VĂN HỌC

Alexandre Soljenitsyne: Tác phẩm - Con Người Và Cuộc Đời
Trần Tử
 

CHAPTERS 4 VIEWS 10280

Bình Nguyên Lộc Với Hương Gió Đồng Nai
Nguyễn Q. Thắng
 

CHAPTERS 5 VIEWS 2463

Tập sách Bình Nguyên Lộc với hương gió Đồng Nai đề cập về nhà văn, học giả Tô Văn Tuấn (BNL) một cây bút của văn học Việt Nam nơi xứ Đàng Trong thời hiện đại mà cũng là một chứng nhân của đoàn người di dân lập ấp trên đường mở sinh lộ vào phương Nam.
Bút lực của con Nai Đồng bằng (BNL) miền Đông này rất sung mãn với bao suy tư, ray rứt về đất nước và con người nơi miền đất mới muôn nơi và muôn thuở. Những nỗi ưu tư của ông luôn hiện hữu suốt hành trình sáng tác, nghiên cứu cũa cá nhân mình. Không những ở từng trang tiểu thuyết, truyện ngắn, bút ký... mà rộng hơn, sâu hơn về hồn quê, hồn nước cũng như nguồn gốc, tiếng nói dân tộc Việt Nam.

Các Nhà Văn Nữ Việt Nam
Uyên Thao
 

CHAPTERS 11 VIEWS 6248

Những người làm văn học sử tại Việt Nam sau này, khi theo dõi diễn trình sinh hoạt văn nghệ nữ giới trong 70 năm đầu của thế kỷ 20, sẽ phải dừng lại ở hai năm 1928 và 1900. Đó là những năm mà văn nghệ nữ giới Việt Nam trong thế kỷ 20 đã đạt tới một số thành tích có đủ tầm vóc ảnh hưởng quyết định cả một trào lưu sinh hoạt. Năm 1928 là năm tạp chí Nam Phong trình bày lần đầu thi phẫm Giọt Lệ Thu của Tương Phố. Sự thành công của Giọt Lệ Thu không chỉ thu gọn ở điểm đề cao tài năng của nữ giới trong văn chương mà còn được ghi nhận như một tác phẫm có sức quyến rũ mạnh mẽ nhất. Trong Nhà Văn Hiện Đại, Vũ Ngọc Phan ghi lại rằng Giọt Lệ Thu là tác phẫm có thể thúc đẩy nổi một phong trào văn nghệ, nếu được giới thiệu ở một quốc gia nào khác.

Chân Dung & Giá Trị Truyện Kiều
Dương Huệ Anh
 

CHAPTERS 8 VIEWS 814

Tác phẩm của Nguyễn Du tiên sinh đã được đọc, tranh luận rất nhiều - đại đa số đều tán thưởng, ca ngợi văn tài của tiên sinh, chỉ có số ít là chỉ trích tác giả ở một vài điểm luân lý, đạo đức. Dù sao, chúng ta là hậu sinh, không thể nắm, hiểu rõ “tư tưởng” của người trước, nghĩ nên có một thái độ khoan hòa, vô chấp trong tranh luận, để tránh sự hiểu lầm, xung đột nhau.
Theo chúng tôi nghĩ, nếu Truyện Kiều thực sự chỉ là tác phẩm phóng tác theo Kim Vân Kiều Truyện - tiểu thuyết hóa theo mọi sự kiện lịch sử đời Minh thì điểm ta nên đặt nặng hẳn là giá trị văn chương của tác phẩm; còn những điểm khác chỉ là phụ thuộc, không can tốn thì giờ đào sâu thêm nữa.

Chân Dung Nhất Linh
Nhất Thịnh
 

CHAPTERS 11 VIEWS 4852

Nhất Linh (Nhị Linh hay Bách Linh) là bút hiệu của Nguyễn Tường Tam. Ông có tinh thần khoa học, rất ghét cái tính mê tín dị đoan của người mình. Cái tính hay tin nhảm, phù thủy, bói toán, quan niệm đời sống của mình có dính dấp tớ ma quỷ. Theo ông, sự ngộ nhận đó là sự thất học của dân chúng, sự thiếu hiểu biết về khoa học. Tin rằng mọi vật đều linh thiêng, thần thánh. Để đả phá cái quan niệm sai lầm đó, ông tự cho ông cũng là một cái gì linh thiêng và tự nhận là Nhất Linh, Nhị Linh. Khái Hưng bắt chước ông ký tên Nhất Linh, Nhị Linh hay Tam Linh, Bách Linh. Vì thế có những bài hoạt kể ngăn ngắn in trên báo "Phong Hóa" trong những số ra mắt ký tên Nhất Linh hay Nhị Linh, có thể là của Nguyễn Tường Tam hay của Trần Khánh Giư hay của cả hai người cùng viết.

Đốt Lò Hương Củ
Đinh Hùng
LỬA THIÊNG xuất bản 1971

CHAPTERS 14 VIEWS 11174

Cuộc sống văn nghệ có muôn vàn hình thái. Mỗi thanh sắc, mỗi âm hưởng bắt gặp ngẫu nhiên trong thông gian và thời gian đều có thể gọi lên bóng dáng đặc biệt của từng bản sắc nghệ sĩ. Bởi vì, ngoài những công trình sáng tác, người nghệ sĩ còn một tác phẩm khác cũng đáng kể không kém , đó là chính cuộc sống thực tại của nghệ sĩ, cuộc sống biến chuyển không ngừng với những tiết điệu riêng biệt, những động tác bất ngờ, những vang bóng linh động. Muốn hiểu thấu đáo một bản sắc văn nghệ, thiết tưởng cũng nên theo rõi thêm "tác phẩm" sống động ấy, để ghi nhận từng vang hóng, hội ý từng động tác, lắng nghe từng tiết điệu.

