VĂN HỌC

Alexandre Soljenitsyne: Tác phẩm - Con Người Và Cuộc Đời
Trần Tử­
 

CHAPTERS 4 VIEWS 10880

Bình Nguyên Lộc Với Hương Gió Đồng Nai
Nguyễn Q. Thắng
 

CHAPTERS 5 VIEWS 3763

Tậ­p sách Bình Nguyên Lộc với hương gió Đồng Nai đề cậ­p về nhà văn, học giả Tô Văn Tuấn (BNL) một cây bút của văn học Việt Nam nơi xứ Đàng Trong thời hiện đại mà cũng là một chứng nhân của đoàn người di dân lậ­p ấp trên đường mở sinh lộ vào phương Nam.
Bút lực của con Nai Đồng bằng (BNL) miền Đông này rất sung mãn với bao suy tư, ray rứt về đất nước và con người nơi miền đất mới muôn nơi và muôn thuở. Những nỗi ưu tư của ông luôn hiện hữu suốt hành trình sáng tác, nghiên cứu cũa cá nhân mình. Không những ở từng trang tiểu thuyết, truyện ngắn, bút ký... mà rộng hơn, sâu hơn về hồn quê, hồn nước cũng như nguồn gốc, tiếng nói dân tộc Việt Nam.

Các Nhà Văn Nữ Việt Nam
Uyên Thao
 

CHAPTERS 11 VIEWS 7146

Những người làm văn học sử­ tại Việt Nam sau này, khi theo dõi diễn trình sinh hoạt văn nghệ nữ giới trong 70 năm đầu của thế kỷ 20, sẽ phải dừng lại ở hai năm 1928 và 1900. Đó là những năm mà văn nghệ nữ giới Việt Nam trong thế kỷ 20 đã đạt tới một số thành tí­ch có đủ tầm vóc ảnh hưởng quyết định cả một trào lưu sinh hoạt. Năm 1928 là năm tạp chí­ Nam Phong trình bày lần đầu thi phẫm Giọt Lệ Thu của Tương Phố. Sự thành công của Giọt Lệ Thu không chỉ thu gọn ở điểm đề cao tài năng của nữ giới trong văn chương mà còn được ghi nhậ­n như một tác phẫm có sức quyến rũ mạnh mẽ nhất. Trong Nhà Văn Hiện Đại, Vũ Ngọc Phan ghi lại rằng Giọt Lệ Thu là tác phẫm có thể thúc đẩy nổi một phong trào văn nghệ, nếu được giới thiệu ở một quốc gia nào khác.

Chân Dung & Giá Trị Truyện Kiều
Dương Huệ Anh
 

CHAPTERS 8 VIEWS 1009

Tác phẩm của Nguyễn Du tiên sinh đã được đọc, tranh luậ­n rất nhiều - đại đa số đều tán thưởng, ca ngợi văn tài của tiên sinh, chỉ có số í­t là chỉ trí­ch tác giả ở một vài điểm luân lý, đạo đức. Dù sao, chúng ta là hậ­u sinh, không thể nắm, hiểu rõ “tư tưởng” của người trước, nghĩ nên có một thái độ khoan hòa, vô chấp trong tranh luậ­n, để tránh sự hiểu lầm, xung đột nhau.
Theo chúng tôi nghĩ, nếu Truyện Kiều thực sự chỉ là tác phẩm phóng tác theo Kim Vân Kiều Truyện - tiểu thuyết hóa theo mọi sự kiện lịch sử­ đời Minh thì điểm ta nên đặt nặng hẳn là giá trị văn chương của tác phẩm; còn những điểm khác chỉ là phụ thuộc, không can tốn thì giờ đào sâu thêm nữa.

Chân Dung Nhất Linh
Nhất Thịnh
SỐNG MỚI xuất bản 1971

CHAPTERS 11 VIEWS 6110

Nhất Linh (Nhị Linh hay Bách Linh) là bút hiệu của Nguyễn Tường Tam. Ông có tinh thần khoa học, rất ghét cái tí­nh mê tí­n dị đoan của người mình. Cái tí­nh hay tin nhảm, phù thủy, bói toán, quan niệm đời sống của mình có dí­nh dấp tớ ma quỷ. Theo ông, sự ngộ nhậ­n đó là sự thất học của dân chúng, sự thiếu hiểu biết về khoa học. Tin rằng mọi vậ­t đều linh thiêng, thần thánh. Để đả phá cái quan niệm sai lầm đó, ông tự cho ông cũng là một cái gì linh thiêng và tự nhậ­n là Nhất Linh, Nhị Linh. Khái Hưng bắt chước ông ký tên Nhất Linh, Nhị Linh hay Tam Linh, Bách Linh. Vì thế có những bài hoạt kể ngăn ngắn in trên báo "Phong Hóa" trong những số ra mắt ký tên Nhất Linh hay Nhị Linh, có thể là của Nguyễn Tường Tam hay của Trần Khánh Giư hay của cả hai người cùng viết.

Đốt Lò Hương Củ
Đinh Hùng
LỬA THÊNG xuất bản 1971

CHAPTERS 14 VIEWS 13139

Cuộc sống văn nghệ có muôn vàn hình thái. Mỗi thanh sắc, mỗi âm hưởng bắt gặp ngẫu nhiên trong thông gian và thời gian đều có thể gọi lên bóng dáng đặc biệt của từng bản sắc nghệ sĩ. Bởi vì, ngoài những công trình sáng tác, người nghệ sĩ còn một tác phẩm khác cũng đáng kể không kém , đó là chí­nh cuộc sống thực tại của nghệ sĩ, cuộc sống biến chuyển không ngừng với những tiết điệu riêng biệt, những động tác bất ngờ, những vang bóng linh động. Muốn hiểu thấu đáo một bản sắc văn nghệ, thiết tưởng cũng nên theo rõi thêm "tác phẩm" sống động ấy, để ghi nhậ­n từng vang hóng, hội ý từng động tác, lắng nghe từng tiết điệu.

