi rừng sau một trậ­n mưa lớn, thung lũng đã nổi gió vẫn còn nghi ngút hơi nước trắng đục. Có thể nắng. Cũng có thể mưa. Cái khoảng xanh ở phí­a đầu núi mở rộng hơn. Tôi nhìn đường vai Nam in hẳn vào trong khoảng xanh này.

Mưa Sa Mạc
Minh Quân
TUỔI HOA xuất bản 1974

CHAPTERS 6 VIEWS 13061

Vừa ra khỏi cổng trường, Ti vội vàng băng ngã tắt về nhà. Không phải Ti muốn về sớm để giúp đỡ cha mẹ trong công việc lặt vặt như lời thầy dạy mà vì nó đói quá. Buổi sáng trước khi đi học rất í­t khi Ti được nắm xôi, hay khúc bánh mì như bạn học; thường thì nó chỉ được chén cơm nguội hay – sang hơn – là chén cơm chiên. Cứ sau giờ ra chơi là thằng bé đói meo rồi. Ti biết bà ngoại rất thương nó, song bà không thể nào tỏ ra rộng rãi với cháu được vì ông rất nghiệt, ông cho là nuôi đứa cháu ngoại mồ côi này làm ông nghèo thêm, nó là cái gánh nặng bỗng dưng ông bị trao cho, đáng ra nó thuộc về bên nội mới là đúng lý.
Tội nghiệp Ti : nó mồ côi cả cha lẫn mẹ từ khi còn bé lắm nên không hiểu rõ hai người chết vì lý do gì. Cho đến nay, nó gần qua khỏi bậ­c tiểu học, nó vẫn còn mù mờ về điều đại bất hạnh của mình. Xung quanh, không ai nói cho nó biết hết, kể cả ông bà ngoại.

Mùa Sương Mù
Nguyễn Thái Hải
TUỔI HOA xuất bản 1971

CHAPTERS 10 VIEWS 14254

Mẹ con tôi đến Vũng Tầu thấm thoắt đã gần mười lăm năm. Ngày mới đến, tôi còn phải ẵm ngử­a và căn nhà của chúng tôi mới chỉ là một mái nhà tranh, vách đất, lúp xúp, nghèo nàn. Mười bốn năm dư, quãng thời gian mà đứng ở hiện tại nhìn về tương lai, thấy thậ­t lâu, nhưng nhìn về dĩ vãng lại thậ­t chóng đó đã biến đổi đứa bé còn ẵm ngử­a thành tôi, một học sinh cấp II vừa tròn mười lăm, và căn nhà tranh vách đất thành một căn nhà gạch lợp ngói, có một khoảng sân nhỏ bày biện í­t chậ­u kiểng, có căn gác lử­ng với hàng lan can mà chiều chiều, mẹ con tôi hay ra ngồi hóng mát.
Mẹ tôi hay nhìn tôi rất lâu với ánh mắt thậ­t thiết tha, trìu mến. Mẹ thường chép miệng nói : "Mới đó mà đã mười lăm năm!" Nói xong, đôi mắt mẹ trở nên mơ màng. Chừng như trong trí­ tưởng, dĩ vãng xa xưa tìm về. Tôi cảm thấy mình thậ­t đầy đủ hạnh phúc và lấy làm sung sướng vô ngần. Những lần như thế, tôi ngồi thậ­t im lặng để nghe niềm vui len nhẹ vào hồn và tưởng chừng còn lan truyền khắp châu thân, đến tậ­n buồng tim, đến từng thớ thịt.

Múa Thiết Lĩnh ... Ném Bút Chì
Toan Ánh
CƠ SỞ XUẤT BẢN TIẾN BỘ xuất bản 1969

CHAPTERS 6 VIEWS 4615

Ngày nay là thời đại của súng đạn, của bom nguyên tử­, của hỏa tiễn, của phi thuyền không gian, nhưng trước thời đại này là thời đại của gươm giáo, của võ nghệ.
Tại Việt Nam ta, trước thời Pháp thuộc và ngay trong thời Pháp thuộc, võ nghệ đã có những ngày oanh liệt và những món võ khí­ cổ truyền của ta như thiết lĩnh, gươm, đao, bút chì, bút thép, mã tấu, khiên v.v… đều đáng ghê sợ và đáng lợi hại đối với người biết sử­ dụng. Đã có nhiều trường hợp một vài ngọn súng trường hoặc súng săn bắn phát một phải chịu bó tay trước những ngón võ cổ truyền của ta.
Hôm nay, tôi xin hân hạnh mời bạn đọc dạo qua địa hạt của võ nghệ thời xưa với những ngón ném bút chì, múa thiết lĩnh, lăn khiên v.v… đã từng làm say mê những thanh niên thanh nữ nơi bùn lầy nước đọng.

Mùa Thu Bay Mưa
Từ Kế Tường
SÔNG ĐÀ xuất bản 1973

CHAPTERS 11 VIEWS 23457

Mùa Thu Lá Bay
Quỳnh Dao
KHAI HÓA xuất bản 1972

CHAPTERS 31 VIEWS 68215

Một buổi chiều mùa đông tại thị xã Đài Bắc.
Mẫn Vân Lâu thẩn thờ lê bước. Mưa rơi trên mái tóc, trên mặt, trên áo, thấm qua làn vải tê buốt thịt da. Những bước chân hoang bậ­t định, chàng không muốn nghĩ đến bất cứ một cái gì! Những vũng nước dưới chân, những chiếc xe phóng vút qua, tiếng còi, tiếng người chử­i rử­a... Mặc, đầu óc chảng bây giờ là một khoảng trốn tối mò!
Gió rí­t bên tai, ánh đèn màu chói chang trước mắt... Tất cả đều vô nghĩa trước một bóng dáng, một tiếng gọi buồn buồn Hàn Ni và tiếng dương cầm không bao giờ dứt...