Diễn từ Nobel (1970)
Aleksandr Solzhenitsyn
 

VIEWS 5559

Hàn Mạc Tử
Trần Thanh Mại
 

CHAPTERS 22 VIEWS 5656

Hàn Mạc Tử ĩìĩấl đi, đề lại cho tôi cải nhiẻm-vạ viêt đờỉ chàng.
Thuở si nhi hời, chàng đã ngô ỷấynhiầulần. Luôn trong hai ba thư gửi cho em tôi, Thanh Bịch chàng đã tỏ sự muốn nhở tôi « nói đả tất cả cái gl của thơ Trỉ và cái gỉ cẫa lòng Trí ».
Việc đỏ, khi Hàn Mạc Tử cồn sổng, tôi đẵ không làm. Tồi khổng làmvlhắicở. Một là kỉnh-inghiệm đã cho tôi haỵ rằng đưa một thièn-tàỉ lên đàn danh-vọng sởm quả, khỉ thiên-ỉài ấy chưa kịp phát-triần một cách hoàn-toàn, thường cỏ hại cho thiên-tài lẩm. Tài-hoa như một nạ quả cây. Cứ đè cho nỏ tự-do lởn đã, chứ mỏ tay vào thì nỏ đứng ngay. Tối không muốn làm cải giọt nựởc rơi trên dây phảo đề làm cho nó tịt ngồi.
Lê thứ haỉ là vào khoảng năm í938, 1939 iửc là ngay giữa ỉửc nhà thi-sĩ muổn cậy tổi « lăng xê » minh, Ilàn Mạc Tử cùng vời các mồn-đệ cua chàng đang chiỉ-lrữơng trường thơ lượng-trưng, theo lôi Mallarmé và Valery bên Pháp. Sự ấy tỏỉ hét sửc cỏng-kich. Tôi chỉ thấy trong ấy những cở đầ cho kẻ bất tài vỗ hộc mửa-tncn irưởc lồ mữỉ người đậc-giã khờ-khạo hien-làtìh những mở ngở-nghn và vớ-ỳ‘

Hồn Thơ Nước Việt
Lam Giang - Vũ Tiên Phúc dịch
 

CHAPTERS 6 VIEWS 3367

Khi Những Lưu Dân Trở Lại
Nguyễn Văn Xuân
 

CHAPTERS 6 VIEWS 2139

Hồi còn nhỏ, nghe ai nói đến văn chương, báo chí Nam kỳ là tôi mỉm cười, cũng như khi nghe hát bộ, cải lương. Vậy mà lạ lùng: tôi vẫn theo người trong vùng, đọc cả đống truyện Tàu của nhà Tín Đức thư xã. Báo chí thì vẫn mượn tạp chí Phụ nữ tân văn và nhật báo Sài gòn xem cho được. Nhìn rộng ra chung quanh, những nhà khá giả đều có một vài tập Nhị Thiên Đường in những truyện kiếm hiệp như Bạch Yến Nhi, tiểu thuyết phong tục như "Ngọn cỗ gió đùa" của Hồ Biểu Chánh. Còn bình dân thì thích tụng các loại truyện bán hai ba xu, bày đầy hai bên đường đi xuống chợ Hội an: truyện thơ lục bát như Thạch Sanh Lý Thông, vè Mụ Đội, Phạm Công Cúc Hoa, Thoại Khanh Châu Tuấn...

Kỷ Vật Đầu Tay và Cuối Cùng
Khái Hưng - Nguyễn Thạch Kiên
 

CHAPTERS 52 VIEWS 2120

Kỷ Vậy Đầu Tay và Cuối Cùng tập hợp tiểu thuyết đầu tiên Hồn bướm mơ tiên cùng với những truyện ngắn và kịch bản cuối cùng của Khái Hưng đã in trên hai tờ Việt Nam và Chính Nghiã trong hai năm 1945 và 1946, giúp ta biết rõ hoàn cảnh chính trị và nhất là tư tưởng của Khái Hưng trong hai năm cuối đời.
Ngoài ra, Nguyễn Thạch Kiên còn cổ động các đồng chí trong Quốc Dân Đảng, ai còn giữ được kỷ niệm gì về Khái Hưng thì viết ra, vì vậy, bộ sách này hữu ích cho những ai muốn nghiên cứu về con người Khái Hưng, tìm hiểu toàn diện nhà văn, nhà trí thức, nhà cách mạng.

Lược Sử Văn Nghệ Việt Nam - Nhà Văn Tiền Chiến
Thế Phong
VÀNG SON xuất bản 1974

CHAPTERS 44 VIEWS 1650

Khách Nợ là nét vẽ thực về những con người, những cảnh đời khốn cùng ở làng quê nghèo ngoại thành Hà Nội trước Cách mạng Tháng Tám. Với cách kể chuyện bình dị, nhẹ nhàng, không màu mè, hoa mỹ, từng câu chuyện, từng số phận cứ từ từ xuất hiện, họ sống, chết, đói khổ, đau thương… chân thật đến ngỡ ngàng nhưng cũng xót xa đến ngỡ ngàng. Trong tập truyện không thể không kể đến những trang viết độc đáo, đầy hấp dẫn về loài vật như Đôi ri đá, Chú gà trống ri, Mụ ngan… Những câu chuyện tưởng chừng vô thưởng vô phạt, nhưng góp phần không nhỏ phơi bày những hiện trạng xã hội thời bấy giờ.
Dường như với bất kỳ tác phẩm nào của mình đã xuất bản, nhà văn cũng luôn cẩn trọng đọc lại và chỉnh sửa những chi tiết chưa hài lòng. Như chính lời con trai của Cụ, nhà báo Nguyễn Phương Vũ, chia sẻ: “Đã từ lâu từ khi cầm bút bố tôi là người cẩn thận và luôn có trách nhiệm với câu chữ nên mỗi bản in dù là in lại nhưng ông luôn đọc, cắt gọt, chỉnh sửa, “uốn nắn”, tỉ mẩn như người dệt vải. Khi ông trao lại cho tôi để xử lý nhập liệu với một bản thảo chi chít màu mực, chữ, từ, câu mà ông thêm bớt đan xen ngang dọc. Cha tôi là vậy, sự cẩn trọng, kỹ lưỡng trong nghề viết như mối nợ tình với ông.”