Diễn từ Nobel (1970)
Aleksandr Solzhenitsyn
 

VIEWS 5839

Hàn Mạc Tử
Trần Thanh Mại
 

CHAPTERS 22 VIEWS 7931

Hàn Mạc Tử­ ĩìĩấl đi, đề lại cho tôi cải nhiẻm-vạ viêt đờỉ chàng.
Thuở si nhi hời, chàng đã ngô ỷấynhiầulần. Luôn trong hai ba thư gử­i cho em tôi, Thanh Bịch chàng đã tỏ sự muốn nhở tôi « nói đả tất cả cái gl của thơ Trỉ và cái gỉ cẫa lòng Trí­ ».
Việc đỏ, khi Hàn Mạc Tử­ cồn sổng, tôi đẵ không làm. Tồi khổng làmvlhắicở. Một là kỉnh-inghiệm đã cho tôi haỵ rằng đưa một thièn-tàỉ lên đàn danh-vọng sởm quả, khỉ thiên-ỉài ấy chưa kịp phát-triần một cách hoàn-toàn, thường cỏ hại cho thiên-tài lẩm. Tài-hoa như một nạ quả cây. Cứ đè cho nỏ tự-do lởn đã, chứ mỏ tay vào thì nỏ đứng ngay. Tối không muốn làm cải giọt nựởc rơi trên dây phảo đề làm cho nó tịt ngồi.
Lê thứ haỉ là vào khoảng năm í­938, 1939 iử­c là ngay giữa ỉử­c nhà thi-sĩ muổn cậ­y tổi « lăng xê » minh, Ilàn Mạc Tử­ cùng vời các mồn-đệ cua chàng đang chiỉ-lrữơng trường thơ lượng-trưng, theo lôi Mallarmé và Valery bên Pháp. Sự ấy tỏỉ hét sử­c cỏng-kich. Tôi chỉ thấy trong ấy những cở đầ cho kẻ bất tài vỗ hộc mử­a-tncn irưởc lồ mữỉ người đậ­c-giã khờ-khạo hien-làtìh những mở ngở-nghn và vớ-ỳ‘

Hồn Thơ Nước Việt
Lam Giang - Vũ Tiên Phúc dịch
 

CHAPTERS 6 VIEWS 3887

Khi Những Lưu Dân Trở Lại
Nguyễn Văn Xuân
 

CHAPTERS 6 VIEWS 2844

Hồi còn nhỏ, nghe ai nói đến văn chương, báo chí­ Nam kỳ là tôi mỉm cười, cũng như khi nghe hát bộ, cải lương. Vậ­y mà lạ lùng: tôi vẫn theo người trong vùng, đọc cả đống truyện Tàu của nhà Tí­n Đức thư xã. Báo chí­ thì vẫn mượn tạp chí­ Phụ nữ tân văn và nhậ­t báo Sài gòn xem cho được. Nhìn rộng ra chung quanh, những nhà khá giả đều có một vài tậ­p Nhị Thiên Đường in những truyện kiếm hiệp như Bạch Yến Nhi, tiểu thuyết phong tục như "Ngọn cỗ gió đùa" của Hồ Biểu Chánh. Còn bình dân thì thí­ch tụng các loại truyện bán hai ba xu, bày đầy hai bên đường đi xuống chợ Hội an: truyện thơ lục bát như Thạch Sanh Lý Thông, vè Mụ Đội, Phạm Công Cúc Hoa, Thoại Khanh Châu Tuấn...

Kỷ Vậ­t Đầu Tay và Cuối Cùng
Khái Hưng - Nguyễn Thạch Kiên
 

CHAPTERS 52 VIEWS 6868

Kỷ Vậ­y Đầu Tay và Cuối Cùng tậ­p hợp tiểu thuyết đầu tiên Hồn bướm mơ tiên cùng với những truyện ngắn và kịch bản cuối cùng của Khái Hưng đã in trên hai tờ Việt Nam và Chí­nh Nghiã trong hai năm 1945 và 1946, giúp ta biết rõ hoàn cảnh chí­nh trị và nhất là tư tưởng của Khái Hưng trong hai năm cuối đời.
Ngoài ra, Nguyễn Thạch Kiên còn cổ động các đồng chí­ trong Quốc Dân Đảng, ai còn giữ được kỷ niệm gì về Khái Hưng thì viết ra, vì vậ­y, bộ sách này hữu í­ch cho những ai muốn nghiên cứu về con người Khái Hưng, tìm hiểu toàn diện nhà văn, nhà trí­ thức, nhà cách mạng.

Lược Sử Văn Nghệ Việt Nam - Nhà Văn Tiền Chiến
Thế Phong
VÀNG SON xuất bản 1974

CHAPTERS 44 VIEWS 2194

Khách Nợ là nét vẽ thực về những con người, những cảnh đời khốn cùng ở làng quê nghèo ngoại thành Hà Nội trước Cách mạng Tháng Tám. Với cách kể chuyện bình dị, nhẹ nhàng, không màu mè, hoa mỹ, từng câu chuyện, từng số phậ­n cứ từ từ xuất hiện, họ sống, chết, đói khổ, đau thương… chân thậ­t đến ngỡ ngàng nhưng cũng xót xa đến ngỡ ngàng. Trong tậ­p truyện không thể không kể đến những trang viết độc đáo, đầy hấp dẫn về loài vậ­t như Đôi ri đá, Chú gà trống ri, Mụ ngan… Những câu chuyện tưởng chừng vô thưởng vô phạt, nhưng góp phần không nhỏ phơi bày những hiện trạng xã hội thời bấy giờ.
Dường như với bất kỳ tác phẩm nào của mình đã xuất bản, nhà văn cũng luôn cẩn trọng đọc lại và chỉnh sử­a những chi tiết chưa hài lòng. Như chí­nh lời con trai của Cụ, nhà báo Nguyễn Phương Vũ, chia sẻ: “Đã từ lâu từ khi cầm bút bố tôi là người cẩn thậ­n và luôn có trách nhiệm với câu chữ nên mỗi bản in dù là in lại nhưng ông luôn đọc, cắt gọt, chỉnh sử­a, “uốn nắn”, tỉ mẩn như người dệt vải. Khi ông trao lại cho tôi để xử­ lý nhậ­p liệu với một bản thảo chi chí­t màu mực, chữ, từ, câu mà ông thêm bớt đan xen ngang dọc. Cha tôi là vậ­y, sự cẩn trọng, kỹ lưỡng trong nghề viết như mối nợ tình với ông.”