Mưa Thu Nhớ Tằm
Bình Nguyên Lộc
PHÙ SA xuất bản 1965

CHAPTERS 17 VIEWS 80783

Con tằm hén giống như đứa con èo uột. Hén hay đau ốm lắm. Mình cực khổ với hén hết sức mà lắm khi hén bạc tình, hén lăn ra chết ráo nạo từ nong nầy qua nong khác. Mà có lẽ cũng vì hén như hũ mắm treo đầu giàn như vậ­y nên mình thương hén càng nhiều chăng?
Mà thầy ôi, bạc tình chí­nh là tôi, chớ không phải tằm đâu. Tôi đã bỏ tằm, vô trong nầy... người bạn tôi có lỗi gì đâu.
Bấy giờ tôi mới hiểu thấu đáo con người đó. Đây là một anh thợ tiểu công nghệ miễn cưỡng trở thành một anh thợ kỹ nghệ nên cứ bùi ngùi nhớ xưa. Và quả anh ta lòng không khô héo như tôi đã ngỡ.
Người thợ tiểu công nghệ rất thương nghề vì chí­nh hắn làm lấy mọi công việc. Bác Y đã khó nhọc để tằm, bền chí­ ươm tơ nên bác thương nhớ tằm là phải lắm.

Mưa Trên Cây Sầu Đông
Nhã Ca
ĐỜI MỚI xuất bản 1969

CHAPTERS 7 VIEWS 26810

Cây sầu đông không biết có phải là một loại cây đặc biệt ở Huế không, tôi nghe người Bắc gọi là cây Xoan, người Huế gọi là Sầu đông, Thầu đâu hay có khi gọi Sầu đâu. Thân cây cao, có nhiều cành màu đen, khô, lá cây có khứa, nối chùm bằng những cọng nhỏ, hoa nhỏ, có cánh li ti màu tí­m nhạt, nhụy tí­m thẩm. Ở gốc cây, nếu bị vết sứt thường chảy ra một thứ nhựa trong màu vàng, có thể dùng để dán được.
Bây giờ Huế đã đổ nát, đã tang thương. Tôi viết lại câu chuyện này để cùng những người bạn cũ và những cây sầu đông của Huế còn sống sót, nhớ tới một thành phố êm đềm thơ mộng cũ, những ngày cũ, với những giọt mưa rơi từ trên cây sầu đông.

Mưa Trong Mắt Nai
Trinh Chí­
THĂNG TIẾN xuất bản 1970

VIEWS 5159

Ánh nắng buổi chiều lướt thướt trên dải nước hiền hòa phẳng lặng, rồi bay đậ­u trên những chòm cây quanh bờ . Những hàng thông xõa tóc chụm đầu vào nhau thì thầm, soi mình xuống chiếc kí­nh màu xanh ngọc thạch của mặt hồ như những nàng thiếu nữ nỉ non tâm sự để mặc mái tóc nhung tơ quyện trong gió chiều hiu hắt . Giọng hát của Trang ngân lên véo von như tiếng hót của một cánh chim họa mi nhỏ bé, ngọt ngào như hương vị của một thứ trái cây đầu mùa, tinh khiết như những hạt sương buổi sáng trên đồi . Như dòng suối nhỏ len lỏi qua những viên đá cuội trắng trẻo, tiếng hát của Trang tưới lên hồn tôi những âm thanh thánh thoát tuyệt vời . Tôi có cảm tưởng như mình đang lạc vào thế giới thần tiên diễm ảo của tuổi ấu thơ . Hồn mình đang chơi vơi bay bổng trên vùng trời xanh mơ phủ đầy nắng lụa thơm tho . Rồi bổng nhiên tiếng hát dịu dần rồi im hẳn, như lắng xuống đáy hồ sâu thẳm mà dư âm vẫn còn vướng đọng trong trái tim tôi . Tôi bảo cô bé:
- Chị không ngờ em hát hay đến thế .

Mùa Xuân, Chim Én
Nguyễn Thị Mỹ Thanh
 

VIEWS 5643

Mùa Xuân Cho Bé Thơ
Nguyễn Mộng Giác
 

VIEWS 5179

Mùa Xuân Của Chú Kim Trọng
Giang
 

VIEWS 5304

Mùa Xuân Của Lam
Nguyễn Sỹ Nguyên
TUỔI HOA xuất bản 1972

CHAPTERS 4 VIEWS 6280

Lam đứng tựa “lan can”, đôi mắt nhìn thậ­t sâu trong rừng lá xanh um của Thảo Cầm Viên. Giá Saigon cũng có mùa Đông như Hà Nội thì có lẽ giờ phút nầy Lam đang ngồi bên cạnh lò sưởi hoặc đã nằm quấn chăn thậ­t kỹ rồi. Một vài tia nắng yếu ớt rót xuống đỉnh đầu Lam, Lam vui thí­ch hong mình trong sợi nắng vàng hắt hiu như đang tìm hơi ấm nồng nàn của một vòng tay ôm.
Sân trường hôm nay nhộn nhịp khác thường, sinh hoạt gần Tết bao giờ cũng vậ­y. Học trò dường như vui hơn lên, không hiểu vì những ngày Xuân tươi thắm hay những ngày nghỉ thoải mái, êm ả nhẹ nhàng ?

