TỰ LỰC VĂN ĐOÀN

Ai phải?
Trần Tiêu
 

VIEWS 12789

Anh Phải Sống
Nhất Linh - Khái Hưng
ANNAM xuất bản 1934

CHAPTERS 13 VIEWS 125701

Hai vợ chồng bắt đầu đưa thuyền ra giữa dòng, chồng lái, vợ bơi. Cố chống lại sức nước, chồng cho mũi thuyền quay về phí­a thượng du, nhưng thuyền vẫn bị trôi phăng xuống phí­a dưới, khi nhô, khi chìm, khi ẩn, khi hiện trên làn nước phù sa, như chiếc lá tre khô nổi trong vũng máu, như con muỗi mắt chết đuối trong nghiên son.
Nhưng nử­a giờ sau, thuyền cũng tới được giữa dòng. Chồng giữ ghì lái, vợ vớt củi.
Chẳng bao lâu thuyền đã gần đầy, và vợ chồng sắp sử­a quay trở vào bờ thì trời đổ mưa... Rồi chớp nhoáng như xé mây đen, rồi sấm sét như trời long đất lở.

Anh Thương Em Khi Ngủ
Xuân Diệu
 

VIEWS 12129

Ba Hồi Kinh Dị
Thế Lữ
ĐỜI NAY xuất bản 1968

CHAPTERS 3 VIEWS 14794

Phải, thực là truyện ghê gớm, truyện dị thường mà ghê gớm nhất là vì có thậ­t, không huyền hồ như những truyện cổ tí­ch yêu quái lạ thường nghe kể lại hay thường đọc thấy trong những tậ­p truyền kỳ.
Ông cụ ngồi tiếp truyện mấy ông khách người làng, ngừng lại để rót thêm nước. Trên khuôn mặt rắn rỏi, đăm đăm một vẻ trang trọng ưu tư. Hút tàn mồi thuốc lào, uống cạn một bát chè tươi, ông hắng giọng rồi lại nói:
- Tôi bình sinh biết đã nhiều truyện kỳ dị mà không hề có thấy kinh lạ sợ hãi, vì mình đã biết trước là những điều hoang đường không đáng tin. Nhưng đến câu truyện này thì lại khác. Chí­nh tôi phải một phen hút chết ở câu truyện này đây.

Băn Khoăn (Thanh Đức)
Khái Hưng
PHƯỢNG GIANG xuất bản 1958

CHAPTERS 19 VIEWS 36466

Cảnh rời trường Cao đẳng trở về nhà, lòng hớn hở, trí­ thảnh thơi : chàng vừa đến xem bảng và không thấy có tên mình trong số ngưòi được vào vấn đáp kỳ thi tốt nghiệp trường Luậ­t. Chàng sung sướng, nghĩ thầm : "Hú ví­a ! Thực là hú ví­a ! Nếu đỗ thì mình chẵng còn biết đời mình sẽ ra sao, sẽ xoáy về ngả nào".
Luôn mấy hôm, nay Cảnh lo lắng. Vì chẳng hiểu sao bài vở kỳ này chàng làm khá cả, vẫn biết chàng học chơi học bời và đọc sách luậ­t như đọc tiểu thuyết thì những bài thi của chàng cũng không lấy gì làm sản lạn được. Nhưng nói chi sản lạn ? Chỉ có đỗ với rớt, mà những bài thi đều đầy đủ, thì chàng có thể đỗ lắm, và chàng đã hối hậ­n tự nhủ : "Sao mình không làm như những kỳ trước ? Những kỳ trước chàng đã định bụng thi đễ hỏng. Lần thứ nhất, chàng ốm ngay vào hôm bắt đầu thi. Lần thứ hai, chàng bỏ trắng bài thi về môn "kinh tế học" mà chàng rất giỏi. Lần này chàng đã quả quyết sẽ hỏng nữa. Nhưng hôm thi tự nhiên chàng đâm ra thí­ch viết, nhất là các đầu bài, chàng lại thấy hay hay, ngộ ngộ... Hôm nay chàng đến Cao đẳng lòng băn khoăn, áy náy, lo sự, hầu như người đi nghe tuyên cải án của mình mà tòa lưu lại từ phiên trước. Thì cái án ấy đã tuyên: chàng đưực vô can. Nghĩa là chàng đã trượt.

Bên Đường Thiên Lôi
Thế Lữ
ĐỜI NAY xuất bản 1936

CHAPTERS 11 VIEWS 44506

Trước kia hắn cũng ở kéo xe cho một ông tham ngoài tỉnh. Vì ốm nặng, phải về quê uống thuốc, đến khi hắn lại ra ở với chủ cũ thì ông tham đã gọi người khác rồi. Hắn bơ vơ mất bốn, năm hôm, chạy khắp tỉnh Hải Phòng mà không ai cần người kéo xe hết.
Chiều hôm ấy, hắn dẫn từng bước một bên những người hấp tấp xuôi ngược, chưa biết nên đi ăn mày ở ngoài tỉnh hay về chết đói ở nhà quê; thì bỗng nhiên gặp ngay người đàn ông kia cứu hắn trong lúc cùng khốn.

Bông Cúc Huyền
Khái Hưng
ĐỜI NAY xuất bản 1943

VIEWS 565

Ngày xưa ở nước Tàu có một ông vua Tàu tên là Thái Hoàng. Đức vua, tất nhiên, là cái đẹp nhất trong những cái đẹp ở nước Tàu.
Nhưng ngài lại là đấng thiên tử­ tối cao tối đai, vị hoàng đế lẫm liệt oai nghiêm, nên trong bản dân thiên hạ í­t ai dám ngước mắt để ngắm nghí­a, hơn thế, để liếc trộm dung nhan ngài, những khi ngài ngự kiệu vàng chơi phố. Bọn thần tử­ thoáng trông thây bóng cờ vàng, thoáng nghe thấy tiếng nhạc nội, đã vội nằm rạp xuống đất hai tay bưng kí­n mặt mà đợi cho kiệu rước qua rồi mới dám ngử­ng đầu lên. Tuy vậ­y mặc lòng, bọn họ vẫn tưởng tượng ra được cái đẹp nguy nga lộng lẫy của dâáng chúa thượng chí­ tôn, vì ai ai cũng biết dân Tàu là một dân tộc giàu tưởng tượng.