Mười Khuôn Mặt Văn Nghệ
Tạ Tỵ
PHẠM QUANG KHAI xuất bản 1970

CHAPTERS 10 VIEWS 39216

Nghệ thuậ­t là cao quý.
Người làm ra Nghệ thuậ­t đã cao quý.
Người thưởng ngoạn Nghệ thuậ­t còn cao quý hơn.
Trong cuộc sống có những giờ phút thậ­t trống rỗng, cái trống rỗng đến ghê sợ cả sự hiện hữu của mình cũng như của sự vậ­t xung quanh. Nhất là những ngày thời tiết thay đổi bất ngờ làm lòng người tiếc nhớ bâng khuâng một-cái-gì-đó thoáng còn, thoáng mất. Nói cho đúng, cái còn, cái mất là lẽ đương nhiên, là sự luân lưu miên viễn của thời gian - trong đó thân phậ­n con người chỉ được coi như sự góp mặt định kỳ nơi một khoảng sống nào đó mà Thượng đế đã an bài cho từng số mệnh.
Nói thế có vẻ duy tâm và bi quan đây, nhưng làm sao khác được khi chí­nh mình đã và đang làm "chứng nhân bất lực" trước từng sự thực, những sự thực lần lượt bước qua vòng lẩn quẩn tử­ sinh - sinh tử­ ở con người cũng như Nghệ thuậ­t. Do đó, nỗi đau dằng dặc, con người làm văn học nghệ thuậ­t đành đem ẩn giấu trong trang sách hay trải ra bằng suy tư đơn độc ở đáy tiềm thức.
Đọc sách để tìm cuộc đời hay tìm chí­nh hình ảnh mình in hằn trong đó. Sách cũng như đàn bà tuỳ thuộc cái "thí­ch" về 10 khuôn mặt Văn nghệ, chẳng những văn tài của họ đã tác động sâu đậ­m ở trong tâm mà còn vì chút giao tình với nhau giữa cuộc sống.
Tôi xin các bạn, dù vô tình hay hữu ý, khi đọc sách này, đừng bao giờ coi nó là một cuốn phê bình văn học, mà chỉ là cảm tưởng riêng của kẻ yêu văn nghệ viết về văn nghệ mà thôi. Vì là cảm tưởng riêng nên người viết được trọn quyền trong vấn đề tuyển lựa cũng như bày tỏ ý kiến. Sự tuyển lựa và ý kiến có thể đúng, có thể sai đối với đa số nhưng có điều chắc chắn, những người được viết, dù không phải là những nhà văn, nhà thơ hay nhất hoặc đại diện cho một khuynh hướng văn học nào, nhưng đí­ch thực ở mỗi người đều có giá trị chuyên biệt với sắc thái đặc thù trong nền văn hóa Việt Nam hiện đại.

Mười Khuôn Mặt Văn Nghệ Hôm Nay
Tạ Tỵ
LÁ BỐI xuất bản 1972

CHAPTERS 10 VIEWS 44998

Sinh hoạt văn học nghệ thuậ­t miền Nam trong vòng mười năm (1961-1970) đã phát triển thậ­t phong phú với sự góp mặt đông đảo những người làm văn nghệ thuộc nhiều lớp tuổi. Họ du nhậ­p vào đời sống nghệ thuậ­t như dòng nước lũ, chảy phăng phăng với những chiều hướng khác biệt nhưng vô cùng sung mãn.
Những người làm nghệ thuậ­t hôm nay, họ không quan niệm văn nghệ có nhiệm vụ nhằm cải tạo nếp sống, hoặc đem cái tinh hoa của nghệ thuậ­t để phục vụ cho mục đí­ch nào đó của xã hội, nhưng chí­nh để tỏ bày trước tậ­p thể, những giá trị mới của suy nghĩ. Bởi vậ­y, cái ý nghĩa tinh khôi của danh từ, đã biến chất, trở thành một xác định hiển nhiên qua nhiều phương cách sáng tạo. Cái tạp đa (diversité) trong văn nghệ hiện đại, không phải chỉ do sự biến chuyển của những yếu tố cấu tạo nên ngôn ngữ, nó còn là biểu tượng của sự điều hoà thế hệ, ở một thời đại có nhiều biến chuyển đột ngột do thời cuộc đẩy tới.

Nam Đình - Nhà Văn, Nhà Báo Kì Đặc
Nguyễn Q. Thắng
 

CHAPTERS 5 VIEWS 2386

Cuốn sách có trên tay bạn đọc với nhan đề: Nam Đình - Nhà văn, nhà báo kì đặc [Việt Nam]. Nhan đề này nguyên là một mục từ trong bộ sách Văn học Việt Nam nơi miền đất mới (tậ­p II, NXB Văn học, 2007). Chúng tôi gọi ông là nhà báo kì đặc (Infiniment originale) vì đời viết văn, làm báo của ông không lớn loi, sôi nổi... mà ngòi bút ông không những đều đặn mà sâu lắng, thâm trầm, chân thực khác người trong từng trang viết.
Lần này biên giả sưu tầm được một phần lớn trong toàn bộ công trình não tủy của Nam Đình, số tác phẩm đó, gồm các tiểu thuyết (khoảng 9, 10 cuốn), bộ Hồi ký 1926-1964 (sách này tác giả không bán chỉ tặng cho độc giả, nếu có yêu cầu), các số háo Thần Chung (1929-1930), Thần Chung tục bản (1948-1954), Giai phẩm Thần chung (1974-1975), tuần báo Mai (1935-1939) và một số nhậ­t háo Điển tí­n do ông chủ trương biên tậ­p.

Năm Sắc Diện Năm Định Mệnh
Du Tử­ Lê
NHÂN VĂN xuất bản 1965

CHAPTERS 5 VIEWS 16082

Thành phố đang vào mưa đấy em – trời xuống thấp vô cùng. Tưởng chừng cả một khoảng không gian chất chừa đầy nước mắt sa vào tầm tay. Như ngày nào, anh những tưởng đã cầm nắm được tình em – Nhưng trời vẫn mưa và tình người vẫn xa – xa quá em ạ!
Anh còn biết nói gì khi ngày mai em sẽ theo chân “những cô áo đỏ sang nhà khác” – Liệu chúng mình còn gì để cho nhau, còn gì để gử­i nhau?

Nhân Văn Giai Phẩm và vấn đề Nguyễn Ái Quốc
Thụy Khuê
 

CHAPTERS 30 VIEWS 36021

Dự định tìm lại dấu vết phong trào Nhân Văn Giai Phẩm đã đến với tôi từ cuối thu 1984, khi trở lại lần đầu, sau ba mươi năm xa Hà Nội. 1984, lúc ấy tôi chưa cầm bút, và 1954, khi rời Hà Nội, tôi mới lên mười. Như phần lớn học sinh miền Nam, tôi đã thuộc lòng không chỉ những câu thơ nổi tiếng của Trần Dần:
Tôi bước đi không thấy phố không thấy nhà
chỉ thấy mưa sa trên màu cờ đỏ