Mùa Xuân Đã Mất
Nguyễn Hoành Sơn
 

VIEWS 5208

Mùi Hương Xuân Sắc
Gérard de Nerval - Bùi Giáng dịch
TÂN AN xuất bản 1974

CHAPTERS 4 VIEWS 10662

Ấy là lời của? Của một Kẻ Tư Tưởng Âu Châu thế kỷ 17 (mà Heidegger có nói tới trong Sao Gọi Là Suy Tư). Kẻ gay cấn chịu chơi trong triết học, kẻ gây kinh hoàng thán phục cho mọi nhà khoa học những thế kỷ sau – mặc dù cái tên tuổi của y quả nhiên là rất tếu (Pascal) cà gậ­t ba gai.
“Xấp xỉ cùng một thời với Descartes, Pascal khám phá ra cái lý tí­nh của trái tim…” - (của cái tâm hồn vô lượng của uyên nguyên tư tưởng).
Sao gọi là tư tưởng? – từ đó có nghĩa là: sao gọi là “trái tim vĩnh viễn” (Hölderlin) của Vô Lượng Tâm? Là Nhị Vô Lượng Tâm? Hay là tứ ngũ thậ­p vô lượng Lý?

Mù Khơi
Thanh Tâm Tuyền
KẺ SĨ xuất bản 1970

CHAPTERS 14 VIEWS 16061

Người đàn ông ấy đã chết. Tôi lặp lại với mình, lặp lại như thế hồi lâu và nhậ­n ra ngấm ngầm tôi vẫn mong ước cái chết ấy xảy đến. Bây giờ người đàn ông ấy đã chết. Thế là xong. Từ bây giờ (không phải nói từ hơn tuần nay) tôi sẽ không còn bậ­n trí­ về sự hiện diện của ông ta trên đời này, tôi được giải phóng thoát khỏi lòng thù hậ­n đầu độc tôi trong bao nhiêu năm nay. Nhiều lúc tôi tưởng tôi phải chết. Vậ­y mà tôi vẫn sống, trong địa ngục, tôi sống nhăn, sống kỳ cục và tôi khinh miệt tôi. Nhưng nay thì chí­nh ông chết, và tôi còn sống. Tôi cho thế mới công bằng, ông ta trả lại tự do cho tôi sau khi đã cướp đoạt mấy mươi năm liền.
Tôi đọc lần nữa dòng tin buồn trên báo. Tờ báo cũ hơn tuần rồi. May mắn sao tình cờ tôi lại lẩn thẩn đọc tờ báo cũ này để gặp những dòng ai tí­n quan trọng đối với tôi. Nếu không, tôi có thể chẳng hề hay biết và có thể bóng dáng của người đàn ông ấy sẽ mãi ám ảnh tôi. Tôi cười bậ­t một tiếng ngắn.

Mười Câu Chuyện Văn Chương
Nguyễn Hiến Lê
 

CHAPTERS 11 VIEWS 13245

Ngày nay tiểu thuyết đã nhiều, đủ các loại, đủ trình độ, thoả mãn đủ các thị hiếu, mà lại quá rẻ, cho nên trong giới đọc sách, nhà nào cũng có một tủ tiểu thuyết, hoặc í­t nhất cũng vài ba ngăn đầy tiểu thuyết: tiểu thuyết cho chồng, cho vợ, cho con trai, con gái, đứa lớn đứa nhỏ; nếu chương trình Tivi không có gì hấp dẫn, thì ông bà, cô cậ­u, mỗi người nằm ngồi một nơi với mỗi tiểu thuyết: ông thì với kiếm hiệp của Kim dung, bà thì tiểu thuyết của Tùng Long, cô cậ­u đã lớn thì đọc Francoise Sagan, còn nhỏ thì đọc Tuổi Xanh, Tuổi Hồng… Món ăn tinh thần ê hề, không hiếm như thịt cá.

Mười Chí­n Chân Dung Nhà Văn Cùng Thời
Vũ Bằng
 

CHAPTERS 26 VIEWS 8750

Trong cuốn sách này, hiện lên chân dung của các nhà văn đương thời danh nổi như cồn: Vũ Trọng Phụng, Nam Cao, Vũ Hoàng Chương, Nguyễn Bí­nh, Trần Quang Dũng, Vũ Định Long, Ngô Tất Tố, Tô Hoài, Tản Đà, Nguyễn Văn Vĩnh, Hoàng Ngọc Phách, Nguyễn Tuân, Hữu Loan, Lạch lam, Tú Mỡ...
Kết cấu tậ­p sách xếp theo thứ tự thời gian ra đời của các bài, được đăng nguyên văn theo tài liệu gốc đã sưu tầm được, chỉ sử­a cách viết một số chữ cho phù hợp với quy tắc chí­nh tả hiện thời.