Mười Khuôn Mặt Văn Nghệ
Tạ Tỵ
PHẠM QUANG KHAI xuất bản 1970

CHAPTERS 10 VIEWS 36655

Nghệ thuật là cao quý.
Người làm ra Nghệ thuật đã cao quý.
Người thưởng ngoạn Nghệ thuật còn cao quý hơn.
Trong cuộc sống có những giờ phút thật trống rỗng, cái trống rỗng đến ghê sợ cả sự hiện hữu của mình cũng như của sự vật xung quanh. Nhất là những ngày thời tiết thay đổi bất ngờ làm lòng người tiếc nhớ bâng khuâng một-cái-gì-đó thoáng còn, thoáng mất. Nói cho đúng, cái còn, cái mất là lẽ đương nhiên, là sự luân lưu miên viễn của thời gian - trong đó thân phận con người chỉ được coi như sự góp mặt định kỳ nơi một khoảng sống nào đó mà Thượng đế đã an bài cho từng số mệnh.
Nói thế có vẻ duy tâm và bi quan đây, nhưng làm sao khác được khi chính mình đã và đang làm "chứng nhân bất lực" trước từng sự thực, những sự thực lần lượt bước qua vòng lẩn quẩn tử sinh - sinh tử ở con người cũng như Nghệ thuật. Do đó, nỗi đau dằng dặc, con người làm văn học nghệ thuật đành đem ẩn giấu trong trang sách hay trải ra bằng suy tư đơn độc ở đáy tiềm thức.
Đọc sách để tìm cuộc đời hay tìm chính hình ảnh mình in hằn trong đó. Sách cũng như đàn bà tuỳ thuộc cái "thích" về 10 khuôn mặt Văn nghệ, chẳng những văn tài của họ đã tác động sâu đậm ở trong tâm mà còn vì chút giao tình với nhau giữa cuộc sống.
Tôi xin các bạn, dù vô tình hay hữu ý, khi đọc sách này, đừng bao giờ coi nó là một cuốn phê bình văn học, mà chỉ là cảm tưởng riêng của kẻ yêu văn nghệ viết về văn nghệ mà thôi. Vì là cảm tưởng riêng nên người viết được trọn quyền trong vấn đề tuyển lựa cũng như bày tỏ ý kiến. Sự tuyển lựa và ý kiến có thể đúng, có thể sai đối với đa số nhưng có điều chắc chắn, những người được viết, dù không phải là những nhà văn, nhà thơ hay nhất hoặc đại diện cho một khuynh hướng văn học nào, nhưng đích thực ở mỗi người đều có giá trị chuyên biệt với sắc thái đặc thù trong nền văn hóa Việt Nam hiện đại.

Mười Khuôn Mặt Văn Nghệ Hôm Nay
Tạ Tỵ
LÁ BỐI xuất bản 1972

CHAPTERS 10 VIEWS 42304

Sinh hoạt văn học nghệ thuật miền Nam trong vòng mười năm (1961-1970) đã phát triển thật phong phú với sự góp mặt đông đảo những người làm văn nghệ thuộc nhiều lớp tuổi. Họ du nhập vào đời sống nghệ thuật như dòng nước lũ, chảy phăng phăng với những chiều hướng khác biệt nhưng vô cùng sung mãn.
Những người làm nghệ thuật hôm nay, họ không quan niệm văn nghệ có nhiệm vụ nhằm cải tạo nếp sống, hoặc đem cái tinh hoa của nghệ thuật để phục vụ cho mục đích nào đó của xã hội, nhưng chính để tỏ bày trước tập thể, những giá trị mới của suy nghĩ. Bởi vậy, cái ý nghĩa tinh khôi của danh từ, đã biến chất, trở thành một xác định hiển nhiên qua nhiều phương cách sáng tạo. Cái tạp đa (diversité) trong văn nghệ hiện đại, không phải chỉ do sự biến chuyển của những yếu tố cấu tạo nên ngôn ngữ, nó còn là biểu tượng của sự điều hoà thế hệ, ở một thời đại có nhiều biến chuyển đột ngột do thời cuộc đẩy tới.

Nam Đình - Nhà Văn, Nhà Báo Kì Đặc
Nguyễn Q. Thắng
 

CHAPTERS 5 VIEWS 1923

Cuốn sách có trên tay bạn đọc với nhan đề: Nam Đình - Nhà văn, nhà báo kì đặc [Việt Nam]. Nhan đề này nguyên là một mục từ trong bộ sách Văn học Việt Nam nơi miền đất mới (tập II, NXB Văn học, 2007). Chúng tôi gọi ông là nhà báo kì đặc (Infiniment originale) vì đời viết văn, làm báo của ông không lớn loi, sôi nổi... mà ngòi bút ông không những đều đặn mà sâu lắng, thâm trầm, chân thực khác người trong từng trang viết.
Lần này biên giả sưu tầm được một phần lớn trong toàn bộ công trình não tủy của Nam Đình, số tác phẩm đó, gồm các tiểu thuyết (khoảng 9, 10 cuốn), bộ Hồi ký 1926-1964 (sách này tác giả không bán chỉ tặng cho độc giả, nếu có yêu cầu), các số háo Thần Chung (1929-1930), Thần Chung tục bản (1948-1954), Giai phẩm Thần chung (1974-1975), tuần báo Mai (1935-1939) và một số nhật háo Điển tín do ông chủ trương biên tập.

Năm Sắc Diện Năm Định Mệnh
Du Tử Lê
NHÂN VĂN xuất bản 1965

CHAPTERS 5 VIEWS 15407

Thành phố đang vào mưa đấy em – trời xuống thấp vô cùng. Tưởng chừng cả một khoảng không gian chất chừa đầy nước mắt sa vào tầm tay. Như ngày nào, anh những tưởng đã cầm nắm được tình em – Nhưng trời vẫn mưa và tình người vẫn xa – xa quá em ạ!
Anh còn biết nói gì khi ngày mai em sẽ theo chân “những cô áo đỏ sang nhà khác” – Liệu chúng mình còn gì để cho nhau, còn gì để gửi nhau?

Nhân Văn Giai Phẩm và vấn đề Nguyễn Ái Quốc
Thụy Khuê
 

CHAPTERS 30 VIEWS 33264

Dự định tìm lại dấu vết phong trào Nhân Văn Giai Phẩm đã đến với tôi từ cuối thu 1984, khi trở lại lần đầu, sau ba mươi năm xa Hà Nội. 1984, lúc ấy tôi chưa cầm bút, và 1954, khi rời Hà Nội, tôi mới lên mười. Như phần lớn học sinh miền Nam, tôi đã thuộc lòng không chỉ những câu thơ nổi tiếng của Trần Dần:
Tôi bước đi không thấy phố không thấy nhà
chỉ thấy mưa sa trên màu cờ đỏ