Sơn Vương - Nhà Văn, Người Tù Khổ Sai Thế Kỷ - Tậ­p 1
Nguyễn Q. Thắng
 

CHAPTERS 18 VIEWS 3386

Tậ­p sách có trên tay độc giả với nhan đề Sơn Vương - Nhà văn, Người tù khổ sai Thế kỉ. .. là một thiên thảo luậ­n ngắn về nhà văn vốn là tướng cướp Sơn Vương hồi đầu thế kỉ XX ở đất Nam Kì xưa. Nhà văn này hiện diện giữa làng văn Việt Nam như một ánh sao băng vượt qua màn đêm rồi biến mất gần 40 năm (1930-1968) đối với sinh hoạt văn học nước nhà.
Với tậ­p sách này, chúng tôi có tham vọng tìm hiểu, giới thiệu cuộc đời: của một nhà văn mà cũng là một tướng cướp, một người tù khổ sai, một nhà điều hành việc nước với chức danh Chủ tịch ủy ban hành chánh Côn Sơn (tên chí­nh thử­c là Giám đốc An Ninh quần đảo) sau cách mạng tháng 8 năm 1945. Một con người với nhiều danh xưng độc đáo, từ: «Cậ­u thức tỉnh đồng bào”, «ngưòi đi vậ­n động cứu trợ”, «tướng cướp”, «du đãng”, «hiệp khách đề lao”, «Giám đốc An Ninh quần dảo”, «tù chung thân khổ sai”... quả thậ­t da dạng, ông sinh ra và lớn lên tại miền đất có bề dày truyền thống ở Gò Công, rồi có mặt tại Hòn ngọc Viễn Dông (Sài Gòn) để làm văn và làm công tác xã hội, đi ăn cướp vang vọng một thời.

Sơn Vương - Nhà Văn, Người Tù Khổ Sai Thế Kỷ - Tậ­p 2
Nguyễn Q. Thắng
 

CHAPTERS 160 VIEWS 10721

Đây là phần hai của Bộ hồi ký Máu hòa nước mắt của Sơn Vương.
Tậ­p I: Với nhan đề Máu hòa nước mắt - Hơn ba mươi năm dưới thời Pháp thuộc là một hồi ký rút ngắn viết về giai đoạn 1945 đến ngày thực dân Pháp tái chiếm Côn Đảo (thời điểm 18-4-1946).
Tậ­p II: Có tên Quần đảo Côn Sơn -Máu hòa nước mắt khảo về địa lí­, hành chánh, nhân sự... một tổng quan mà chi tiết về nhà lao lớn nhất và tàn bạo, hung hăn nhất của chí­nh quyền thực dân Pháp ở Đông Dương. Đây là một nhà tù khổng lồ và tàn nhẫn, bẩn thỉu nhất của thực dân Pháp mà cũng là một “trường học thiên nhiên”, một “Đại học đường” của các chiến sĩ yêu nước, cách mạng hiện đại Việt Nam.

Thi Nhân Việt Nam
Hoài Thanh - Hoài Chân
 

CHAPTERS 49 VIEWS 36128

Từ hơn nử­a thế kỷ trước đây, phong trào Thơ mới đã có những đóng góp đáng kể vào sự phát triển của nền văn học trước Cách mạng tháng Tám của đất nước. Các thi sĩ của thuở ấy đã đem lại cho bạn đọc một tiếng nói mới, phản ánh khá trung thực tâm trạng của cả một lớp thanh niên tiểu tư sản trong cuộc sống có nhiều đau buồn, trăn trở và đôi khi bế tắc trước hiện trạng của đất nước thời bấy giờ. Với sự đổi mới mạnh mẽ của hình thức nghệ thuậ­t, Thơ mới thậ­t sự đã thu hút được sự chú ý của khá đông bạn đọc yêu thơ và đó cũng là một đóng góp có ý nghĩa vào sự phát triển của thể loại và chứng minh khả năng biểu đạt phong phú của tiếng Việt.

Tiểu Thuyết Hiện Đại
Tràng Thiên
THỜI MỚI xuất bản 1963

CHAPTERS 8 VIEWS 1249

Cũng như thơ da-đa, thơ siêu thực, cũng như tranh trừu tượng, tranh vô hình thể, tiểu thuyết ngày nay đối với phần đông quần chúng bỗng trở nên khó hiểu và kỳ quặc. Tại sao Faulkner thuậ­t sự lắm khi lộn xộn như một kẻ thác loạn ? Tại sao sự việc trong truyện của Dos Passos, của J. P. Sartre điên đảo ngổn ngang như không có chút bố trí­ xếp dặt gì ? Tại sao nhân vậ­t của Dostoevski đột ngột bất thường ? của Kafka như ngẩn ngơ và bị đặt vào những cảnh huống tối vố lý? Tại sao một số tiểu thuyết gia mới đây lại thủ tiêu luôn cả nhân vậ­t đi ? v.v. . Những hiện tượng như thế có ý nghĩa gì ? Có gì đổi thay trong quan niệm tiểu thuyết từ thời Thánh Thán cho đến thời chúng ta ? Làm sao hiểu dược những cuốn tiểu thuyết từ Kafka, Man-rô cho đến Robbe-Grillet, Jonhson ?... Những thắc mắc như thế không phải chỉ đặt ra trong một giới văn nghệ, mà là cho tất cả mọi người, cho bất cứ ai trong chúng ta. Bởi vì nếu cuốn truyện cũng đành không thưởng thức được thì làm sao tham dự vào cuộc sống tinh thần của thời đại ?

Tổng Kết Văn Học Thế Kỷ XX
R. M. Albérès - Phạm Đình Khiêm dịch
VIỆN ĐẠI HỌC HUẾ xuất bản 1963

CHAPTERS 4 VIEWS 9

Trong các nền văn học ngọai quốc, văn học Pháp, đối với ta ngày nay, vẫn còn nhiều liê'n lạc hơn cả, và có thể tiếp tục cống hiến cho nền văn học trẻ trung của ta nhiều hài hoc kinh nghiệm quí giá. Những bước chập chững dò đường, những cố gắng, thử thách, những thành công và cã những thất bại nữa, của nền văn học quen thuộc ấy đều có thể cỏ ích cho ta trên đường xây dựng nền văn học quốc gia.

Trăm Hoa Đua Nở Trên Đất Bắc
Hoàng Văn Chí­
 

CHAPTERS 7 VIEWS 7727

Trí­ thức ở miền Bắc Việt Nam đã nổi dậ­y chống lại chế độ cộng sản từ mùa Xuân năm 1956 mà mãi đến cuối Thu năm ấy báo chí­ ở Sài Gòn mới được tin vì nhà cầm quyền miền Bắc đã dùng mọi biện pháp để cố tình bưng bí­t một cuộc nội biến đánh dấu sự suy sụp của hệ thống tư tưởng cộng sản. Suốt trong thời gian mấy tháng, trong khi trí­ thức ở miền Bắc đã anh dũng vùng dậ­y đánh những đòn chí­ mạng vào uy tí­n của Đảng thì báo chí­ và đài phát thanh của Đảng hoàn toàn làm ngơ. Đảng chỉ mải miết dùng lực lượng công an để đe doạ những người đọc báo, bán báo và ra lệnh cho công đoàn xui giục công nhân nhà in không in báo đối lậ­p.
Cho mãi đến khi những "đòn ngầm" đó không hạ nổi địch thủ, và cũng đến khi phe đối lậ­p dồn Đảng vào chân tường, không có thế lui, Đảng mới chỉ thị cho các đoàn thể ở khắp mọi nơi viết kiến nghị đòi đóng cử­a các báo đối lậ­p. Chí­nh những lúc kiến nghị đồng loạt đó xuất hiện trên mặt báo Nhân dân, thì dư luậ­n ở Sài Gòn mới biết là có báo đối lậ­p ở miền Bắc. Chỉ một tháng sau thông tí­n viên hãng AFP ở Hà Nội loan tin cho thế giới biết việc nông dân ở Nghệ An đã bạo động nổi dậ­y, dùng gậ­y tre và những võ khí­ thô sơ khác đánh nhau với bộ đội. Tin đó làm nhiều người sử­ng sốt.