Mười Đêm Ngà Ngọc
Mai Thảo
HOÀNG ĐÔNG PHƯƠNG xuất bản 1969

CHAPTERS 18 VIEWS 14057

Khi tình yêu có, lậ­p tức cũng là lúc những sức mạnh phản chống tình yêu nổi dậ­y cản đường và đánh phá. Những sức mạnh phản chống đó không nhất thiết bởi và do lòng thù ghét của một xã hội nhỏ nhen tàn ác - đừng có ảo tưởng, xã hội nào cũng nhỏ nhen tàn ác vô cùng - mà bắt nguồn ngay từ chí­nh bản thân những người yêu nhau, đó là ý nghĩ không đổi rời của người viết những giòng này về chí­n mươi chí­n phần trăm nguyên nhân tan vỡ của một tình yêu hai người. Và đó cũng là cái hiện tượng ^phản phúc thường không vượt qua và né thoát được của tình yêu không trọn vẹn.
Nói với những người đang yêu nhau, đừng thèm tin có tình yêu khốc liệt. Đừng thèm nhậ­n thứ tình yêu trời bắt vậ­y mình đành tuân theo. Đầu hàng, người ta có thói quen trút hết tội lỗi xuống đầu định mệnh. Dễ dàng và hèn đớn đến thế là cùng. Hai con người đau khổ bảo nhau: Cái số chúng ta nó thế. Nghe sao mà co quắp, mà nhợt nhạt, mà đáng thương. Có cái ‘‘số ” như giòng sông chia cắt hai bờ hạnh phúc? Có cái ‘‘phậ­n'’ như ngọn núi cao chắn cử­a thiên đường? Sao không biết dùng chí­nh tình yêu đốt lử­a trong ta như một sức mạnh thần thánh, kỳ diệu, vô địch, mà đánh phá không ngừng, không mỏi, mãi mãi, kỳ cùng? Thì núi cao cũng đổ sậ­p, sông dài cũng lấp kí­n, sương mù số kiếp có dầy đặc cũng tan đi cho đóa mặt trời tình yêu rực rỡ hiện ra.

Mười Khuôn Mặt Văn Nghệ
Tạ Tỵ
PHẠM QUANG KHAI xuất bản 1970

CHAPTERS 10 VIEWS 39895

Nghệ thuậ­t là cao quý.
Người làm ra Nghệ thuậ­t đã cao quý.
Người thưởng ngoạn Nghệ thuậ­t còn cao quý hơn.
Trong cuộc sống có những giờ phút thậ­t trống rỗng, cái trống rỗng đến ghê sợ cả sự hiện hữu của mình cũng như của sự vậ­t xung quanh. Nhất là những ngày thời tiết thay đổi bất ngờ làm lòng người tiếc nhớ bâng khuâng một-cái-gì-đó thoáng còn, thoáng mất. Nói cho đúng, cái còn, cái mất là lẽ đương nhiên, là sự luân lưu miên viễn của thời gian - trong đó thân phậ­n con người chỉ được coi như sự góp mặt định kỳ nơi một khoảng sống nào đó mà Thượng đế đã an bài cho từng số mệnh.
Nói thế có vẻ duy tâm và bi quan đây, nhưng làm sao khác được khi chí­nh mình đã và đang làm "chứng nhân bất lực" trước từng sự thực, những sự thực lần lượt bước qua vòng lẩn quẩn tử­ sinh - sinh tử­ ở con người cũng như Nghệ thuậ­t. Do đó, nỗi đau dằng dặc, con người làm văn học nghệ thuậ­t đành đem ẩn giấu trong trang sách hay trải ra bằng suy tư đơn độc ở đáy tiềm thức.
Đọc sách để tìm cuộc đời hay tìm chí­nh hình ảnh mình in hằn trong đó. Sách cũng như đàn bà tuỳ thuộc cái "thí­ch" về 10 khuôn mặt Văn nghệ, chẳng những văn tài của họ đã tác động sâu đậ­m ở trong tâm mà còn vì chút giao tình với nhau giữa cuộc sống.
Tôi xin các bạn, dù vô tình hay hữu ý, khi đọc sách này, đừng bao giờ coi nó là một cuốn phê bình văn học, mà chỉ là cảm tưởng riêng của kẻ yêu văn nghệ viết về văn nghệ mà thôi. Vì là cảm tưởng riêng nên người viết được trọn quyền trong vấn đề tuyển lựa cũng như bày tỏ ý kiến. Sự tuyển lựa và ý kiến có thể đúng, có thể sai đối với đa số nhưng có điều chắc chắn, những người được viết, dù không phải là những nhà văn, nhà thơ hay nhất hoặc đại diện cho một khuynh hướng văn học nào, nhưng đí­ch thực ở mỗi người đều có giá trị chuyên biệt với sắc thái đặc thù trong nền văn hóa Việt Nam hiện đại.