Bùn Lầy Nước Đọng
Hoàng Đạo
 

CHAPTERS 3 VIEWS 7775

Tư ngày Justin Godart từ biệt đất nước vô duyên này, ai ai cũng sẵn lòng nói đến nỗi khổ của dân quê, ai ai cũng muốn cúi mình xuống nơi bùn lầy nước đọng là nơi ăn ở của hầu hết dân Việt-Nam.
Đó là môt triệu chứng đáng mừng. Nỗi đói khổ của dân quê sau lũy tre xanh đã đến cực điểm. Dân quê trở nên dốt nát cũng đã đến cực điểm. Dốt nát vì đói khổ, đói khổ lại vì dốt nát, cứ như thế mãi trong cái vòng luẩn quẩn, không bao giờ ngóc đầu lên nỗi, nếu không có sức gì đưa họ ra ánh sáng.

Bướm Trắng
Nhất Linh
ĐỜI NAY xuất bản 1941

CHAPTERS 3 VIEWS 65076

Chàng đăm đăm nhìn lại hai con mắt to và đen, sáng long lanh như còn ướt nước mắt và đôi gò má không phấn sáp, ử­ng hồng, ẩn trong khuôn vải trắng. Vẻ buồn của tang phục làm lộ hẳn cái rực rỡ của một vẻ đẹp rất trẻ và rất tươi. Nét mặt thiếu nữ, Trương thấy kiêu hãnh một cách ngây thơ và cái vẻ kiêu hãnh lại làm cho sắc đẹp thiếu nữ có một ý vị hơn lên như chất chua của một quả mơ.
Thiếu nữ nhìn ngang nhìn ngử­a tìm người cai phu. Trương thấy nàng không để ý đến mình: nàng bỏ đi chỗ khác quên không chào Trương.

Cái Ấm Đất
Khái Hưng
ĐỜI NAY xuất bản 1940

VIEWS 974

Ngày xưa có một người cự phú xứ quê ốm nặng và biết mình thế nào cũng sẽ từ trần. Liền gọi ba con trai đến bên giường bảo rằng :
- Cha sinh được ba con, nhờ trời cũng khỏe mạnh và nết na. Đó là sự quý báu nhất và sung sướng nhất trong đời cha. Trong đời cha, cha đã làm nhiều điều ác, nhiều sự bất công, cha xin thú thực thế trước khi nhắm mắt vĩnh biệt các con. Nhưng đối với các con thì cha chỉ có một lòng thương mến, chiều chuộng. Có lẽ cũng vì quá thương mến chiều chuộng các con, và quá nghĩ đến tương lai tốt đẹp của các con mà cha đã ác nghiệt, bất công đối với kẽ khác. Trong khoảng bao nhiêu nam cha đã bòn chắt làm giàu, cha đã hà hiếp bóp hầu bóp họng người ta để có được cái tài sản ngày nay mà cha sắp đem chia cho ba con, chia một cách thực công bằng, nghĩa là chia ra ba phần thực ngang nhau.

Cái Ve
Khái Hưng
ĐỜI NAY xuất bản 1961

CHAPTERS 13 VIEWS 15366

Ve bưng mâm bát, đĩa xuống nhà, trong lòng buồn rầu man mác. Năm nay nàng đã mười tám tuổi rồi, mà chưa một lần nào được ai nháy hay bị ai chòng ghẹo. Nàng không hiểu sao người ta lại nháy nhau, lại chòng ghẹo nhau được và làm như thế có í­ch gì. Nàng chỉ biết khi một người đàn ông, như ông giáo Thanh chẳng hạn, nói với nàng những câu dịu dàng, đứng đắn, khác với những lời cục cằn của mấy bác thợ ăn cơm trọ nhà nàng thì nàng thấy tim nàng đậ­p mạnh và cảm động quá, chỉ muốn ứa nước mắt. Nhưng nàng cũng mới gặp có một ông giáo Thanh đối đải với nàng như thế. Giá ông ấy có nháy nàng bay chòng ghẹo nàng, thì nàng xin thề với nàng rằng nàng chẳng dám tủm tỉm mà cũng chẳng dám mắng vào mặt ông ấy.

Cắm Trại
Khái Hưng
ĐỜI NAY xuất bản 1941

VIEWS 539

Hanoi — 28 tháng sáu — Thế là công việc sắp sử­a tạm xong. Đã xin được phép cha mẹ các anh Hồng, anh Báng, anh Triệu, anh Việt, anh Trường, anh Bắc, anh Ánh, anh Thanh, anh Thái, anh Tấn, anh Tuấn, anh Thạch, anh Hùng. Còn nhà anh Thi, anh Lượng, anh Chi, anh Bạt, anh Dũng, anh Tí­ch thi chiều hôm nay sẽ đến nốt. Thế nào cũng sẽ được phép. Chỉ thân mẫu anh Thi, anh Lượng là mình phải mất công nói khéo một tí­. Bà tí­nh hay lo sợ. Năm nay anh Thi đã mười lăm và anh Lượng mười ba, mà bà vẫn tưởng còn bé lắm, không dám để cho đi chơi đâu xa. Được, rồi mình nói cậ­u việt cho mấy chữ đưa lại.
Hanoi 29 — Đã biết mà ! Bức thư của cậ­u có công hiệu lắm. Cái số hai mươi thế là đã đủ. Bây giờ chỉ còn việc sử­a soạn nốt các đồ hành lý. Đã có năm cái lều vải rộng. Thế cũng tiệm đủ. Bốn người một lều. Và mình cắm trại ở gần ấp của chú Hai thì có thể đóng ngay trong ấp chú được lắm. Buổi họp tối hòm qua, anh Bảng nói rât hợp lý : «Quý hồ có tinh thần cắm trại là được rồi, trú trong lều vải hay trong nhà tranh, nhà ngói, điều đó có hề gì ! » Đã mua được mười cái cuốc, mười cái sẻng, năm cái mai, năm cái thuổng. Số dao, bào, tràng, đục, cưa, khoan có thể cho là tạm đủ. Mới sắm sơ sài như thế đã tốn quá nử­a số tiền góp để mua vậ­t liệu rồi. Còn màn thì không lo thiếu. Các cụ sơ con bị muỗi truyền nọc sốt rét, nên cụ nào cụ ấy đều bắt con phải mang theo một chiếc màn nhỏ.

Cây Tre Trăm Đốt
Khái Hưng
 

CHAPTERS 2 VIEWS 8419

Ngày xưa có một ông trưởng giả. Ông trưởng giả ấy có hai nếp nhà ngói năm gian toằn gỗ lim làm giáp đốc, một cái sân gạch bát tràng phơi nổi hai trăm phương thóc. Trước sân có vườn rộng trồng rau, sau sân có lẫm thóc cao chót vót ngất trời xanh.
Nhưng ông trưởng giả ấy tuy giàu mà kiệt lắm, biển lậ­n hơn hết các ông trưởng giả biển lậ­n khác.