Sơn Vương - Nhà Văn, Người Tù Khổ Sai Thế Kỷ - Tập 1
Nguyễn Q. Thắng
 

CHAPTERS 18 VIEWS 1741

Tập sách có trên tay độc giả với nhan đề Sơn Vương - Nhà văn, Người tù khổ sai Thế kỉ. .. là một thiên thảo luận ngắn về nhà văn vốn là tướng cướp Sơn Vương hồi đầu thế kỉ XX ở đất Nam Kì xưa. Nhà văn này hiện diện giữa làng văn Việt Nam như một ánh sao băng vượt qua màn đêm rồi biến mất gần 40 năm (1930-1968) đối với sinh hoạt văn học nước nhà.
Với tập sách này, chúng tôi có tham vọng tìm hiểu, giới thiệu cuộc đời: của một nhà văn mà cũng là một tướng cướp, một người tù khổ sai, một nhà điều hành việc nước với chức danh Chủ tịch ủy ban hành chánh Côn Sơn (tên chính thửc là Giám đốc An Ninh quần đảo) sau cách mạng tháng 8 năm 1945. Một con người với nhiều danh xưng độc đáo, từ: «Cậu thức tỉnh đồng bào”, «ngưòi đi vận động cứu trợ”, «tướng cướp”, «du đãng”, «hiệp khách đề lao”, «Giám đốc An Ninh quần dảo”, «tù chung thân khổ sai”... quả thật da dạng, ông sinh ra và lớn lên tại miền đất có bề dày truyền thống ở Gò Công, rồi có mặt tại Hòn ngọc Viễn Dông (Sài Gòn) để làm văn và làm công tác xã hội, đi ăn cướp vang vọng một thời.

Sơn Vương - Nhà Văn, Người Tù Khổ Sai Thế Kỷ - Tập 2
Nguyễn Q. Thắng
 

CHAPTERS 160 VIEWS 3040

Đây là phần hai của Bộ hồi ký Máu hòa nước mắt của Sơn Vương.
Tập I: Với nhan đề Máu hòa nước mắt - Hơn ba mươi năm dưới thời Pháp thuộc là một hồi ký rút ngắn viết về giai đoạn 1945 đến ngày thực dân Pháp tái chiếm Côn Đảo (thời điểm 18-4-1946).
Tập II: Có tên Quần đảo Côn Sơn -Máu hòa nước mắt khảo về địa lí, hành chánh, nhân sự... một tổng quan mà chi tiết về nhà lao lớn nhất và tàn bạo, hung hăn nhất của chính quyền thực dân Pháp ở Đông Dương. Đây là một nhà tù khổng lồ và tàn nhẫn, bẩn thỉu nhất của thực dân Pháp mà cũng là một “trường học thiên nhiên”, một “Đại học đường” của các chiến sĩ yêu nước, cách mạng hiện đại Việt Nam.

Thi Nhân Việt Nam
Hoài Thanh - Hoài Chân
 

CHAPTERS 49 VIEWS 32155

Từ hơn nửa thế kỷ trước đây, phong trào Thơ mới đã có những đóng góp đáng kể vào sự phát triển của nền văn học trước Cách mạng tháng Tám của đất nước. Các thi sĩ của thuở ấy đã đem lại cho bạn đọc một tiếng nói mới, phản ánh khá trung thực tâm trạng của cả một lớp thanh niên tiểu tư sản trong cuộc sống có nhiều đau buồn, trăn trở và đôi khi bế tắc trước hiện trạng của đất nước thời bấy giờ. Với sự đổi mới mạnh mẽ của hình thức nghệ thuật, Thơ mới thật sự đã thu hút được sự chú ý của khá đông bạn đọc yêu thơ và đó cũng là một đóng góp có ý nghĩa vào sự phát triển của thể loại và chứng minh khả năng biểu đạt phong phú của tiếng Việt.

Tiểu Thuyết Hiện Đại
Tràng Thiên
THỜI MỚI xuất bản 1963

CHAPTERS 8 VIEWS 977

Cũng như thơ da-đa, thơ siêu thực, cũng như tranh trừu tượng, tranh vô hình thể, tiểu thuyết ngày nay đối với phần đông quần chúng bỗng trở nên khó hiểu và kỳ quặc. Tại sao Faulkner thuật sự lắm khi lộn xộn như một kẻ thác loạn ? Tại sao sự việc trong truyện của Dos Passos, của J. P. Sartre điên đảo ngổn ngang như không có chút bố trí xếp dặt gì ? Tại sao nhân vật của Dostoevski đột ngột bất thường ? của Kafka như ngẩn ngơ và bị đặt vào những cảnh huống tối vố lý? Tại sao một số tiểu thuyết gia mới đây lại thủ tiêu luôn cả nhân vật đi ? v.v. . Những hiện tượng như thế có ý nghĩa gì ? Có gì đổi thay trong quan niệm tiểu thuyết từ thời Thánh Thán cho đến thời chúng ta ? Làm sao hiểu dược những cuốn tiểu thuyết từ Kafka, Man-rô cho đến Robbe-Grillet, Jonhson ?... Những thắc mắc như thế không phải chỉ đặt ra trong một giới văn nghệ, mà là cho tất cả mọi người, cho bất cứ ai trong chúng ta. Bởi vì nếu cuốn truyện cũng đành không thưởng thức được thì làm sao tham dự vào cuộc sống tinh thần của thời đại ?

Trăm Hoa Đua Nở Trên Đất Bắc
Hoàng Văn Chí
 

CHAPTERS 7 VIEWS 4866

Trí thức ở miền Bắc Việt Nam đã nổi dậy chống lại chế độ cộng sản từ mùa Xuân năm 1956 mà mãi đến cuối Thu năm ấy báo chí ở Sài Gòn mới được tin vì nhà cầm quyền miền Bắc đã dùng mọi biện pháp để cố tình bưng bít một cuộc nội biến đánh dấu sự suy sụp của hệ thống tư tưởng cộng sản. Suốt trong thời gian mấy tháng, trong khi trí thức ở miền Bắc đã anh dũng vùng dậy đánh những đòn chí mạng vào uy tín của Đảng thì báo chí và đài phát thanh của Đảng hoàn toàn làm ngơ. Đảng chỉ mải miết dùng lực lượng công an để đe doạ những người đọc báo, bán báo và ra lệnh cho công đoàn xui giục công nhân nhà in không in báo đối lập.
Cho mãi đến khi những "đòn ngầm" đó không hạ nổi địch thủ, và cũng đến khi phe đối lập dồn Đảng vào chân tường, không có thế lui, Đảng mới chỉ thị cho các đoàn thể ở khắp mọi nơi viết kiến nghị đòi đóng cửa các báo đối lập. Chính những lúc kiến nghị đồng loạt đó xuất hiện trên mặt báo Nhân dân, thì dư luận ở Sài Gòn mới biết là có báo đối lập ở miền Bắc. Chỉ một tháng sau thông tín viên hãng AFP ở Hà Nội loan tin cho thế giới biết việc nông dân ở Nghệ An đã bạo động nổi dậy, dùng gậy tre và những võ khí thô sơ khác đánh nhau với bộ đội. Tin đó làm nhiều người sửng sốt.