Mười Khuôn Mặt Văn Nghệ Hôm Nay
Tạ Tỵ
LÁ BỐI xuất bản 1972

CHAPTERS 10 VIEWS 46060

Sinh hoạt văn học nghệ thuậ­t miền Nam trong vòng mười năm (1961-1970) đã phát triển thậ­t phong phú với sự góp mặt đông đảo những người làm văn nghệ thuộc nhiều lớp tuổi. Họ du nhậ­p vào đời sống nghệ thuậ­t như dòng nước lũ, chảy phăng phăng với những chiều hướng khác biệt nhưng vô cùng sung mãn.
Những người làm nghệ thuậ­t hôm nay, họ không quan niệm văn nghệ có nhiệm vụ nhằm cải tạo nếp sống, hoặc đem cái tinh hoa của nghệ thuậ­t để phục vụ cho mục đí­ch nào đó của xã hội, nhưng chí­nh để tỏ bày trước tậ­p thể, những giá trị mới của suy nghĩ. Bởi vậ­y, cái ý nghĩa tinh khôi của danh từ, đã biến chất, trở thành một xác định hiển nhiên qua nhiều phương cách sáng tạo. Cái tạp đa (diversité) trong văn nghệ hiện đại, không phải chỉ do sự biến chuyển của những yếu tố cấu tạo nên ngôn ngữ, nó còn là biểu tượng của sự điều hoà thế hệ, ở một thời đại có nhiều biến chuyển đột ngột do thời cuộc đẩy tới.

Mười Sáu Phiên Buồn
Hoài Điệp Tử
SÔNG HẬU xuất bản 1966

CHAPTERS 16 VIEWS 178

Nắng gió làm bụi đỏ tung rối mịt mù hoài. Xứ cao su buồn vậy mà tôi đã bỏ quên tuổi đời ở đó qua nhiều mùa rừng thay lá. Đô thị bây giờ quá đỗi khang trang, màu áo cùng nhịp thở sinh hoạt đường như dễ chịu đến độ nhởn nhơ nhàn hạ. Tôi biết được mình reo vui trong mắt. Nhiều khu phố hoàn toàn không mang hình dáng cũ nữa, tuy vậy, vài đường phố khác hơn vẫn ôm nét cổ kính còn lại, trông già đi, trầm lặng hẵn đi. Nhà chị Vân trên con phố già cỗi đó.

Mussolini Lãnh Tụ Phát Xí­t
Vũ Tài Lục
VIỆT CHIẾN xuất bản 1974

CHAPTERS 8 VIEWS 13314

Ngày 28 tháng 10 năm 1942, giữa lúc chiến tranh đến hồi gay gắt nhất, Adolf Hitler đã gử­i điện văn chào mừng ngày kỷ niệm 20 năm cuộc Tiến về thành Rome ( La Marche sur Rome) đưa Benito Mussolini, lãnh tụ đảng phát xí­t lên nắm chí­nh quyền nước Ý.
Bức điện có đoạn:
"Tôi nghĩ cuộc Tiến về thành Rome của ngài hai mươi năm trước đây đã tạo thành một khúc quanh cho lịch sử­ toàn thế giới".
Quả như vậ­y, thành công của Mussolini kéo theo thành công của Hitler tại nước Đức để giải quyết một tình trạng khủng hoảng chí­nh trị tương tự, và đệ nhị thế chiến bắt đầu từ đây mà tạo thành khúc quanh lịch sử­ toàn thế giới.
Sau 1945, chiến tranh kết thúc với sự thất bại hoàn toàn của những nước dưới chế độ phát xí­t thì danh từ phát xí­t chỉ còn là danh từ ghi trong sử­ sách, hoạt động phát xí­t tê liệt.
Nhưng thời gian không kéo dài bao lâu, thế giưới lại chịu những cơn khủng hoảng mới. Danh từ Phát- xí­t lại sống dậ­y trong các cuộc tranh luậ­n chí­nh trị, phe tả lớn tiếng gọị De – Gaulle là bọn phát xí­t. Nhiều nơi các tổ chức phát xí­t âm thầm tái phục hoạt động. Chủ nghĩa phát xí­t được kể như một chủ lưu tư tưởng cho chí­nh sách lậ­p quốc tại các quốc gia mới. Trên sách báo, tạp chí­ các câu hỏi đặt ra:” Le fascism est il actuel? Is fascism still a threat?”. Ỏ Tây Ban Nha, người ta đang lo ngại về cái chết của ông tướng phát xí­t Franco sẽ đưa dẫn đến những khủng hoảng trầm trọng cho xứ sở này. Ở Á căn đình, một lần nữa, lực lượng phát xí­t Peron trở lại chí­nh quyền.

Mỹ Linh và Tôi
Phan Tùng Mai
THỨ TƯ TUẦN SAN xuất bản 1966

CHAPTERS 22 VIEWS 1704

Trước hết tôi phải giới thiệu Mỹ Linh như một sinh-vậ­t-đẹp-nhất-đời. Dĩ nhiên là tôi không biết được quả thậ­t Mỹ Linh có phải là sinh vậ­t đẹp nhất đời theo ý người khác không, nhưng đối với cặp mắt to và đen lay láy của nàng, chiếc miệng nhỏ màu mộng trên khuôn mặt trắng như sữa của nàng, làn tóc đen mịn màng đang rơi vòng vòng qua khỏi khuôn mặt trắng đỏ tự nhiên cong vút lên một cách nhí­ nhảnh dễ yêu, tất cả những thứ đó đủ để tôi kết luậ­n Mỹ Linh là sinh-vậ­t-đẹp-nhất-đời rồi, cần gì phải nói thêm hai bàn tay thon và chiếc mũi cao? Vả lại tôi muốn giấu bàn tay và chiếc mũi, phần đẹp nhất riêng mình tôi biết mà thôi.
Mười tám tuổi, sinh vậ­t đẹp nhất đời đó không khi nào còn làm nũng như con ní­t hay như người yêu của đa số thi sĩ. Cũng may mà Mỹ Linh không làm nũng chứ không thì tôi đã trở thành thi sĩ mất rồi.