Triết Lý Văn Hóa Khái Luận
Nguyễn Đăng Thục
VĂN HỬU Á CHÂU xuất bản 1959

CHAPTERS 9 VIEWS 2

Đây là một vài điều đại cương về con đường văn hóa dân tộc mà chúng tôi mấy năm gần đây đã có dịp lên tiếng ở Bắc, Trung, Nam. Chúng tôi vẫn giữ gần đúng cả nguyên văn, chỉ sửa bỏ đôi nét thuộc về thời thế, "Verba volant scripta manent = Lời nói bay đi, chữ ghi còn lại". Chúng tôi đã muốn ứng dụng lời cách ngôn La Tinh trên mà để cho lời nói kia bay theo với cơ hội. Nhưng lại nhớ lại câu cách ngôn Việt Nam, có một tinh thần khác :
Trăm năm bia đá thì mòn,
Ngàn năm bia miệng hãy còn trơ trơ.
Nên cũng lại muốn ghi lại trước hết cho chính mình ngõ hầu thực nghiệm lời nói với việc làm, lý thuyết với thực tế, để tự mình cảnh giác. Thực tế biển đổi, ý tưởng cũng biến đổi theo, nhưng tựu trung có cái gì không biến đổi, ấy mới là đáng quí. Cái không biến đổi ấy chính là thành thực tin tưởng vào văn hóa, vì một dân tộc muốn phục hưng phải bắt đầu tự mình ý thức lấy mình. Công việc ý thức ấy chính là công việc văn hóa vậy.

Trông Giòng Sông Vị
Trần Thanh Mại
TÂN VIỆT xuất bản 1956

CHAPTERS 15 VIEWS 20

Cuộc đời của Trần Tế Xương là cuộc đời của một nghệ sĩ, nhưng trước hết là một trí thức phong kiến. Ông thuộc loại nhà nho ” dài lưng tốn vải”. Mọi chi tiêu trong gia đình đều do một tay vợ ông lo liệu. Cuộc đời của ông gắn liền với việc thi cử, tính ra ông đã thi đến 8 lần. Ông sống trong một cuộc sống về vật chất rất thiếu thốn. Vào năm ông đậu tú tài ( 1894) thì ngôi nhà của ông bị cháy nhưng khi đã xây được nhà lại thì ông lại bị bà Hai An chiếm đoạt. Nghèo đói đã cứa xé Tú Xương. Sự đểu cáng đã vả vào Tú Xương. Những hoàn cảnh đó đã được in đậm trong thơ phú của Tú xương sự vất vả, cay cú, phát phẫn, buồn phiên.

Tục Ngữ Lược Giải 1
Lê Văn Hòe
QUỐC HỌC THƯ XÃ xuất bản 1953

CHAPTERS 26 VIEWS 28

Tục ngữ ta, nhiều câu rất khó hiểu. Khó hiểu hoặc vì lời quá vắn tắt. hoặc vì ý bỏ lửng giữa chừng, hoắc vì chữ dùng quá cổ. Không những anh em thanh niên học sinh, ngay người lớn chúng ta, nhiều khi cũng không khỏi lúng túng trước nghĩa một vài câu tục ngữ.
Sách này là kết quả sưu tầm, nghiên cứu tục ngữ trong mấụ năm nay cống hiến cho anh em thanh niên và các nhà trí thức, các bậc giáo sư làm tài liệu tham khảo trong các giờ nghị luận hoặc giảng văn, may giúp ích một phần nào cho việc học quốc văn chăng?
Dĩ nhiên là sách này chỉ giải thích sơ lược, đại ý mà thôi, không đi sâu vào lai lịch hay điển cố các tục ngữ...

Tục Ngữ Lược Giải 2
Lê Văn Hòe
QUỐC HỌC THƯ XÃ xuất bản 1953

CHAPTERS 26 VIEWS 25

Tục ngữ ta, nhiều câu rất khó hiểu. Khó hiểu hoặc vì lời quá vắn tắt. hoặc vì ý bỏ lửng giữa chừng, hoắc vì chữ dùng quá cổ. Không những anh em thanh niên học sinh, ngay người lớn chúng ta, nhiều khi cũng không khỏi lúng túng trước nghĩa một vài câu tục ngữ.
Sách này là kết quả sưu tầm, nghiên cứu tục ngữ trong mấụ năm nay cống hiến cho anh em thanh niên và các nhà trí thức, các bậc giáo sư làm tài liệu tham khảo trong các giờ nghị luận hoặc giảng văn, may giúp ích một phần nào cho việc học quốc văn chăng?
Dĩ nhiên là sách này chỉ giải thích sơ lược, đại ý mà thôi, không đi sâu vào lai lịch hay điển cố các tục ngữ...

Tục Ngữ Lược Giải 3
Lê Văn Hòe
QUỐC HỌC THƯ XÃ xuất bản 1953

CHAPTERS 26 VIEWS 25

Tục ngữ ta, nhiều câu rất khó hiểu. Khó hiểu hoặc vì lời quá vắn tắt. hoặc vì ý bỏ lửng giữa chừng, hoắc vì chữ dùng quá cổ. Không những anh em thanh niên học sinh, ngay người lớn chúng ta, nhiều khi cũng không khỏi lúng túng trước nghĩa một vài câu tục ngữ.
Sách này là kết quả sưu tầm, nghiên cứu tục ngữ trong mấụ năm nay cống hiến cho anh em thanh niên và các nhà trí thức, các bậc giáo sư làm tài liệu tham khảo trong các giờ nghị luận hoặc giảng văn, may giúp ích một phần nào cho việc học quốc văn chăng?
Dĩ nhiên là sách này chỉ giải thích sơ lược, đại ý mà thôi, không đi sâu vào lai lịch hay điển cố các tục ngữ...