Văn, Thi Sĩ Hiện Đại - Quyển I
Bàng Bá Lân
 

CHAPTERS 10 VIEWS 11019

Tôi say mê thơ văn từ hồi còn là một học sinh. Tôi thuộc khá nhiều thơ văn của các thi, văn sĩ Tây phưông,Trung quốc và nước nhà. Nhiều lúc ngâm đọc những bài thơ, đoạn văn ưa thích, tôi thường tự hỏi : "Không biết tác giả có thích như mình không ? Đây có phải bài thơ, đoạn văn mà tác giả ưng ý nhất không ? Và nếu không thì là bài thơ nào, đọan văn nào ?" Đồng thời với những câu hỏi này — những câu hỏi thật khó trá lời — tôi bỗng nảy ra ước ao giá có những phê bình gia cùng thời và quen biết các thi, văn sĩ ấy làm cái việc mà mình đang muốn biết này, há chẳng hay lắm ru !
Ỹ nghĩ ấy cứ ám ảnh tôi hoài, nhất là những khi tôi đọc những bài phê bình văn học hoặc chính tôi phải làm việc bình giảng vân thơ. Mắt nhìn những dòng chữ nhảy nhót mà lòng tôi thắc mắc hoang mang... Tôi hoài nghi tự hỏi : "Có thật tác giả có tư tưởmg này, có dụng ý kia, có tâm sự nọ ? Hay tất cả chỉ là võ đoán ?" Rồi sự thắc mắc trên đưa tới kết luận này : "Muốn phê bình thật đúng một nhà thơ, nhà văn nào, phải quen biết nhà thơ, nhà văn ấy !"

Văn, Thi Sĩ Hiện Đại - Quyển II
Bàng Bá Lân
 

CHAPTERS 8 VIEWS 6123

Tôi say mê thơ văn từ hồi còn là một học sinh. Tôi thuộc khá nhiều thơ văn của các thi, văn sĩ Tây phưông,Trung quốc và nước nhà. Nhiều lúc ngâm đọc những bài thơ, đoạn văn ưa thích, tôi thường tự hỏi : "Không biết tác giả có thích như mình không ? Đây có phải bài thơ, đoạn văn mà tác giả ưng ý nhất không ? Và nếu không thì là bài thơ nào, đọan văn nào ?" Đồng thời với những câu hỏi này — những câu hỏi thật khó trá lời — tôi bỗng nảy ra ước ao giá có những phê bình gia cùng thời và quen biết các thi, văn sĩ ấy làm cái việc mà mình đang muốn biết này, há chẳng hay lắm ru !
Ỹ nghĩ ấy cứ ám ảnh tôi hoài, nhất là những khi tôi đọc những bài phê bình văn học hoặc chính tôi phải làm việc bình giảng vân thơ. Mắt nhìn những dòng chữ nhảy nhót mà lòng tôi thắc mắc hoang mang... Tôi hoài nghi tự hỏi : "Có thật tác giả có tư tưởmg này, có dụng ý kia, có tâm sự nọ ? Hay tất cả chỉ là võ đoán ?" Rồi sự thắc mắc trên đưa tới kết luận này : "Muốn phê bình thật đúng một nhà thơ, nhà văn nào, phải quen biết nhà thơ, nhà văn ấy !"

Văn Học Dân Tộc Thiểu Số
Nông Quốc Chấn - Nông Minh Châu
 

CHAPTERS 7 VIEWS 1240

Theo tên gọi thông thường, nước ta có trên sáu mươi đân tộc thiểu số, phần lớn sống ở những vùng rừng núi quan trọng về quốc phòng và giàu có về tài nguyên thiên nhiên, bao gồm hai phần ba đất đai toàn quốc. Nhìn chung, từ khi thực dân Pháp xâm lược Việt nam, xã hội các vùng dân tộc thiểu số cũng mang tính chất chung của cà nước : là thực dân và nửa phong kiến. Nhưng, vốn từ lâu, xã hội các vùng ấy phát triển không đều nhau nên mỗi vùng lại có những đặc điểm riêng biệt về kinh tế và chính trị: có vùng sản xuất đã phát triển, giai cấp đã phân hóa rõ rệt, trước Cách mạng tháng Tám, chế độ phong kiến hoặc phong kiến sơ kỳ đã hình thành; có vùng sản xuất còn ở trình độ thấp, giai cấp chưa phân hóa rõ nhưng cũng đã có kẻ giàu, người nghèo, có tầng lớp thống trị và tầng lớp bị trị; lại có vùng còn mang nhiều tàn dư của chế độ thị tộc, bộ lạc...

Văn Học Miền Nam, truyện 1
Võ Phiến
 

CHAPTERS 17 VIEWS 9414

Mơ đầu tập Tổng quan của bộ Văn học Miền Nam từng cỏ lởi hứa: “các tập kế tiếp sẽ được dành cho từng bộ môn sáng tác”. Mười tám năm sau, các tập đã hứa chính đang lân lượt đến tay bạn đọc đây.

Văn Học Miền Nam, truyện 2
Võ Phiến
 

CHAPTERS 18 VIEWS 4595

Văn Học Miền Nam, truyện 2: Ngô Thế Vinh, Nguyên Sa, Nguyễn Đình Toàn, Nguyễn Hoạt, Nguyễn Mạnh Côn, Nguyễn Mộng Giác, Nguyễn Thị Hoàng, Nguyễn Thị Thụy Vũ, Nguyễn Thị Vinh, Nguvễn Văn Xuân, Nguyễn Xuân Hoàng, Nhã Ca, Nhất Linh, Nhật Tiến, Phan Du, Song Linh, Sơn Nam, Thanh Nam.