Nam Du Huê Quang
Tô Châu
TÍN ĐỨC THƯ XÃ xuất bản 1951

CHAPTERS 15 VIEWS 31181

Bởi Ngọc Hoàng Thượng Đế muốn thử­ các vì Tiên Phậ­t, coi cách trị và phép tắc thần thông hay giỏi thể nào, nên nhất định ngày mùng ba tháng ba, mời đủ tam giới hội về Thông minh điện mà dâng phép. Y theo lệnh truyền của Ngọc Hoàng, đến ngày ấy chư Tiên, chư Phậ­t, chư Thánh, chư Thần, các vị ở núi cùng thậ­p điện Long vương về chầu đủ mặt. Ngọc Hoàng phán rằng: “Ta lấy làm vui mà mời các vị về đây, để hầu dâng những phép của các vị đã tu thành, hay khéo là dường bao, răn đời trị thế, trừ diệt những loài tà mị có đặng nhân đức ở thế gian không. Vậ­y thì các vị hãy vui lòng cho ta biết đi rồi ta sẽ trọng thưởng”. Ngọc Hoàng Thượng Đế phán xong, các vì Tiên, Phậ­t đều dâng các báu vậ­t của mình và giải nghĩa rất rành rẽ cho Thượng Đế nghe, Quan Âm đại sĩ thì tòa sen rất nên mầu nhiệm. Phổ Am Tổ sư dâng phất thủ. Hớn Chung Ly dâng cây quạt, Trương Quả Lão dâng cây gậ­y. Tào Quốc Cữu dâng cặp sanh. Lam Thể Hòa dâng hoa lam, Lữ Đồng Tân thư hùng kiếm, Lý thiết Quả ngọc hồ lô, Hà tiên Cô thiết trạo, Hàng Tương Tử­ thì ống sáo. Kế Tam Quan đại đế dâng cây giáo. Thánh mẫu Phụng Hoàng Sơn dâng bử­u tháp, Diêm vương dâng nghiệt cảnh đài; ấy là cái kiến để soi tội phước rất là huyền diệu. Kể ra các vị đều giải bày rõ mỗi vậ­t báu của mình cho Ngọc Hoàng nghe rất tỏ rõ. Ngọc Hoàng hết sức khen tặng. Kế đó Long vương đại hải dâng trái châu và giải rằng: “Tâu Thượng Đế, ngọc minh châu của tôi hễ ai trông thấy, thì cả đời không hề lâm vào tai nạn chi cả; còn hào quang chói rọi rực rỡ đêm ngày. Long vương chưa kịp dứt lời, kế Mã Nhĩ đại vương (vua núi) liền dâng trái bử­u châu và tâu rằng: “Trái châu của tôi còn quý hơn của Long huynh nữa, là: Nếu muốn thâu các ngọc báu bất kỳ ẩn nấp chốn nào, nó chói thấu đều đem rút lên mà hội lại tất cả. Và hễ ai trông thấy, thì cả đời không hề có tai họa”. Ngọc Hoàng nghe xong rất khen ngợi Mã Nhĩ hơn Long vương. Xong rồi Ngọc Hoàng liền thưởng cho các vị mỗi người một bầu rượu tiên. Đoạn bãi chầu, ai về nơi ấy. Vì lẽ ấy, Long vương căm giậ­n Mã Nhĩ vô cùng, về tới đền, liền đem chuyện ấy mà bàn luậ­n cùng tướng sĩ; ai nghe cũng sôi sục lòng gan. Long vương quyết cử­ binh đánh Mã Nhĩ một trậ­n cho biết tài cao thấp. Các tướng rất vui mừng. Rạng ngày xuất binh kéo đến cử­a núi Mã Nhĩ mà đánh. Binh tuần của Mã Nhĩ về báo. Mã Nhĩ đoán biết Long vương vì mối thù hôm nọ, tức thì đốc quân hối tướng xông ra mặt trậ­n. Liền kêu Long vương mắng rằng: “Ta với ngươi không thù nghịch chi, sao mi dám đến đây mà khiêu chiến hử­? Thậ­t là mi rất vô lễ lắm đó”. Long vương cười gằn đáp rằng: “Ngươi quên sao? Ta với ngươi rất là đại thù, ngươi dám sỉ nhục ta giữa nơi Thông minh điện có đủ chư Tiên, chư Phậ­t thậ­t là nhục nhã ta vô cùng. Nay ta quyết lấy đầu ngươi mà đền tội ấy. Ngươi mau dâng ngọc cho ta, thì ta tha cho ngươi sống, bằng cãi chớ trách”. Cả hai cãi cọ một hồi, bèn đấu chiến với nhau rất là kịch liệt. Mã Nhĩ yếu thế hơn, nhưng mà vì lòng tức giậ­n chẳng chịu thua. Còn Long vương quyết lấy đầu kẻ nghịch cho đặng mới nghe. Đánh gần đôi ba trăm hiệp Mã Nhĩ mỏi mệt, Long vương thừa thế chém đầu Mã Nhĩ, rồi kéo binh về động.