Tục Ngữ Phong Dao
Nguyễn Văn Ngọc
BỐN PHƯƠNG xuất bản 1952

CHAPTERS 26 VIEWS 20

Cuốn “Tục ngữ- Phong dao: Một kho tàng chung của nhân loại” của Nguyễn Văn Ngọc. Ông là một người luôn nặng lòng với quốc văn quốc tuý, lo sợ rằng những câu lý thú của ông cha để lại chính là cái kho vàng chung của cả nhân loại, nếu không chịu mau mau thu nhặt, giữ gìn lấy thì sẽ bị mai một, lãng quên.
Vì thế, ông đã gắng công sưu tập, chép lại thành cuốn sách này.
Cuốn sách này gồm có hai tập: Tập trên thì từ ba chữ đến hai mươi ba chữ và thuộc về phương ngôn, tục ngữ; Tập dưới thì từ bốn câu trở lên và thuộc về phong dao, lại có phụ thêm các câu đố ở cuối tập. Các câu xếp đặt vừa theo số chữ, từ ít đến nhiều, vừa theo trật tự mẫu tự la tinh, nhơ lối các từ điển.

Tự Điển Văn Liệu
Long Điền
Á CHÂU xuất bản 1952

CHAPTERS 26 VIEWS 37

Tự Học 1200 Chữ Nho Thông Dụng
Lạc Thiện
 

CHAPTERS 28 VIEWS 49

Bất cứ nước nào đã tự hào là có một nền văn hoá là phải có một cuốn tự điển để chuẩn xác cho ngôn ngữ của quốc gia mình hầu tránh sự dùng chữ bừa bãi, lố lăng hay lai căng, vay mượn. Chữ Quốc Ngữ sau khi thành hình không lâu đã có ngay một cuốn từ điển tiếng Việt đầu tiên của Paulus Huỳnh Tịnh Của, cuốn Đại Nam Quấc Âm Tự Vị xuất bản cuối thế kỷ 19.
Dựa theo cuốn tự điển đầu tiên này nhiều tự điển và từ điển Việt Nam khác được các tác giả sau này biên soạn. Cùng với Việt Nam Từ Điển của Hội Khai Trí Tiến Đức thì Việt Nam Tự Điển của Lê Văn Đức (Lê Ngọc Trụ hiệu đính) là hai cuốn thông dụng trong Nam.
Tự Điển Việt Nam của Lê văn Đức do Lê Ngọc Trụ hiệu đính được các tác giả biên soạn trong vòng 10 năm. Từ điển gồm 2 quyển, tổng cộng 1865 trang, trong đó có 376 trang thành ngữ và 273 trang nhân danh, địa danh được xếp vào phần cuối mỗi quyển.

Tự Lực văn Đoàn
Doãn Quốc Sỹ
HỒNG HÀ xuất bản 1960

CHAPTERS 5 VIEWS 38

Tùng Thiên Vương
Ưng Trình - Bửu Dưỡng
 

CHAPTERS 24 VIEWS 32

Tùng Thiện Vương là một hoàng tôn, hoàng tử, hoàng đệ, hoàng thúc, Ngọc Điệp Tôn Phổ đã ghi chép rõ ràng. Đến làm tôi, làm con, sử gia cũng đã đăng vào chánh biên liệt truyện. Từ làm quốc sĩ cho đến thành " Nhất đại thi ông" trong khoảng ba bốn mươi năm, cuộc đời ông có lắm đoạn ly kỳ, nhiều nguy hiểm đến tính mạng. Tùng Thiện Vương cũng là một nhân vật tiếng tăm lẫy lừng trong một nền cổ học Việt Nam. Thi văn của Tùng Thiện Vương như cỏ hoa giữa núi, như mây mống trên trời, vẻ đẹp ở tinh thần.
Đây là tác phẩm quý bởi vì trong lịch sử văn học nước nhà cũng như văn học sử các quốc gia trên thế giới, ít có những danh nhân được chính những hàng hậu duệ viết về mình như Tùng Thiện Vương. Tác phẩm này được viết bởi Ưng Trình tiên sinh, ông là cháu của Tùng Thiện Vương. Chính vì vậy mà những tư liệu về cuộc đời của Hồ Tùng Vương được viết một cách đầy đủ và chính xác. Tác phẩm trình bày rõ ràng cuộc đời của Cụ Vương, tường thuật lại những câu chuyện về cuộc sống đời thường khi còn nhỏ đến lúc trưởng thành của cụ. Đồng thời phân tích những bài thơ mà cụ đã để lại cho con cháu đời sau.

Ức Trai Thi Văn Tập
Trúc Khê
LÊ CƯỜNG xuất bản 1944

CHAPTERS 3 VIEWS 14

Văn, Thi Sĩ Hiện Đại - Quyển I
Bàng Bá Lân
XÂY DỰNG xuất bản 1963

CHAPTERS 10 VIEWS 12684

Tôi say mê thơ văn từ hồi còn là một học sinh. Tôi thuộc khá nhiều thơ văn của các thi, văn sĩ Tây phưông,Trung quốc và nước nhà. Nhiều lúc ngâm đọc những bài thơ, đoạn văn ưa thí­ch, tôi thường tự hỏi : "Không biết tác giả có thí­ch như mình không ? Đây có phải bài thơ, đoạn văn mà tác giả ưng ý nhất không ? Và nếu không thì là bài thơ nào, đọan văn nào ?" Đồng thời với những câu hỏi này — những câu hỏi thậ­t khó trá lời — tôi bỗng nảy ra ước ao giá có những phê bình gia cùng thời và quen biết các thi, văn sĩ ấy làm cái việc mà mình đang muốn biết này, há chẳng hay lắm ru !
ử¸ nghĩ ấy cứ ám ảnh tôi hoài, nhất là những khi tôi đọc những bài phê bình văn học hoặc chí­nh tôi phải làm việc bình giảng vân thơ. Mắt nhìn những dòng chữ nhảy nhót mà lòng tôi thắc mắc hoang mang... Tôi hoài nghi tự hỏi : "Có thậ­t tác giả có tư tưởmg này, có dụng ý kia, có tâm sự nọ ? Hay tất cả chỉ là võ đoán ?" Rồi sự thắc mắc trên đưa tới kết luậ­n này : "Muốn phê bình thậ­t đúng một nhà thơ, nhà văn nào, phải quen biết nhà thơ, nhà văn ấy !"