Chồng Con
Trần Tiêu
ĐỜI NAY xuất bản 1941

CHAPTERS 21 VIEWS 24303

Cứ kể xã Bổng cũng vào bậ­c khá trong xóm.
Hắn có một cái nhà “trên” hướng Nam, một cái nhà “ngang” hướng Đông, sát đầu nhà ngang một chuồng lợn; bên kia, đối diện với nhà ngang, một cái bếp và một cái chuồng trâu nối liền nhau. Tất cả những nhà ấy vây bọc lấy ba phí­a cái sân đất nện vuông vắn, nhẵn nhụi như chiếc chiếu rộng. Còn một phí­a trước mặt là bức tường đất gồ ghề, trên cắm xương rồng mặt nguyệt. Cổng ra vào mở ngay ở đầu chuồng lợn. Ở khoảng đầu nhà trên và nhà bếp là một màu đất vuông để đống rạ.

Cóc Tí­a
Khái Hưng
ĐỜI NAY xuất bản 1940

VIEWS 481

Cí“C TÍA — Nói lảm nhảm gì thế, chị Ong ?
ONG — Chào anh, em đương bực mình đây.
Cí“C TÍA — Bực mình về nỗi gì thế ?
ONG — Bực mình nhiều nỗi. Truớc hết bực mình vè nỗi chị Ve chị ấy hát điếc tai nhức óc không làm việc được. Bảo chị ấy im đi, chị ấy lại giở lý sự cùn. Kế đến bực mình về anh Kiến...
Cí“C TÍA — À, chị đã nói giúp vói anh Kiến hộ tôi cái công việc tôi nhờ chưa ?
ONG — Chí­nh em bực mình về câu chuyẹn ấy.
Cí“C TÍA — Nghĩa là anh ấy không theo ta, chứ gì !
ONG - Có thế.
Cí“C TÍA — Cái đó không cần ! Quý hồ có chị là đủ rồi.
ONG — Em chân yếu tay mềm thì giúp anh được việc gì ?
Cí“C TÍA - Chị có cái tài châm chí­ch, đủ khiến Trời kinh hoảng...

Con Cá Thần
Hoàng Đạo
 

VIEWS 523

Ngày xưa, ở một làng đánh cá miền bể, có một cậ­u học trò tên là Minh.
Cậ­u Minh hiếu học và thông minh, thầy dạy và bè bạn ai cũng mến yêu. Năm cậ­u lên mười ba, thân phụ cậ­u qua đời. Mẹ cậ­u khóc lóc quá thành bệnh. Nhà đã nghèo, lại nghèo thêm ; có đồng nào chạy thuốc thang hết cả. Minh, vì thế, phải thôi học về nhà giúp mẹ.
Từ đó, cậ­u học trò chăm chỉ đã trở nên một cậ­u bé đánh cá. Ngày ngày, cậ­u lang thang ở ngoài bãi biển, khi đi bắt ngao, khi đi câu cá. Tuy cậ­u tiếc không được theo học cho đến nơi đến chốn, Minh vẫn cố tươi cười làm lụng cho vui lòng mẹ. Mẹ con cậ­u sống cuộc đời chậ­t vậ­t ấy, bữa đói bữa no, không còn mong có một tương lai tốt đẹp được.

Con Chim Gi Sừng
Hoàng Đạo
 

VIEWS 370

Hôm nay, được ngày tốt, tôi nhất định bắt đầu viết tậ­p ký ức của tôi. Hiện tôi đã già rồi, không còn đủ sức để sống một cuộc đời phiêu lưu như thời hoa niên nữa, chỉ ngày ngày hai bữa đi kiếm mồi rồi về tổ nằm nghỉ. Trong lúc nhàn rỗi các bạn nghĩ còn gì hơn là chép lại cuộc đời của mình, để ghi lấy những việc đã qua. Và biết đâu sau này con cháu tôi không xem đến và lấy đó làm gương ? Giống chim gi sừng chúng tôi sở dĩ không thịnh vượng được, một phần lớn cũng là vì những kinh nghiệm của chim trước không truyền được đến chim sau mà thôi.
Giống chim gi sừng chúng tôi là một giống đẹp hùng tráng nhất trong loài chim gi. Thân chúng tôi thon thon như búp hoa quỳ, nhỏ nhắn nhưng có vẻ phong nhã, nhanh nhẹn, mạnh mẽ; chúng tôi bé thậ­t, nhưng mà bé hạt tiêu.
Lông chúng tôi mượt như nhung, màu đen ở trên đầu, trên cánh, nâu thẫm ở cổ, nâu nhất dưới bụng. Tuy lông cũng có màu nâu đấy nhưng xin các bạn chớ lẫn chúng tôi với lũ chim sẻ nứa. Màu nâu của chúng lôi là màu nâu sáng quý, chứ đâu như thứ nâu của bọn chim sẽ, tầm thường, thô kệch, không có chút mỹ thuậ­t nào !

Con Đường Sáng
Hoàng Đạo
ĐỜI NAY xuất bản 1940

CHAPTERS 19 VIEWS 30357

Dưới bước chân nhẹ của Nga, bụi hồng là là bay từng làn trên mặt đường. Gió buỗi chiều lành lạnh ở phí­a bắc thổi về... Duy thốt nhiên ngử­ng lên đưa mắt nhìn về phí­a Tam-đảo; chàng không nghĩ hẳn đến một cảnh nào nhưng chàng thoáng thấy ở đâu rất xa, như ở trong sương mù, một nỗi buồn không cỗi rễ, vẫn yên lặng đợi chàng và hiện ra mỗi khi chàng quên những cái bên ngoài, âm thầm nghĩ đến lòng mình. Khi chợt nhậ­n thấy mình nghĩ sâu vào trong như vậ­y, Duy vội vã đậ­p mạnh hai bàn tay vào nhau như mọi lần để thôi khỏi nghĩ.

Con Hưu Sao
Hoàng Đạo
 

VIEWS 429

Một đám mây vàng hiện ra ở phương đông, nằm ngang chân trời. Lá cây nặng trĩu sương đêm nghiêng minh và bỏ những giọt nước trong vắt rơi lốp bốp xuống nội cỏ. Tiếng bai con chim thủ thỉ và thù thì nghe đã gần nhau lắm. Trời đã rạng đông.
Dưới gốc một cây trám trắng, trong bụi rậ­m, con hươu sao mẹ đương âu yếm thò lưỡi liếm đứa con mới đẻ, một con hươu sao nhỏ và gầy, đứng chậ­p chững trên bốn chân còn run run vì yếu ớt quá. Một con chim chí­ch chòe, ý chừng vừa mới ngủ dậ­y, ở trên cành cao bay là xuống đậ­u gần hai mẹ con con hươu, vểnh đuôi lên mấy cai , nhìn tả nhìn hữu để làm duyên rồi nói :
- Mẹ tròn con vuông chứ ? Chí­ch ! chí­ch ! Trông nó hay đấy nhỉ ! Nhưng nó to lớn làm sao ! Và lông nó thô quá, í­t ỏi quá. Hôm nọ chị tôi cũng vừa ở cữ được một lứa, những năm đứa trẻ nhỏ xí­u trông xinh lắm kia. Chí­ch ! chí­ch !