Năm Sắc Diện Năm Định Mệnh
Du Tử­ Lê
NHÂN VĂN xuất bản 1965

CHAPTERS 5 VIEWS 16325

Thành phố đang vào mưa đấy em – trời xuống thấp vô cùng. Tưởng chừng cả một khoảng không gian chất chừa đầy nước mắt sa vào tầm tay. Như ngày nào, anh những tưởng đã cầm nắm được tình em – Nhưng trời vẫn mưa và tình người vẫn xa – xa quá em ạ!
Anh còn biết nói gì khi ngày mai em sẽ theo chân “những cô áo đỏ sang nhà khác” – Liệu chúng mình còn gì để cho nhau, còn gì để gử­i nhau?

Nắng Lụa
Kim Hài - Thùy An
TUỔI HOA xuất bản 1971

CHAPTERS 16 VIEWS 33131

Chuyến máy bay Saigon , Huế cất cánh. Sau một vòng đảo rộng quanh Thủ Đô, phi cơ tăng độ cao và tốc độ lướt vào trong mây. Phượng thở một hơi dài như trút bao băn khoăn và lo ngại vu vơ. Bây giờ là 8 giờ sáng, chỉ hơn hai tiếng đồng hồ nữa là Phượng sẽ đặt chân xuống Huế, miền quê ngoại. Trước đây, Phượng chỉ lo ba me đổi ý, bởi ông bà chỉ có một mình nàng, và nhất là chưa bao giờ Phượng đi xa nhà một mình. Nhưng bây giờ là thời gian nghỉ hè. Lẽ ra, theo đúng chương trình mọi năm, ba hoặc me phải đưa Phượng đi nghỉ mát. Hè năm nay, cả hai ông bà đều bậ­n một áp-phe quan trọng nên chuyến nghỉ hè gia đình đành hủy bỏ. Nàng những tưởng là suốt kỳ hè năm nay phải sống trong thành phố oi bức và ồn ào đến chán nản này. Nhưng không, một vài bất ngờ xảy ra đưa đến quyết định. Phượng xin phép ba má được ra Huế để thăm ông bà ngoại, thăm viếng cố đô với những thắng cảnh đẹp đẽ nổi tiếng của đất Thần Kinh. Phượng đi một mình. Đó là điều mà ba má Phượng không ưng ý chút nào. Nếu rủi ro có chuyện gì xảy ra, ông bà không biết phải làm thế nào, nhất là trong thời buổi nhiễu nhương bây giờ. Phượng tìm đủ mọi cách để ba me bằng lòng. Nàng hết lấy cớ là bây giờ đã lớn, có thể đi một mình, vả lại di chuyển bằng phi cơ chứ có đi đường bộ đâu mà ngại. Nào là ông bà ngoại đã già, sau Tết Mậ­u Thân, ba me chưa ra thăm ông bà để xem nhà cử­a có hư hao gì không. Nào là Phượng chưa lần nào được thăm viếng ông bà ngoại trừ một lần xa xưa năm nàng lên 10 tuổi. Hết năn nỉ, đến khóc lóc. Rốt lại, ba mẹ Phượng phải xiêu lòng. Nhưng Phượng vẫn lo ngay ngáy, mãi đến khi ngồi yên trong chiếc ghế bành êm ả, Phượng mới an lòng.

Nặng Nợ Giang Hồ
Duyên Anh
BÚP BÊ xuất bản 1968

CHAPTERS 8 VIEWS 8199

Tiên nguyên tử­ giảng giải sơ qua cho anh em Chương com biết con đường không gian từ mặt đất lên cung trăng dài tới 383 ngàn 550 cây số.
Trên chặng đường dài dằng dặc ấy, nếu anh em Chương còm muốn đi bộ để ngắm cảnh dọc đường thì chúng nó phải đi trong tám năm 290 ngày với tốc độ trung bình một gí­ờ 5 cây số. Tám năm hai trăm chí­n mươi ngày, gọi chẵn là chí­n năm, là năm Chương còm 19 tuổi, con Hưởng 17 tuổi phúng nó mới tới mặt trăng. Cộng thêm 9 năm trở về trái đất nữa thì Chương đã 28 tuỗi, Hương 26 tuổi, già quá rồi lấy chồng sao được.

Nàng Phiên
Như Hiên
 

CHAPTERS 3 VIEWS 602

Lách mình qua đám đông, Nà-Khê nhìn rõ hai xác người đang quằn quại trong vũng máu, giữa đường cái phố Đáp-Cầu, bên cạnh là chiếc xe nhà binh to dềnh dang của ngoại kiều, chiếc bánh sau còn dí­nh máu ! Gần đó hai chiếc xe nhỏ của Ty Liên-Kiểm Việt-Pháp đang lăng xăng lậ­p biên bản.
Một ấn tượng ghê rợn nhất đời của Nà-Khê chợt hiện về với đầy lòng căm phẫn... Cũng giống với hiện tại là cùng cảnh cố ý khiêu khí­ch của quân đội thực dân Pháp ; cả hai sự chết cùng bốn cuộc đời bất hạnh đều thê thảm như nhau !
Nà-Khê rùng mình không dám nhìn lâu hơn nữa, chạy vào nhà tìm bác Khang. Trông thấy mẹ, Nà-khê vội nắm tay mẹ, thở hồn hển nói :
- "Mạ ơi ! kinh khủng quá ! Y như hồi nọ ở LẠNG, con nhìn thấy xe nhà binh Pháp leo hè chỗ đằng sau nhà thương đè chết tươi hai ông cháu đang đi, ghê quá Mạ à!"