Văn Học Miền Nam, truyện 3
Võ Phiến
 

CHAPTERS 16 VIEWS 4630

Văn Học Miền Nam, truyện 3: Thanh Tâm Tuyền, Thảo Trường, Thế Uyên, Tô Thùy Yên, Trần Thị NgH, Trùng Dương, Túy Hồng, Tuyết Hương, Tường Hùng, Văn Quang, Viên Linh, Võ Hồng, Vũ Bằng, Vũ Hạnh, Vũ Khắc Khoan, Y Uyên

Văn Học Miền Nam, tùy bút - kịch
Võ Phiến
 

CHAPTERS 14 VIEWS 2052

Ông Hồ Hữu Tường học toán, ra đời lại chuyên hoạt động chính trị, lại viết văn làm báo. Trong nghiệp văn, ông viết nhiều thứ: khảo luận có, tiểu thuyết có, tạp văn có.
Ông là người có ý kiến phong phú: trong cái viết nào ông cũng nhằm gửi một số tư tưởng. Truyện ngắn truyện dài của ông đều có luận đề. Đầy những biện luận, minh giải. Ông coi luận đề là chính nghệ thuật là phụ; ta coi ông Hồ Hữu Tường là một tiểu thuyết gia thì thiệt cho ông. Tiểu thuyết của ông không có gì xuất sắc.
Ông cũng là người có nhiều sáng kiến, có sức tưởng tượng mạnh mẽ: trong các khảo luận, tạp văn của ông thường thấy những thị kiến độc đáo. Hoặc về văn hoá hoặc về tôn giáo, về chính trị, về khoa học v.v... ông đều nhìn về phía tương lai xa và trông thấy những cái bất ngờ.

Văn Học Nghệ Thuật bộ mới số 1
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 2896

1954-1975, chúng ta có những thời điểm ngộ nghĩnh: 1954 chấm dứt một cuộc chiến tranh, 1975 chấm dứt một cuộc chiến tranh khác; 1954 diễn ra một cuộc di cư, 1975 lại bắt đầu một cuộc di cư nửa; 1954 đất nước đang là một bị chia hai, 1975 đất nước đang chia hai lại hoàn làm một... Chiến tranh phát sinh rồi chiến tranh kết thúc trên nước ta xưa nay đã nhiều lần, nước qua phân rồi nước trở lại thống nhất xẩy ra ở ta cũng nhiều lần, duy có chuyện hàng triệu người kéo nhau ra đi là chưa từng thấy. Đó là đặc điễm một thời. Vậy có thể nói thời kỳ chúng ta đang nói đây là thời kỳ văn học giữa hai cuộc di cư.

Văn Học Nghệ Thuật bộ mới số 2
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 2172

Kẻ viết văn thường được ví với con tầm nhả tơ. Tằm nhả tơ không cần đắn đo về một cách nhả thích đáng, cũng như con rết bò không cần suy tính về phép vận chuyển trăm chân cho nhịp nhàng. Người viết lách không thể như thế.
Viết phải suy gẫm về đường lối viết; vẽ, về quan miệm vẽ; ca nhạc, về xu hướng ca nhạc v.v... Văn nghệ không phải là chuyện bản năng, tự phát, khơi khơi, làm đại. Văn nghệ phải có lý luận văn nghệ.

Văn Học Nghệ Thuật bộ mới số 3
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 2189

Hai mươi hai năm trước, ngàv 7-7, nhà văn Nhất Linh quyên sinh vì quốc sự. Tháng 7 năm này, chúng ta nghĩ đến ông. Gom góp thêm chút ít tài liệu về cuộc đời ông. Nhất Linh xứng đáng với một tưởng niệm thành kính.
Hồi yiền chiến, nhiều nghệ sỉ sống phóng đãng. Nhất Linh là nghệ sĩ mà ông không phóng đãng. Ông chăm lo xây dựng một nền văn nghệ mới, ông lập hội để hoạt động cải thiện xã hội; ông lập đảng chính trị để tranh thủ độc lập cho nước nhà.

Văn Học Nghệ Thuật bộ mới số 4
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 1991

Qua ba số Văn Học Nghệ Thuật đã phát hành, tòa soạn chúng tôi nhận được rất nhiều khích lệ từ phía các văn hữu xa gần, bạn đọc, cũng như các vị hảo tâm đã giúp đỡ cho Văn Học Nghệ Thuật vượt qua các khó khăn ban đầu.
Nhiều bạn đọc của Văn Học Nghệ Thuật bộ củ đã viết thư vì tỏ niềm vui trùng phùng, vừa khích lệ vừa lo âu hộ cho Văn Học Nghệ Thuật bộ mới.
Nhiều vị Mạnh Thường Quân đã giúp đỡ cụ thể cho Văn Học Nghệ Thuật đủ tài chánh trả chi phí ấn loát, đa số qui vị ấy vì tình khiêm nhường đều không muốn chúng tôi tỏ lòng cảm tạ trên mặt báo.

Văn Học Nghệ Thuật bộ mới số 5
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 2033

Vào mấy năm trước ngưỡng cửa Đệ I Thế Chiến, giới nghệ nhạc Âu Châu đã bàng hoàng tỉnh dậy khỏi giấc mơ lãng mạn khi được nghe các tác phẩm có thể nói đã hoàn toàn phá hủy những nền tảng của âm nhạc Âu Châu đã được xây nên từ bốn, năm thế kỳ trước đó: đó là Chim lửa (1910) và Lễ Xuân (1913) của Stravinsky, và Chàng Pierrot sav trâng (1912) của Schoenberg.
Hai vũ khúc ballet ấy của Stravinsky (1882-1971) được soạn trong “thời kỳ Nga” của ông, đã là hai tập nhạc sục sôi như núi lửa. kinh hoàng như động đất, vì động lực “tàn bạo" của nhịp tiếi và vì màu sắc “man rợ” của những cụm nghịch âm. Liên ca khúc của Schoenberg (1874-1951), phổ 21 bài thơ “kịch mêlô" ngán của A. Giraud, thuộc thời kỳ “vô chủ âm tự do" của ông.

Văn Học Nghệ Thuật bộ mới số 6
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 1920

Nhìn lướt qua sinh hoạt văn nghệ thời kỳ 1954-1975, thấy một hiện tượng ngộ nghĩnh : số tác giả sau 54 ở miền Nam vượt cao hơn hồi tiền chiến toàn quốc rất xa, thế mà số độc giả thì không thấy tăng.
Trong cuốn Văn thi sĩ tiền chiến, Nguyễn Vỹ có nói về chuyện in sách: các nhà văn tự in lấy tác phẩm của mình và tự phát hành lấy. Ông bảo: “Một số đại lý sẵn sàng gửi bưu phiếu về tác giả, để mua một số sách trừ tiền hoa hồng khá cao, thưởng thường là 25 phần trăm hoặc 30 phân trăm. Họ có thể mua từ 100 quyển đến 500 quyển hoặc 1000 quyển tùy theo quyển sách mà họ biết trước sẽ hán được nhiều hay ít, và tùy theo địa điểm của họ”.