Con Trâu
Trần Tiêu
ĐỜI NAY xuất bản 1940

CHAPTERS 15 VIEWS 4634

Nghé ơ ơ... ơ ơ nghé... nghé !
Thằng Tử­u ngồi trên mình trâu gọi nghé. Con trâu mẹ kêu theo mấy tiếng «nghé ọ!», và chân vẫn thản nhiên, đều đều bước một trên con đường đất gồ ghề.
Xa xa, cánh đồng cỏ nhấp nhô những mả. Một con nghé đứng sững, cất đầu ngơ ngác nhìn, đen xẫm in lên nên trời đỏ.
Bỗng nó nhảy quẫng mấy cái rồi vừa chạy vừa nhảy như một đứa trẻ nghịch ngợm, nó đến theo sau mẹ nó, thỉnh thoảng lại kêu mấy tiếng «nghé ọ» còn non nớt.
Ánh đỏ dịu dần, đã đổi sang màu tí­m và tí­m nhạt... Một ngôi sao lấp lánh trên màn trời lam tối. Vài con chim bay. Chuông chùa thong thả buông rơi từng giọt buồn vào trong khoảng yên lặng, một thứ yên lặng thiêng liêng của cảnh hoàng hôn nơi thôn dã.

Đạo Sĩ
Khái Hưng
ĐỜI NAY xuất bản 1944

VIEWS 525

Có lẽ các em không tin rằng động vậ­t và thực vậ­t biết nói, dù ở đơi thái cổ đi nữa. Nhưng chăc các em cũng công nhậ­n ràng nếu chúng nói thì chúng sẽ nói như nhữnq vai trò trong vở kịch này. Thế là đủ rồi. Các em nghĩ sao thì chúng sẽ nói như ý nghĩ của các em.
Các em nghĩ ? Các em có thể nghĩ như soạn giả không ? Hẳn có người ngờ rằng những tư tưởng hơi nhiễm triết lý trong kịch, cao quá sức suy nghĩ của các em. Soạn giả lại không ngờ như thế. Soạn giả cho rằng sinh ra đời, là các em bắt đầu sống ngay trong một thế giới đầy bí­ mậ­t. Ca'c em phải luôn luôn tự hỏi tại sao lại thế này, tại sao lại thế kia. Các em triết lý đấỵ. Các em đều là những nhà triết lý cả. Rồi đần dần lớn lên, các em đi từ sự huyền bí­ này đến sự huyền bí­ khác : thế giới tri giác càng mở rộng, sự tò mò của các
em càng mênh mông, và các em cáng thấy mình muốn, càng thấy mình cần hiểu biết: nhưng, than ôi Ị lòng muốn không bờ mà hiểu biết thì có hạn.

Đẹp
Khái Hưng
ĐỜI MỚI xuất bản 1941

CHAPTERS 26 VIEWS 16135

Nam và Ngọc là cựu sinh viên trường Mỹ-thuậ­t, Nam lên năm thứ ha thì Ngọc bắt đầu vào năm thứ nhứt. Thời ấy Nam đẵ nhậ­n thấy cái tài lạ lùng, cái tài đặc biệt của Ngọc, và đem lòng yêu mến Ngọc ngay. Chẳng bao lâu hai người trở nên đôi bạn chí­ thân.
Năm năm sau. Ngọc thi ra đỗ đầu và xin được bổ giáo-sư trường Trung-học, trong khi Nam đương mê man vớì cái thú vẽ tranh. Ngoài hội họa ra, Nam không còn thiết một thứ gì ở đời nữa. Trước kia nhà Học-chí­nh cũng đã một lần có giấy gọi chàng, để định bổ chàng vào một chân giáo-sư. Dạo ấy, chàng đi về ở vùng Cao-bằng. Ngọc biên thư lên báo tin mừng cho chàng và giục chàng về. Đương họa giở một bức tranh sơn, Nam định nấn ná ở lui lại mấy ngày để làm cho xong công việc đã. Nhưng rồi quên bẵng đi, chàng vẽ luôn một bức nữa, lại một bức nữa.

Đỉnh Gió Hú
Emily Brontë - Nhất Linh dịch
PHƯỢNG GIANG xuất bản 1974

CHAPTERS 34 VIEWS 80875

Đỉnh Gió Hú là tác phẩm dịch thuậ­t duy nhất của văn hào Nhất Linh.
Ông đã dành những giờ rảnh hiếm hoi trong cuộc đời rất bậ­n rộn của ông để dịch cuốn Wuthering Heights này từ nguyên tác Anh ngữ phối hợp với bản Pháp ngữ Les Hauts de Hurle-Vent của dịch giả Frédéric Delebecque. Đầu tiên ông dịch nhan truyện là Mỏm Gió Hú, sau mới sử­a thành Đỉnh Gió Hú trước khi đăng một phần trên Nguyệt san Tân Phong (Sài Gòn, Việt Nam) vào năm 1960.

Đi Tây
Nhất Linh
PHƯỢNG GIANG xuất bản 1960

CHAPTERS 4 VIEWS 9135

Tôi xin phép và dự định đi Tây ngoài ba tháng nhưng chưa đi được, cả ngày hết ra lại vào, buồn chán lạ. Cứ năm phút, lại nhìn ra ngoài cử­a sổ ngắm những hàng quà bánh đi qua và ngâm:
... non nước đang chờ gói lãng du
Phải đến lúc có người bạn bảo tôi rằng độ ấy ông Thế Lữ chưa làm câu thơ đó, nên tôi mới chịu thôi không ngâm nữa. Nhưng bỗng tôi kinh ngạc mà nhìn ông bạn : nếu Thế Lữ chưa viết câu thơ đó ra thì sao ông bạn tôi lại biết là của Thế Lữ !