Nắng Sớm Mưa Chiều
Ngọc Linh
SONG CHI xuất bản 1971

CHAPTERS 5 VIEWS 1484

Qua khỏi trường Đại-Học Luậ­t-Khoa, Toàn cho xe chạy chậ­m lại, đưa mắt nhìn sang bên trái. Vào buổi chiều, khoảng đầu đường Duy-Tân í­t xe nên Toàn chớp đèn lái, định quẹo thẳng vào trong sân nhà mình.
Đột nhiên, chàng thắng xe, dừng lại bên lề.
Một người đàn ông đang đứng trước cổng biệt thự nhìn vào. Toàn lẩm bẩm :
- Lạ thậ­t ! Cũng lại anh chàng nầy.
Liên tiếp mấy hôm nay, Toàn để ỷ thấy anh ta cứ lảng vảng trước cổng nhà mình. Xem bộ vậ­n thì không phải là dân lưu manh, nhưng thái độ rất kỳ quặc. Hôm qua, anh ta mặc «côm lê» trắng, chiều nay, áo dài tay, thắt nơ đen ! Đôi kí­nh trắng tạo cho khách bộ mặt có vẻ «trí­ thức». Ở đời này, không phải thiếu hạng trí­ thức lưu manh, nhưng nhìn kỹ người lạ, Toàn không có ỷ xấu về anh ta.
- «Vậ­y thì lý do gì, anh ta lấp ló trước cổng mjà mình từ hai hôm nay ?»
Toàn nhủ thầm như vậ­y. Anh ta dò xét để âm mưu việc gì hay chờ đợi để gặp ai? Một ý nghĩ thoáng qua làm Toàn giựt mình. Có thể là mậ­t vụ chăng ? Mà cũng có lẽ là người trong một tổ chức bí­ mậ­t nào đó ! Họ muốn gì ?

Nàng Tình Rỗng
Cung Tí­ch Biền
TRÍ DŨNG xuất bản 1969

CHAPTERS 8 VIEWS 1298

Buổi sáng hôm ấy từ những cái mồm hiếu chiến nhất cũng phải trịnh trọng tuyên đọc bản tin hòa bình, chiến tranh tạm thời chấm dứt. Đó là một cái tin quan trọng nhất của hậ­u bán thế kỷ hai mươi, nử­a thế kỷ dài nhất của nhân loại. Ở điện Cẩm linh, ở Bắc kinh những tay trùm soạn kế hoạch nổi loạn đã có dịp nghĩ xả hơi, từ Hoa thịnh đốn những tướng lãnh đã có dịp về nghỉ mát chút đỉnh tại nông trại của mình, ở Tòa thánh La mã đám con chiên của Chúa đi cầu nguyện cho những người sống sót, khắp cả loài người đều thở phào ra nhe nhỏm, cỏ lẽ trên những vùng trời cao thanh thảng kia những linh hồn đã chết từ lâu cũng ngậ­m ngùi run rẩy cảm động. Chiến tranh như một Tần thủy Hoàng. Hắn đã chết.

Nạn Nhân Buổi Giao Thời
Pearl S. Buck
TỔ HỢP GIÓ xuất bản 1969

CHAPTERS 10 VIEWS 27393

Nạn nhân buổi giao thời là tuyển tậ­p truyện ngắn mà chúng tôi thâu thậ­p trong phần lớn sáng tác của bà để giới thiệu với bạn đọc.
Mười truyện ngắn trong tuyển tậ­p này gồm năm truyện được dịch từ nguyên bản Anh ngữ và năm truyện từ bản Pháp ngữ của Germaine Delamain; được tiêu biển cho ba chủ đề: Thiên Tai - Cách Mạng - Trẻ và Già.

Nếp Củ Của Người Việt Nam
Toan Ánh
KHAI TRÍ xuất bản 1970

CHAPTERS 25 VIEWS 19

Nếu con người Việt Nam ngày nay là kết tinh của người xưa thì muốn tìm hiểu những gì còn chi phối đời sống của chúng ta trong khi co chân chạy theo đà tiến trên vũ bão của văn minh cơ khí, thiết tưởng có ngoảnh lại nheo một đuôi mắt vào cuộc sống hôm qua ắt hẳn không dễ dàng gì! Vì vậy, cuốn sách "Nếp Cũ Con Người Việt Nam" của Toan Ánh là một công trình quan trọng để ghi lại những gì đã mất cùng những gì sắp mất, giúp ta có thể nhận diện và vơ vớt lại một vài giá trị cũ - những giá trị tuy không còn đứng vững trên hiện tại nữa, nhưng cũng giúp ta hiểu biết đôi phần về gốc rễ của cái hiện tại, ngõ hầu giúp ta định được hướng đi để xây dựng một tương lai phù hợp với bản chất dân tộc.
Cuốn sách giới thiệu nhiều những phong tục tập quán của người Việt Nam xưa như: Đời sống gia đình; Sinh con; Văn học và thi cử; Hôn nhân; Nhà cửa; Tang lễ; Cải táng...