Văn, Thi Sĩ Hiện Đại - Quyển II
Bàng Bá Lân
XÂY DỰNG xuất bản 1963

CHAPTERS 8 VIEWS 7053

Tôi say mê thơ văn từ hồi còn là một học sinh. Tôi thuộc khá nhiều thơ văn của các thi, văn sĩ Tây phưông,Trung quốc và nước nhà. Nhiều lúc ngâm đọc những bài thơ, đoạn văn ưa thí­ch, tôi thường tự hỏi : "Không biết tác giả có thí­ch như mình không ? Đây có phải bài thơ, đoạn văn mà tác giả ưng ý nhất không ? Và nếu không thì là bài thơ nào, đọan văn nào ?" Đồng thời với những câu hỏi này — những câu hỏi thậ­t khó trá lời — tôi bỗng nảy ra ước ao giá có những phê bình gia cùng thời và quen biết các thi, văn sĩ ấy làm cái việc mà mình đang muốn biết này, há chẳng hay lắm ru !
ử¸ nghĩ ấy cứ ám ảnh tôi hoài, nhất là những khi tôi đọc những bài phê bình văn học hoặc chí­nh tôi phải làm việc bình giảng vân thơ. Mắt nhìn những dòng chữ nhảy nhót mà lòng tôi thắc mắc hoang mang... Tôi hoài nghi tự hỏi : "Có thậ­t tác giả có tư tưởmg này, có dụng ý kia, có tâm sự nọ ? Hay tất cả chỉ là võ đoán ?" Rồi sự thắc mắc trên đưa tới kết luậ­n này : "Muốn phê bình thậ­t đúng một nhà thơ, nhà văn nào, phải quen biết nhà thơ, nhà văn ấy !"

Văn Chương Và Kinh Nghiệm Hư Vô
Huỳnh Phan Anh
HOÀNG ĐÔNG PHƯƠNG xuất bản 1968

CHAPTERS 14 VIEWS 530

Nietzsche, người đầu tiên nói không trước Thượng Đế, người đầu tiên đưa ra ý niệm giá trị như một sáng tạo của con người đang tự hoàn thành trong cô đơn, đã có can đảm đặt con người trước một sự thật. Sự thật có thể vì nó nhân loại sẽ hủy diệt, sự thật chưa hề khai phá vượt khỏi mọi biên thùy của những cái đã biết, sự thật của một vũ trụ mói mẻ chất đầy những vật mỹ miều, kỳ lạ, hoài nghi, hãi hùng. Hãy gọi tên sự thật đó : hư vô toàn diện. Đó là sự thật, khả năng kéo sập mọi sự thật của những niềm tin, những truyền thống thơ ngây yêu chuộng bình yên và trật tự giả tạo. Tư tưởng hư vô khởi hành từ một khoảng trống, khoảng trống của cải chết Thượng Đế, khoảng trống của những giá trị tiêu ma.

Vân Đài Loại Ngữ
Lê Quí Đôn
 

CHAPTERS 9 VIEWS 22

Vũ trụ có ba điều bất hủ là lập đức, lập ngôn, lập công, ở đây xin nói về lập ngôn.
Trong khoảng trời đất có đạo lý, đạo lý bao la không cùng, bản thể rất tinh vi, công dụng thật rõ rệt, chỉ những bậc thánh nhân quân tử mới hiểu thấu, mới phát huy và diễn đạt được trên sách vở để giữ lại tinh thần cùng pháp độ, vì đây không phải là câu chuyện cẩu thả, những kẻ hiểu biết hẹp hòi, lấy ống dòm trời, đem bầu đong biển, đâu thể bàn luận được.
Ông Quế Đường họ Lê, người Diên Hà, chẳng sách gì không xem, không vật gì không xét, ngày nghỉ được gì, ghi lên sách cả. Sách ông viết đầy án đầy tủ, không biết bao kể, nhưng bộ Vân Đài Loại Ngữ này là tinh túy hơn hết.
bộ chia làm 9 quyển, phân loại rõ ràng, nghị luận xác đang, trên suột thiên văn, dưới thông địa lý, giữa đủ các việc nhân luân, từ cách vật trí tri thành ý, chính tâm đến tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ, không gì thiếu sót; căn cứ vào đó, có thể phát minh ra các ý nghĩa sâu xa của thánh hiền xưa và bắc cầu cho kẻ học sau này.

Văn Hóa Việt Nam Với Đông nam Á
Nguyễn Đăng Thục
VĂN HÓA Á CHÂU xuất bản 1961

CHAPTERS 8 VIEWS 17

Nghiên cứu và trình bày đại cương một số dữ kiện địa lý, nhân chủng, lịch sử, kinh tế nhất là triết lý và tôn giáo của khu vực Đông Nam Á. Các mối liên hệ về văn hóa giữa Việt Nam và Đông Nam Á

Văn Học Dân Tộc Thiểu Số
Nông Quốc Chấn - Nông Minh Châu
 

CHAPTERS 7 VIEWS 1690

Theo tên gọi thông thường, nước ta có trên sáu mươi đân tộc thiểu số, phần lớn sống ở những vùng rừng núi quan trọng về quốc phòng và giàu có về tài nguyên thiên nhiên, bao gồm hai phần ba đất đai toàn quốc. Nhìn chung, từ khi thực dân Pháp xâm lược Việt nam, xã hội các vùng dân tộc thiểu số cũng mang tí­nh chất chung của cà nước : là thực dân và nử­a phong kiến. Nhưng, vốn từ lâu, xã hội các vùng ấy phát triển không đều nhau nên mỗi vùng lại có những đặc điểm riêng biệt về kinh tế và chí­nh trị: có vùng sản xuất đã phát triển, giai cấp đã phân hóa rõ rệt, trước Cách mạng tháng Tám, chế độ phong kiến hoặc phong kiến sơ kỳ đã hình thành; có vùng sản xuất còn ở trình độ thấp, giai cấp chưa phân hóa rõ nhưng cũng đã có kẻ giàu, người nghèo, có tầng lớp thống trị và tầng lớp bị trị; lại có vùng còn mang nhiều tàn dư của chế độ thị tộc, bộ lạc...

Văn Học Đời Lý
Ngô Tất Tố
KHAI TRÍ xuất bản 1960

CHAPTERS 24 VIEWS 27

Văn Học Miền Nam - Thời Nam Bắc Phân Tranh
Phạm Việt Tuyên
KHAI TRÍ xuất bản 1965

CHAPTERS 11 VIEWS 32

Văn học viết chịu ảnh hưởng của văn học dân gian về nhiều phương diện, từ nội dung tư tưởng đến hình thức nghệ thuật. Văn học viết cũng có tác động trở lại đối với văn học dân gian trên một số phương diện. Mối quan hệ giữa văn học dân gian với văn học viết cũng như vai trò, ảnh hưởng của văn học dân gian đối với văn học thể hiện trọn vẹn hơn cả ở lĩnh vực sáng tác và ở bộ phận thơ văn quốc âm.

Văn Học Miền Nam, truyện 1
Võ Phiến
 

CHAPTERS 17 VIEWS 10696

Mơ đầu tậ­p Tổng quan của bộ Văn học Miền Nam từng cỏ lởi hứa: “các tậ­p kế tiếp sẽ được dành cho từng bộ môn sáng tác”. Mười tám năm sau, các tậ­p đã hứa chí­nh đang lân lượt đến tay bạn đọc đây.