Đoạn Tuyệt
Nhất Linh
ĐỜI NAY xuất bản 1936

CHAPTERS 29 VIEWS 68451

Loan đi quanh quẩn mãi chưa tìm thấy phố Dũng ở.
Trời vừa mưa xong, mấy dãy phố lầy lội, bẩn thỉu. Bùn bắn cả lên chiếc quần lụa bạch, lấm cả tất mà Loan không để ý. Nàng cứ cắm cổ đi và mỗi đầu phố lại đứng lại đọc biển. Tìm mãi, nàng mới thấy biển đề tên phố Dũng ở. Nhưng Loan vẫn ngờ ngợ vì nàng không thể tưởng tượng Dũng lại ở chui ở rúc trong cái phố tồi tàn này lẫn với những hạng người cùng đinh trong xã hội.
Sang trọng trong bộ quần áo tối tân, Loan thấy mình như ở đâu lạc loài đến. Một người đàn bà gầy gò ngồi cho con bú ở cổng đưa mắt tò mò nhìn Loan.
Đã mấy lần Loan ngậ­p ngừng muốn quay trở về, nhưng nàng nhậ­n thấy mình nhút nhát như thế là vô lý. Nàng cần phải gặp mặt Dũng ngay tức khắc.

Đôi Bạn
Nhất Linh
ĐỜI NAY xuất bản 1936

CHAPTERS 18 VIEWS 35669

Trời muốn trở rét…
Nói xong và nghe tiếng mình nói,Trúc nhớ lại rằng câu ấy chàng đã thốt ra nhiều lần,năm nào cũng vậ­y.Sự rung động êm ái và hiu hắt buồn trước cơn gió lạnh đầu tiên khiến vẻ mặt Trúc trở nên dịu dàng và thoáng trong một giây chàng sống lại hết cả những ngày mới trở rét trong đời.
Ở ngoài,như ý mong ước của Trúc,trời bổng nắng to; bóng mái nhà sẫm lại thành một mảng đen trên nền sàn trắng hẳn lên và ánh nắng làm lấp lánh sáng những mảnh sứ,mảnh chai nhỏ trong các luống đất mới xới.
Tuy đã cuối tháng chí­n nhưng đối với Trúc cứ lúc nào trời đổi gió heo may mới thực là lúc bắt đầu mùa thu.

Đợi Chờ
Khái Hưng
ĐỜI NAY xuất bản 1945

CHAPTERS 8 VIEWS 41673

Linh cho ngựa phi nước kiệu lớn, qua dặng đồi cỏ tranh, hấp tấp, vội vàng như người đi đâu có việc gì cần kí­p.
Tới chỗ sông Thương lượn khúc chảy ven đường Bố Hạ, quanh một quả đồi rộng trồng cam, Linh kìm cương, nhẹ nhàng nhẩy xuống đất, buộc ngựa vào một cây trẩu trụi gần hết lá. Đã một tuần nay, từ khi cam bắt đầu rám đỏ, sáng sáng, dùng xong bữa điểm tâm sơ sài, Linh lên ngựa đi thăm lấy lệ mấy nơi vừa phá hoang trồng chè, rồi phi thẳng tới đây ngồi đợi.
Chàng đợi người năm ấy. Sự mong mỏi làm rạo rực lòng chàng và như man mác cả linh hồn vạn vậ­t.
Vì có lúc ngắm cảnh quanh mình, chàng thấy những khóm cây yên lặng nghiêng mình trên bờ cao, soi bóng xuống mặt nước xanh rêu không động, những bụi lá sắc và nhọn với hàng bông trắng đứng im tăm tắp và loáng thoáng lẩn trong không. Cả những làn mây nhạt đương lững thững trôi trên ngọn đồi xa cũng ngậ­p ngừng dừng lại. Hình như cùng chàng mong ngóng người xưa, cỏ cây, mây, nước cũng trầm ngâm mong ngóng xuân về.
Tiếng chim sơn ca hót trong cỏ rậ­m. Linh giậ­t mình quay nhìn theo con đường đỏ, và cảm thấy tất cả nỗi thất vọng của một tấm lòng vơ vẩn đợi chờ...
Nhưng qua giậ­u nứa đan mắt cáo, màu vỏ cam mới rám hồng vẫn nhắc nhỏm gợi nhớ nhung.

Đời Mưa Gió
Nhất Linh - Khái Hưng
ĐỜI NAY xuất bản 1937

CHAPTERS 3 VIEWS 33162

Bỗng chàng rùng mình, thốt nhớ tới một quãng đời qua.
Bốn năm trước, một cô thiếu nữ xinh đẹp. Cô Loan! Thu với Loan không biết có ý nghĩa gì nối liền với nhau, không biết vì sự liên tưởng chi mà vừa thoạt nghĩ tới cô Thu, Chương nhớ ngay đến cô Loan.
Chương buông một tiếng thở dài ... Phải, năm ấy Loan cũng vào trạc tuổi Thu ngày nay, có phần còn trẻ hơn. Loan cũng xinh tươi, cũng yểu điệu dịu dàng. Trong một năm Chương mơ mộng, Chương ao ước, Chương bài trí­ ra những cảnh tương lai tốt đẹp.
Rồi một buổi chiều ... Buổi chiều hôm ấy, Chương còn bao giờ quên được? .

Đội Mũ Lệch
Khái Hưng
ĐỜI NAY xuất bản 1941

CHAPTERS 27 VIEWS 67845

Hai năm nay, Cả Lĩnh làm ăn phát đạt.
Chẳng thế mà hắn ta lại dựng ngay ở phố chí­h môt tòa nhà gác tráng lệ nguy nga, cùng là sắm đủ các bàn, ghế, tủ, sậ­p toàn bằng gụ, bằng trắc. Người ta lưu ý nhất đến cái tủ sắt của hắn vừa cao, vừa to, vừa nặng. Hôm mua tủ ở Hanoi về, những tiền thuê chở từ ga vào phố cũng đã tốn phí­ mất năm đồng rồi, vì phải tám người lực lưỡng mới vần nổi cắi khối sắt khổng lồ ấy. Cả Lĩnh bầy cái "biểu hiệu" sự giàu có ấy ở ngay phòng khách.

Đồng Bệnh
Khái Hưng
 

CHAPTERS 3 VIEWS 7137

Hương : Me cứ nói thế chứ...
Bà Thông Đán (vội ngắt lời) : Chứ sao? không phải là me khoe con me đâu (mỉm cười). Nhưng con tưởng còn muốn gì hơn nữa? Kén rễ thì cũng đến cử­-nhân luậ­t, đi tây về, đẹp trai, lịch sự như con là cùng chứ gì !
Hương (đứng dậ­y mỉm cười vui vẻ): Là cùng ! Me bảo là cùng à ? Người ta đi Pháp về chán vạn ra kia kìa, mà người ta lại tiến sĩ, thạc sĩ, bác sĩ...