Văn Học Nghệ Thuật bộ mới số 7
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 1949

Tại sao có một số đặc biệt về ngôn ngữ học?
Tân nhạc, hội họa, thi ca, tiểu thuyết v.v...: được . Bởi vì lời ca, tiếng hát, tấm tranh, cuốn truyện v.v... là những cái gần gũi với cuộc sống mọi người. Còn ngôn ngữ học, hàng ngày chúng ta có gì cần đến ngành học chuyên môn ấy? Bắt độc giả một tờ tạp chí phổ thông theo dõi những nghiên cứu về âm nọ từ kia, về phép cấu tạo chữ nôm ngày xưa, về cách phát âm tiếng Việt năm mười thế kỳ trước, như thế có quá đáng chăng? Có là một phiền nhiễu về phía độc giả? Một khoa trương vô bổ về phía tờ báo chăng? Hôm nay ngôn ngữ học, ngày mai còn những rắc rối gì nữa. Thiên văn học? Khảo cổ học? Địa chất học v.v... nữa sao?

Văn Học Nghệ Thuật số 1
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 2650

Việt kiều ở các nước đã có nhiều báo, riêng tại Hoa Kỳ cũng không ít. Thêm một tờ nữa có cần thiết chăng ? Chúng tôi đã đắn đo ngần ngại.
Báo Việt ngữ ở hải ngoại quả thật đã nhiều, hầu hết chú trọng vào tin tức thời sự và các vấn đề chính trị. Và đó là điều chính đáng: chúng ta ra đi vì một lý do chính trị, làm sao có thể không tiếp tục các ưu tú chính trị, và làm sao không đặt lên hàng đàu những mối bận tâm, những thời sự liên quan đến tình hình xứ sở ?
Tuy vậy 3 năm sau biêh cố tháng 4-1975, cuộc sống ly hương dần dần khiến nhận thấy ngoài thời sự chính trị ra chúng ta còn có những nhu cầu tinh thần khác khá khẩn thiết để có thể tiếp tục sống đời đáng sống.

Văn Học Nghệ Thuật số 11
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 1649

Những người nghiên cứu văn học sử Việt nam từ trước đến nay đều gặp một trở ngại không vượt nổi : tình trạng thiếu thốn tài liệu. Một phần rất lớn tác phẩm văn học Việt nam của các thời đại trước đã bị mất hẳn, không sao tìm lại được.
Dĩ nhiên, mất mát vẫn là chuyện thường : khó có dân tộc nào trên thế giới bảo tồn được toàn vẹn kho tàng văn học của mình trải qua suốt thời gian lịch sử. Tuy nhiên sự mất mát ở xứ ta đã đến mọt tình trạng đặc biệt trầm trọng.

Văn Học Nghệ Thuật số 12
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 1677

Doãn Quốc Sỹ là một nhà văn mà cũng là một nhà giáo. Trong cả hai giới cầm bút và cầm phấn, họ Doãn đều có nhiều bạn bè thân thiết, vì Doãn quân là một ngươi rất tốt bụng. Cả ông lẩn các nhân vật tiểu thuyết của ông đều dễ thương, không hề làm điều gì có hại đến người khác.
Ngày nay, Doãn quân bị chính quyền cộng sản giam cấm ngược đải, một mặt cơ quan Ấn xá Quốc tế đã lên tiếng can thiệp, một mặt bạn bè ở hải ngoai cố gắng giúp đở gia đình nheo nhóc của ông. Giáo sư tiến sĩ Nguyền quí Bỗng ở Gia nã đại đang chủ xướng việc tái bản hoàn toàn tác phẩm của Doãn quân tại Hoa kỳ để kiếm một món tiền nhằm mục đích giúp đở nói trên.

Văn Học Nghệ Thuật số 13
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 1763

Đầu năm ngoài, trước một nhu cầu của cộng đồng Việt Kiều chúng tôi cố gắng cho ra tờ tạp chí văn nghệ. Bây giờ; nhu cầu vẫn còn đó, tưởng còn khẩn thiết hơn. Mặt khác, vạn nẻo thường khó lúc đầu: tờ bao đã ra được mười ba số sao không thể ra luôn đến 130 số ?
Lẽ ra thì thế. Thực tình mà nói, các điều kiện khách quan ngày một thuận: số bạn đọc đông hơn số người viết nhiều hơn buổi đầu, công việc đã có nề nếp...

Văn Học Nghệ Thuật số 2
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 1978

Giáo sư KIM ĐỊNH , tác giả của nhiều cuốn sắch Triết học từng được giới trì thức trẻ tuổi ở Việt nam cực lực hoan nghênh hâm mộ trước 1975 thuộc số nhủng người Việt nam hết sức hiếm hoi phát huy mọt triết thuyết riêng. Từ ngày sang Mỹ giáo sử đã nhiều lần trình bầy quan niệm triết học của mình tại một viện đại học ở tiểu bang Louisiana. Lần này VHNT mời giáo sứ KIM ĐỊNH nhận định về triết hoc Mỹ và Việt, về sự chung đụng giữa các quan niệm sống của đổi bên.

Văn Học Nghệ Thuật số 3
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 1848

Văn nghệ là cái gì sống động; nó phản ảnh đời sông xã hội mỗi lúc, phản ảnh tâm hồn con người của mọi thời. Dù trong dĩ vãng một dân tộc có một thời kỳ văn học nghề thuật rực rỡ đến đâu, dân tộc ậy cũng không thể vì đó mà dừng lại nghĩ ngơi, và quay về thưởng thức kho tàng cũ đến mãi mãi. Không phải sau Tolstoi người Nga khỏi cần viết truyện, chỉ việc in lại truyện cũ để xem; sau Nguyễn Du dân Việt nam khỏi cân làm thơ, chỉ lo tái ban cuốn KIỀU để ngâm nga là đủ. Tuy không mong làm hơn người trước, các lớp sau vẫn phải tiếp tục không ngừng.