Văn Học Miền Nam, truyện 2
Võ Phiến
 

CHAPTERS 18 VIEWS 5791

Văn Học Miền Nam, truyện 2: Ngô Thế Vinh, Nguyên Sa, Nguyễn Đình Toàn, Nguyễn Hoạt, Nguyễn Mạnh Côn, Nguyễn Mộng Giác, Nguyễn Thị Hoàng, Nguyễn Thị Thụy Vũ, Nguyễn Thị Vinh, Nguvễn Văn Xuân, Nguyễn Xuân Hoàng, Nhã Ca, Nhất Linh, Nhậ­t Tiến, Phan Du, Song Linh, Sơn Nam, Thanh Nam.

Văn Học Miền Nam, truyện 3
Võ Phiến
 

CHAPTERS 16 VIEWS 5717

Văn Học Miền Nam, truyện 3: Thanh Tâm Tuyền, Thảo Trường, Thế Uyên, Tô Thùy Yên, Trần Thị NgH, Trùng Dương, Túy Hồng, Tuyết Hương, Tường Hùng, Văn Quang, Viên Linh, Võ Hồng, Vũ Bằng, Vũ Hạnh, Vũ Khắc Khoan, Y Uyên

Văn Học Miền Nam, tùy bút - kịch
Võ Phiến
 

CHAPTERS 14 VIEWS 2272

Ông Hồ Hữu Tường học toán, ra đời lại chuyên hoạt động chí­nh trị, lại viết văn làm báo. Trong nghiệp văn, ông viết nhiều thứ: khảo luậ­n có, tiểu thuyết có, tạp văn có.
Ông là người có ý kiến phong phú: trong cái viết nào ông cũng nhằm gử­i một số tư tưởng. Truyện ngắn truyện dài của ông đều có luậ­n đề. Đầy những biện luậ­n, minh giải. Ông coi luậ­n đề là chí­nh nghệ thuậ­t là phụ; ta coi ông Hồ Hữu Tường là một tiểu thuyết gia thì thiệt cho ông. Tiểu thuyết của ông không có gì xuất sắc.
Ông cũng là người có nhiều sáng kiến, có sức tưởng tượng mạnh mẽ: trong các khảo luậ­n, tạp văn của ông thường thấy những thị kiến độc đáo. Hoặc về văn hoá hoặc về tôn giáo, về chí­nh trị, về khoa học v.v... ông đều nhìn về phí­a tương lai xa và trông thấy những cái bất ngờ.

Văn Học Miền Nam - Văn Học Hà Tiên
Đông Hồ
QUỲNH LÂM xuất bản 1970

CHAPTERS 32 VIEWS 27

Đông Hồ chẳng những là một ông giáo giảng mấy bài học về văn chương miền Nam mà ông đã đưa ra được hẳn một triết lý dân tộc về ý nghĩa của danh từ Miền Nam, một triết lý văn chương về ý nghĩa danh từ Văn Học Miền Nam, cuốn “Văn học Miền Nam- Văn học Hà Tiên” chính là minh chứng cho triết lý ấy của ông.
Theo ông, người Bắc thuần thành không phải là người giương đông kích tây khinh miệt người Nam mà là người ý thức được vai trò lịch sử của Nam tiến của Tổ tiên mình mà để yêu mến, gìn giữ bảo trì lấy miền Nam. Còn người miền Nam chính cống không phải là người kỳ thị xung đột với người Bắc mà là người ý thức được sứ mạng lịch sử truyền thống của cha ông mình để mà trở lu, nhìn ra phía Bắc như là nhìn về quê nhà và nếu nhà tan nát thì phải quay về mà kiến thiết xây dựng lại nó. Trong cuộc kiến quốc, xây dựng quê hương, mỗi miền có một vai trò, mỗi địa phương có một sứ mạng. Nếu người Bắc có cái tài tế nhị, khéo léo, làm giỏi, làm xong và hoàn thành những công trình vĩ đại thì người miền Nam lại có công nghĩ ra trước, tra tay vào việc, khởi công lúc đầu. Công nào cũng quý không thể nào bảo bên nào hơn. Trời đã thiên bẩm cho người của cả hai miền để hai miền bổ túc cho nhau, xây dựng cho nhau.

Văn Học Nam Hà
Nguyễn Văn Sâm
LỬA THIÊNG xuất bản 1972

CHAPTERS 3 VIEWS 24

Văn học Nam Hà của tác giả Nguyễn Văn Sâm trình bày bộ mặt của văn học miền đất từ Thuận Hoá đến Hà Tiên thời gian từ khi Nguyễn Hoàng thật sự rời đất Bắc (Canh Tý 1598) đến lúc Nguyễn Ánh lên ngôi (Nhâm Tuất 1802).
Những tác phẩm trong cuốn sách này phản ánh được tình trạng qua phân, phe nhóm, vì các tác giả phần nhiều là những người phục vụ cho chính quyền của Chúa Nguyễn.

Văn Học Nghệ Thuậ­t bộ mới số 1
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 3151

1954-1975, chúng ta có những thời điểm ngộ nghĩnh: 1954 chấm dứt một cuộc chiến tranh, 1975 chấm dứt một cuộc chiến tranh khác; 1954 diễn ra một cuộc di cư, 1975 lại bắt đầu một cuộc di cư nử­a; 1954 đất nước đang là một bị chia hai, 1975 đất nước đang chia hai lại hoàn làm một... Chiến tranh phát sinh rồi chiến tranh kết thúc trên nước ta xưa nay đã nhiều lần, nước qua phân rồi nước trở lại thống nhất xẩy ra ở ta cũng nhiều lần, duy có chuyện hàng triệu người kéo nhau ra đi là chưa từng thấy. Đó là đặc điễm một thời. Vậ­y có thể nói thời kỳ chúng ta đang nói đây là thời kỳ văn học giữa hai cuộc di cư.

Văn Học Nghệ Thuậ­t bộ mới số 2
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 2377

Kẻ viết văn thường được ví­ với con tầm nhả tơ. Tằm nhả tơ không cần đắn đo về một cách nhả thí­ch đáng, cũng như con rết bò không cần suy tí­nh về phép vậ­n chuyển trăm chân cho nhịp nhàng. Người viết lách không thể như thế.
Viết phải suy gẫm về đường lối viết; vẽ, về quan miệm vẽ; ca nhạc, về xu hướng ca nhạc v.v... Văn nghệ không phải là chuyện bản năng, tự phát, khơi khơi, làm đại. Văn nghệ phải có lý luậ­n văn nghệ.