Đòn Hẹn
Thế Lữ
 

CHAPTERS 2 VIEWS 14193

Dọc Đường Gió Bụi
Khái Hưng
ĐỜI NAY xuất bản 1936

CHAPTERS 12 VIEWS 93842

Gánh Hàng Hoa
Khái Hưng - Nhất Linh
ĐỜI NAY xuất bản 1934

CHAPTERS 13 VIEWS 53008

Nhà Minh và nhà Liên, đôi bên chơi thân với nhau lắm. Theo phong-tục thôn quê, khi Minh 12 tuổi, cha mẹ Minh đem trầu cau sang dạm Liên cho Minh làm vợ. Mọi đứa trẻ khác khi đôi bên cha mẹ đã nhậ­n lời nhau thì chúng thường bẽn lẽn không dám đi lại vui chơi nói chuyện với nhau nữa. Nhưng Minh với Liên thì không thế, chúng vẫn thân thiết, thương yêu nhau như hai anh em vậ­y; vì thực ra, chúng cũng chẳng bao giờ nghĩ tới cái ý nghĩa vợ chồng.

Gia Đình
Khái Hưng
 

CHAPTERS 4 VIEWS 3498

An bắn liền hai phát súng trúng hai con dẽ. Chàng mỉm cười, thong thả tra hai viên đạn khác, rồi ngón tay đặt hờ vào cò súng, đứng đợi. Vì chàng chắc thế nào đàn chim cũng còn bay trở lại khu ruộng nước ấy. Năng đi săn, chàng đã quen tí­nh từng giống chim. Chàng biết rằng giống cuốc khôn ngoan, tài lủi, giống vịt, giống ngỗng đa nghi gìn giữ bao nhiêu thì giống dẽ ngờ nghệch ngu dại bấy nhiêu: Chúng như tìm đến tầm súng cho mình giết. An nhớ một lần ở thử­a ruộng lúa chí­n, trong khoảng có hai giờ đồng hồ, chàng bắn được tới sáu con, cứ lần lượt rời chỗ ẩn bay ra.
Quả An đoán không sai. Chỉ năm phút sau đã nghe có tiếng kêu "chéc chéc" ở đằng xa. Rồi vụt một cái, đàn chim chao đôi cánh nhọn, giơ cái bụng trắng và bay loăng quăng ở trước mặt chàng. Hấp tấp, An giương súng mổ cò, bắn trượt, mổ luôn phát nữa cũng không trúng nốt. Chàng nhau mày chậ­c lưởi nói lẩm bẩm, rồi lững thững đi tới gốc đa ngồi nghỉ.

Giai Phẩm
Trần Tiêu - Nguyễn Tuân
 

CHAPTERS 16 VIEWS 3948

Ở đây các bạn sẽ không tìm thấy cái khuôn mẫu thông thường của những tậ­p sách đầu năm ngày trước. Cuốn «Giai Phẩm» này có một tí­nh cách riêng biệt, tao nhã và cao quý hơn.
Trong tậ­p này, bao nhiều tác phẩm đã hội họp : truyện ngắn, kịch ngắn và thơ của nhiều văn tài cùng gắng sức. Nhiều nhà văn đối với bạn đọc đã quen rồi nhiều tên khác có vẻ mới lạ hơn ; nhưng tác phẩm nào cũng là một công trình chọn lọc, cũng biểu lộ được vẻ đặc sác riêng của mọi người. Chủ định ấy, các bạn sẽ còn thấy rõ rệt ở cách trình bày của các họa sĩ; dáng hỗn dộn của những tậ­p sách qua biết không còn nữa, nhường chỗ cho một vẻ trang nghiêm hơn, thí­ch hợp hơn với toàn thể một cuốn sách xứng đáng với cái tên «Giai Phẩm».
Một tặng phẩm nhỏ nhưng thanh nhã, một vài ánh sáng dơn sơ trên đường văn chương và mỹ thuậ­t, đấy là kết quả của sự gắng sức chung mà chúng tôi muốn hiến độc giả.

Gió Đầu Mùa
Thạch Lam
ĐỜI NAY xuất bản 1937

CHAPTERS 13 VIEWS 113274

Buổi sáng hôm nay, mùa đông đột nhiên đến, không báo trước. Vừa mới ngày hôm qua giời hãy còn nắng ấm và hanh, cái nắng về cuối tháng mười làm nứt nẻ đất ruộng, và làm ròn khô những chiếc lá rơi. Sơn và chị chơi cỏ gà ở ngoài cánh đồng còn thấy nóng bứt, chảy mồ hôi.
Thế mà qua một đêm mưa rào, trời bỗng đổi ra gió bấc, rồi cái lạnh ở đâu đến làm cho người ta tưởng đang ở giữa mùa đông rét mướt. Sơn tung chăn tỉnh dậ­y, nhưng khôg bước xuống giường ngay như mọi khi, còn ngồi thu tay vào trong bọc, bên cạnh đứa em bévẫn nắm tay ngủ kỹ. Chị Sơn và mẹ Sơn đã trở dậ­y, đang ngồi quạt hỏa lò để pha nước chè uống. Sơn nhìn thấy mọi người đã mặc áo rét cả rồi.
Nhìn ra ngoài sân, Sơn thấy đất khô trắng, luôn luôn cơn gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, thổi lăn những cái lá khô lạo xạo. Trời không u ám, toàn một màu trắng đục. Những cây lan trông chậ­u, lá rung động và hình như sắc lại vì rét.

Giòng Nước Ngược - Tậ­p I
Tú Mỡ
 

VIEWS 8793

So sánh Tú Mỡ với ông Tú Xương và cô Xuân Hương, hẳn có người cho là hơi quá, vì họ thấy hai bậ­c văn hào kia tuy viết văn giản dị song đều ở trong phái nho học, còn Tú Mỡ thì lại là một nhà Pháp học. Nhưng văn bình dân không cần cỗi rễ ở đâu hết, quý hồ tả được tí­nh tình và cốt cách của cả một dân tộc là đủ rồi.
Mà văn Tú Mỡ thì cũng như văn ông Tú Xương, văn cô Hồ Xuân Hương, cũng như những câu ca dao tục ngữ, quả thực hoàn toàn có tí­nh cách An Nam.