Văn Học Nghệ Thuật số 4
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 1714

Tác giả "Bốn mươi", "Siu cô nương" là tiểu thuyết gia cự phách nhất của nhóm "Quan điểm". Nhưng Mặc Đỗ không phải chỉ viết tiểu thuyết . Trong ba mươi năm qua ông vừa sáng tác, vừa dịch thuật, vừa biên khảo, vừa chủ trương tạp chí văn nghệ v.v... Nhà văn Mạc Đỗ là một trong những khuôn mặt lớn trong giai đoạn văn học vừa qua tại Nam Việt nam.
Từ ngày bỏ nước ra đi, mạc dù mang bệnh, ông vần luôn luôn thiết tha đến việc xúc tiến hoạt động văn nghệ, trong hoàn cảnh tị nạn ở hải ngoại.

Văn Học Nghệ Thuật số 5
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 1839

Nếu không có cuộc di tản năm 75, có lẽ không bao giờ tôi biết được nguyên nhân khiến hai vợ chồng Giao va Cương để nhau. Hồi ở Sái gòn, tôi cũng có nghe loáng thoáng về vụ ly dị đó, nhưng không để ý mấy. Tôi chỉ nhớ mang máng là hai vợ chồng Giao và Cương để nhau khoảng đầu năm 74 vì hồi đó tơi có chút viẹc riêng chẳng dính líu gì đến câu chuyện này, phải nhớ đến Chuyên, một người bạn làm luật sư tại tòa Thượng thẩm. Mà Chuyên chính là người đầu tiên cho tôi biết về vụ vợ chồng Giao và Cương.

Văn Học Nghệ Thuật số 6
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 1758

Tác giả "Đêm giã từ Hà nội", "Tháng giêng cỏ non"v.v...là một trong những người đã đóng góp nhiều nhất cho nền văn nghẹ ở Nam Việt nam trong khoảng thơi gian hai chục năm từ cuộc đình chiến 1954 đến ngày sụp đổ 1975. Ngoài nhứng cuốn truyện giá trị, Mai Thảo còn chủ trương tờ Sáng tạo và một số tạp chí khác.
Sau 1975, nhà văn Mai Thảo bi kẹt lại dưới chế độ mới hơn hai năm, nhưng rồi đã thoát được trong sự vui mừng cùa tất cả văn giới.

Văn Học Nghệ Thuật số 7
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 1679

Từ sau ngày cộng sản chiếm nước vấn đề đặt ra cho những người Việt hằng ưu tư về tương lai đất nước thường vượt qua số phận hiện tại của mình, của bạn bè hay những người thân. Sự quan tâm thiên trong hẳn về tình trạng sẽ được bày ra trên đất nước với những mẫu người do khuôn đúc cộng sản tạo nên. Qua con mắt của nhiều đồng bào mới vượt biên, sau ba năm kinh nghiệm chế độ cộng sản, đã có khá nhiều bằng chứng cho thấy có thay đổi quan trọng nơi phần lớn những bà con từ Bắc mới vô (bề ngoài để thăm thân quyến nhưng thật sự để vét chút hương thừa Mỹ Ngụy), thay đổi còn rõ rềt hơn nơi các ông bà cán bộ được thuyên chuyển vô cai trị miền Nam. Nhận định chỉ ghi dấu một báo hiệu đáng quan tâm, trên bình diện văn hóa cũng như trên những bìmh diện khác.

Văn Học Nghệ Thuật số 8
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 1778

Trường Nguyễn bá Tòng. Dãy nhà gỗ sát với nhà thờ Huyện Sĩ, trước là một phần thuộc học khu nữ, sau khi Cộng sản chiếm trường, biến thành nơi tạm trú của các cha thuộc viện Đại hoc Minh Đức. Và như thế, nó được tách biệt hẳn khỏi những sinh hoạt được gọi là giáo dục của toan khu bên kia.
Đó lả buổi chiều ngày 24.12.1975, gần 8 tháng sau ngày Cộng sản Việt nam chiếm Sài gòn.

Văn Học Nghệ Thuật Xuân Ký Mùi
Võ Phiến - Lê Tất Điều
 

VIEWS 2279

Văn Học Nghệ Thuật bước sang năm thứ hai với tất cả sự ngạc nhiên về chính mình : Thì ra không cần phương tiện, không cần tài chính, một tờ báo vẫn có thể sống được. Báo tiếp tục sống, thuần bằng thiện chí: đó là một kinh nghiệm quá mới mẻ đối với chúng tôi. (Thiện chí của một số cả người đọc lẩn người viết, một số không nhiều nhằn gì trong hoàn cảnh ly hương).

Văn Học và Tiểu Thuyết
Doãn Quốc Sỹ
SÁNG TẠO xuất bản 1972

CHAPTERS 12 VIEWS 1747

Văn là gì ? Văn là vẻ đẹp. Chương là gì ? Chương là vẻ sáng. Lời của người ta rực rỡ bóng bảy tựa như có vẻ đẹp vẻ sáng, cho nên gọi là văn chương. Người ta ai không có tính tình tư tưởng ? Đem cái tính tình tư tưởng ấy diễn ra thành câu nói, tả ra thành đoạn văn, cho nên gọi là văn chương. Vậy thì văn chương tức là tính tình và tư tưởng của loài người bằng lời nói vậy.
Giáo sư Thanh Lãng ngay trong những trang đầu của Văn Học Việt Nam, cũng đã ghi chép một số định nghĩa văn chương của các danh sĩ cổ kim quốc tế.
Larousse Universel định nghĩa : «Văn chương là tất cả những công trình dùng ngôn ngữ như là phương tiện duy nhất để diễn tả ý tưởng và tình cảm.»

Văn Nhân Thi Nhân Việt Nam Hiện Đại - Tú Mỡ
Lê Thanh
 

CHAPTERS 7 VIEWS 348

Tú Mỡ ở một biệt thự trên con đường láng cách Hànội sáu bảy cây số, một biệt thự nhỏ được chu nhân làm đỏm cho bằng sự chăm nom tỉ mỉ hơn là bằng những sự phô bày lòe loẹt.
Mấy gian nhà gạch cao ráo thừa ánh sáng, xung quanh đủ cảc thứ cây cối...
Chúng tôi qua ngưỡng cổng còn đang hỏi thăm thì thi sĩ ở trong vườn đã vòng theo trái mà ra tiếp chúng tôi.
Ông mời chúng tôi vào, đi thay bộ cánh làm vườn gom cỏ cối áo ngắn giắt trong quần, một cái quần ống nhét trong đôi nịt. Nếu ông cứ để bộ cảnh ấy tiếp chúng tôi có lẽ lý thú hơn...