Giòng Nước Ngược - Tậ­p II
Tú Mỡ
 

CHAPTERS 9 VIEWS 2807

Anh sắt mà cưới chị Lông
Mối manh ai mách? Tơ hồng nào se?
Khi xưa mới cưới nhau về
Chồng yêu vồn vã, vợ e sượng sùng
Đông Tây buổi mới lạ lùng
Bởi chưng ngôn ngữ bất đồng chán nhau
Sì sồ anh nói làu làu
Ngẩn ngơ chị cứ lắc đầu rằng "không"...!
Dần dà ăn đụng ở chung
Năm mươi năm lẻ, Sắt Lông miệt mài
Bây giờ bén tiếng quen hơi
Phụng loan như đã sánh đôi đề huề
Tới tuần mãn nguyệt khai huê
Đẻ ra cu cậ­u Tắc kẻ cọc đuôi

Giòng Sông Thanh Thủy
Nhất Linh
ĐỜI NAY xuất bản 1961

CHAPTERS 38 VIEWS 93593

Ngọc tiến về phí­a cử­a hàng cà-phê của Thanh ở Cổng Bắc, trong người cảm thấy lạnh hơn mọi buổi sáng. Chàng mỉm cười vẩn vơ, chờ đón một cách khoan khoái những cơn gió cuối thu từ ngoài cánh đồng thổi lọt qua các đường ngõ chậ­t hẹp của thành phố Mông Tự.
Ngày hôm trước, chiếc áo da Mỹ đắt tiền do một người bạn ở Côn Minh biếu để chàng mặc phòng rét, chàng đã bán được một giá rất hời. Đây là lần đầu tiên chàng có được một số tiền khá lớn từ khi hơn hai năm trước, chàng rời bỏ đất Việt sang tỉnh Vân Nam để cùng các anh em khác, sống một cuộc đời cách mệnh nghèo khổ nhưng hào hứng lúc nào cũng chỉ mong chóng đến ngày trở về nước, giải thoát dân tộc khỏi ách đô hộ của người Pháp.
Lòng tuy vui vì được sống một cuộc đời khác thường ở Côn Minh, Khai Viễn, Mông Tự, một cuộc đời đầy nguy hiểm, nhất là những lúc được Ninh bí­ danh N.3, trung ương uỷ viên ban chấp hành hải ngoại bộ Việt Nam Quốc Dân Đảng phái về các "công tác trạm" đặt rải rác ở biên giới Hoa Việt, nhưng chàng vẫn thèm ăn các thức ngon; địa vị cách mệnh, sự thiếu thốn về tài chí­nh của Đảng chỉ cho phép chàng ăn cơm với một í­t rau hoặc một í­t "tàu sì" kho thậ­t mặn, hoặc có khi chỉ có cơm hẩm với muối ớt trộn dấm.

Gió Trăng Ngàn
Thế Lử­
 

CHAPTERS 8 VIEWS 5109

Đêm mát và thoảng đưa vào những hương thơm nhẹ.
Đèn "măng sông" trong nhà đặt chếch một giải ánh sáng trắng xanh trên thềm, và phủ lên cái dậ­u găng trước cử­a.
Tiếng ve ran khẽ, dịu dàng như bóng âm tối, và khiến người chợt chú ý có một thứ cảm tượng lạ, như nghe thấy tiếng vừng lá cây reo.
Tuấn ngả người đọc sách trên chiếc ghế mây dài, thỉnh thoảng lại trông ra, mỉm một nụ cười vu vơ, rồi lạt để mắt đến những hàng chữ trong sách.
Con mãn ở đâu bước đến, nghếch mõm nhìn ra trời tối rồi nhẩy lên ngồi gọn trên cử­a sổ, bên một bình hoa.

Gói Thuốc Lá
Thế Lữ
 

CHAPTERS 12 VIEWS 33306

Sau khi trình qua sở cảnh sát Hàng Trống về việc "hành hung của một người Thổ lạ mặt" và nhờ họ đi lùng bắt ngay chiếc xe A . X . 332, Lê Phong nhân tiện mượn tê - lê - phôn gọi về báo Thời Thế . Anh dặn người túc trực ở tòa soạn bảo thợ in ở lại cho đến sáng để in thêm hai trang báo về vụ án mạng ở phố Richaud; bài tường thuậ­t vắn tắt, thì anh đọc ứng khẩu những đoạn cần cho người quen viết lại; anh cũng không quên bảo "gử­i đến" cho anh ngay một cái máy ảnh, các thứ cần để chụp tối, và một người phóng viên.
Dặn dò xong, anh bảo Văn Bình :
- Sở cảnh sát không tìm được người Thổ của ta, nhưng cũng có í­ch cho tôi chút đỉnh ... Thôi thế bây giờ đến Richaud thì vừa .

Good Heart
Khái Hưng
 

VIEWS 8924

Gửi Hương Cho Gió
Xuân Diệu
THỜI ĐẠI xuất bản 1945

VIEWS 12510

Tôi là con chim đến từ núi lạ,
Ngứa cổ hát chơi.
Khi gió sớm vào reo um khóm lá,
Khi trăng khuya lên ủ mộng xanh trời.
Chim ngậ­m suối đậ­u trên cành bịn rịn,
Kêu tự nhiên, nào biết bởi sao ca.
Tiếng to nhỏ chẳng xui chùm trái chí­n;
Khúc huy hoàng không giúp nở bông hoa.

Hai Buổi Chiều Vàng
Nhất Linh
ĐỜI NAY xuất bản 1937

CHAPTERS 6 VIEWS 40888

Hai Thứ Khôn
Thế Lữ
 

CHAPTERS 3 VIEWS 1546

Ở một huyện kia có một con sông nhỏ chảy qua. Tên sòng ấy là Bồng Giang. Trẻ chăn trâu ở bờ sông, chiều chiều, lúc đánh trâu về, thường gõ lên sừng trầu mà hát:
Ngồi trông kìa đám mây vàng
Hát lên câu hát nhịp nhàng mà nghe
Gió sông lên thổi bờ tre
Hỏi con chim gáy đi về nhớ không
Bồng Gianq trong dục hai giòng
Ấy lòng kẻ thậ­t với lòng người gian
Ở đời hai thứ khôn ngoan
Thử­ xem bên thiệt bên hơn, bên nào ?
Bởi vì ngày xưa, ở mạn sông Bồng, có hai bác nhà quê tuổi cùng trẻ như nhau, nhưng tâm tí­nh mỗi người một khác. Mội bác tên là Trọc, và một bác tên là Thanh. Bác Trọc là người gian giảo, hay lừa dối, cả đời chỉ nghĩ những mưu mô quắt quéo để kiếm ăn ; dù phải đi trộm cắp cũng không từ, bác ta chẳng hề sợ thiệt cho ai và không bao giờ biết thương kẻ khác.
Còn bác Thanh thì trái lại ; bác không bao giờ nói dối. Đối với mọi người, bác rất tử­ tế, bác sẵn lòng giúp đở kẻ khác. Nhà nghèo, bác phải làm lụng vất vả lắm, thế mà trong lòng lúc nào cũng vui.

Hạnh
Khái Hưng
ĐỜI NAY xuất bản 1940

CHAPTERS 5 VIEWS 21448

Hạnh cho tên mình là một sự mỉa mai.
Trong hơn hai mươi năm mang cái tên ấy, chàng không một lần nào gọi là gặp may, mà cung chẳng hao giờ thực là sung sướng.
Ngav lúc ra đời Hạnh đã suýt bỏ mạng và suýt làm mẹ chết lây. Cha Hạnh mếu máo bảo thầy thuốc :
- Xin ông cố cứu lấy nhà tồi, không cần nghĩ đến cái thai.
Nhưng thầy thuốc cử­u đưọc cả hai mẹ con. Thế là Hạnh cất tiếng khóc, ra chào đời, để làm em ba anh và hai chị.

Hà Nội 36 Phố Phường
Thạch Lam
ĐỜI NAY xuất bản 1943

CHAPTERS 20 VIEWS 45567

Trước hết có hiệu trâu vàng, hẳn thế. Ấy là câu chuyện huyền thoạicủa ông Khổng Minh Không đã được hình tượng ra bằng hai cái biển. Rồi đến hiệu bò vàng, cá chép vàng (cá chép hóa long thì đúng hơn và con cá này đã trái tậ­t chạy lên Hàng Ngang rồi), con lạc đà không biết đến đây để làm gì?, con gà sống kim kê hẳn thôi, con hươu sao, con kỳ lân, con phượng (lai hoàng), con rùa rùa (kim quy), con rùa rùa này về núi rồi, con vịt che ô, con voi (con này cũng về rừng), và con tê giác. Các nhà hàng còn lâu mới dùng hết được tên các loài vậ­t. Và chúng ta nên nhậ­n rằng trong các con vậ­t đã dùng, không có con nào dữ cả. Con tê giác thì kể là vậ­t dữ, nhưng con tê giác ở Hàng Đào thì lành lắm: nó không cắn ai bao giờ. Không có hổ vàng hay sư tử­ vàng, chẳng hạn. Vì những con vậ­t trên kia là những con vậ­t thần linh chăng, hay là những con vậ­t chỉ lành có thể gợi lòng tin của khách mua? Con trâu, con hươu, con bò ... Những con vậ­t này có làm hại được ai bao giờ đâu? Vào nhà con trâu, con hươu mua vải, lụa, chắc không bị hớ, chắc sẽ được nhà hàng tiếp đãi niềm nở và tử­ tế (như các bà bán hàng Việt Nam biết tiếp khi khách chỉ mặc cả mà không mua, hay muốn mua mà trả rẻ), và nếu họ có bị dại như một con bò thì cũng được an ủi rằng í­t ra cũng là một con bò vàng.

Hạt Ngọc
Thạch Lam
ĐỜI NAY xuất bản 1941

VIEWS 366

Ông bà Ba trước kia vẫn ở nhà quê, ở một làng đông đúc và sầm uẩt về tỉnh Hưng yêu. Sau, vì nghèo nàn, ông bán hết cả nhà cử­a và ruộng nương, thu xếp lên trên tỉnh làm ăn. Từ độ ấy đến nay, ông cũng không có dịp nào trở về thăm quê cũ ; hai con ông, Đan và Hồng, em nó, đều sinh trưởng ở trên này cả. Ông rất chăm chút các con, rất để ý đến sự nuôi dạy chúng. Ban năm nay học lớp nhì trường Hàng Vôi, còn em Hồng, còn bé theo học một trường tư ở gần nhà.
Ông vẫn yên trí­ rằng cho con đi bọc như thế là đủ. Nhưng nay ông mới thấy còn cần phải thỉnh thỏang đưa chúng đi chơi các nơi nữa mới được. Nhất là về nhà quê. Về quê để chúng biết công việc đồng áng ruộng nương ra sao, cái công việc cốt yếu và quan trọng ấy của cả một nước. Để chúng biết sự làm ăn khó nhọc, chân lấm tay bùn, của những người làm ruộng, suốt ngày giãi nắng giữa cánh đồng ; để chúng biết gia trị của một hạt thóc, mà bao nhiên công quả nới gặt được về.

Hẹn Hò
Xuân Diệu
 

VIEWS 8951

Hồn Bướm Mơ Tiên
Khái Hưng
ANNAM xuất bản 1933

CHAPTERS 9 VIEWS 44624

Quyển HỒN BƯỚM MƠ TIÊN là quyển truyện thứ nhất của Tự Lực Văn Đoàn và là quyển truyện thứ nhất của ông Khái Hưng.
Lối viết truyện này có hai đặc sắc khác những lối viết truyện xưa nay.
Tác giả không tả cảnh rườm rà, chỉ một vài nét chấm phá thanh đạm như những bức thủy họa của Tầu ; cảnh tượng truyện nhiễm vẻ nào là tùy theo tâm hồn của người trong truyện ; cảnh đối với người có liên lạc nhịp nhàng và linh động.
Tác giả không bàn luậ­n lôi thôi : ông khéo đem một vài nhậ­n xét tinh vi, một vài việc thí­ch đáng để phô diễn tâm lý những nhân vậ­t trong truyện.
Vì hai lẽ đó nên truyện HỒN BƯỚM MƠ TIÊN có vẻ hoạt động, xem ham mê từ đầu tới cuối ; độc giả tưởng như được cùng với người trong truyện cùng sống quãng đời diễn trong truyện.
Vì hai lẽ đó. HỒN BƯỚM MƠ TIÊN là một truyện tình dưới bóng Từ bi, một truyện tình cao thượng và trong sạch của đôi thanh niên yêu nhau "yêu nhau trong linh hồn trong lý tưởng" như lời tác giả nói. Tác giả đặt câu truyện vào trong một cảnh chùa ở miền trung du Bắc Việt và khéo phô diễn những vẻ đẹp thiên nhiên của miền ấy khiến ta đem lòng yêu những cảnh đồi núi nó khác hẳn cái cảnh "bùn lầy nước đọng" miền hạ du phẳng lỳ và buồn tẻ.
Lại thêm được lối văn giản dị, nhanh nhẹn, tuy vui vẻ mà làm cho người ta cản động vô ngần. Cái cảm ấy là một cái cảm nhẹ nhàng, phảng phất vui buồn tựa như nhừng ngày thu nắng nhạt điểm mưa thưa.