Huỳnh Phan Anh

Bải Hoang
Jean-René Huguenin - Huỳnh Phan Anh dịch
 

CHAPTERS 13 VIEWS 3511

Nhân vậ­t chí­nh của La Côte Sauvage là Olivier. Chàng đi quân dịch vài năm rồi được giải ngũ trở về sống lại với gia đình
Gia đình chàng chỉ gồm có mẹ, chị và em gái. Quê hương chàng buồn lắm. Biển. Gió. Đá cuội. Sương mù. Olivier rất yêu em gái, nhưng không thí­ch chị. Sau hai năm nhậ­p ngũ, lúc trở về lại đời sống bình thường, Olivier thay đổi. Chàng cảm thấy cô đơn dị thường. Đứa em gái chàng tên là Anne, chàng thương Anne ngay từ thuở bé thơ. Bây giờ chàng được tin em sắp lấy chồng; chồng Anne là bạn thân của chàng tên Pierre. Pierre và Anne đầm ấm xoắn xí­t nhau. Olivier cô đơn. Olivier định ngăn cản đám cưới. Những thoáng nhìn, những câu hỏi xa xôi, những cử­ chỉ thông thường của Olivier đã khiến Olivier buồn nhiều. Pierre chán nản. Một dạo, Olivier cũng khiến Anne chán Pierre. Olivier vẫn muốn Anne sống mãi bên chàng. Tại sao thế? Thực khó trả lời. Sau cùng, Pierre và Anne vẫn lấy nhau. Họ dẫn nhau đi Paris và Tây Ban Nha. Chỉ còn Olivier ở lại sống cô đơn.

Cánh Cửa Sau Cùng (tậ­p truyện viết về Cái Chết)
Dương Nghiễm Mậ­u - Mai Thảo
VĂN UYỂN xuất bản 1969

CHAPTERS 8 VIEWS 3143

Dưới mái một ngôi nhà kia, ngôi nhà mà ở đó từ nhiều chân trời, một số cuộc đời đã dạt tới và đã chung sống cùng nhau thành một xã hội, xã hội thu nhỏ này tuy vậ­y cũng chứa đựng trong nó đầy đủ không thiếu sót những hiện tượng và những thảm kịch ngoài đời, mỗi công dân của ngôi nhà có một căn phòng riêng biệt. Đó là những kiến trúc cùng một hình dáng. Như cái đồng dáng của những nôi hồng tuổi nhỏ. Đó là những diện tí­ch có cùng một kí­ch thước. Như kí­ch thước những lòng huyệt trong nghĩa địa. Cử­a sổ từng căn cùng ngó xuống một vườn hoa. Phòng nào, phòng ấy, mỗi buổi sớm thức dậ­y ngó ra, cùng thấy một cảnh tượng sương xanh trên những đầu cỏ, nắng ban mai trên những phiến lá, và buổi chiều xuống, cái lưới chiều tí­m thẫm, bóng chiều trong bóng cành, và đêm lên, những khung cử­a cá nhân cùng mở ngược lên một trời sao, bấy giờ là lúc cánh cổng sắt nghiêm nặng phí­a ngoài đã đóng kí­n, bấy giờ là lúc mọi người trong căn nhà chung cư từ những lang thang tản mạn bên ngoàỉ, kẻ trước người sau đã lục tục trở về.

Chuông Gọi Hồn Ai
Ernest Hemingway - Huỳnh Phan Anh dịch
TỔ HỢP GIÓ xuất bản 1971

CHAPTERS 43 VIEWS 18477

Người thanh niên tên Robert Jordan đã đói lả và chàng cảm thấy lo ngại. Chàng đã từng đi như thế nhưng thông thường chàng không lo ngại về điều đó, bởi chàng vẫn xem nhẹ những chuyện có thể xảy ra cho mình. Kinh nghiệm cho chàng biết rằng người ta dễ dàng di chuyển trong vùng nằm phí­a sau những phòng tuyến này, và với một hướng đạo giỏi, người ta dễ dàng vượt qua. Xem nặng điều có thể xảy ra cho mình nếu phải bị bắt, đó chí­nh là điều làm cho mọi sự trở nên phức tạp, ngoài ra phải biết chọn những người đáng tin cậ­y và biết đặt trọn niềm tin ở họ. Được cả ngã về không, Robert Jordan không lo ngại về những vấn đề này nhưng còn bao vấn đề khác nữa.

Duyên Anh Tuổi Trẻ, Mộng và Thực
Huỳnh Phan Anh
VÀNG SON xuất bản 1972

CHAPTERS 9 VIEWS 868

Duyên Anh là một trường hợp. Đúng hơn ông là một hiện tượng trong số những hiện tượng văn nghệ nổi bậ­t nhứt trong khung cảnh văn nghệ tại đây trong vòng mười năm nay. Người ta có thể chống Duyên Anh trên một vài khí­a cạnh hay trên toàn thể sự nghiệp văn chương của ông. Nhưng người ta không thể không thừa nhậ­n Duyên Anh là một hiện tượng vượt ngoài lề lối thông thường nhờ ở sư thạnh công cũng như ở thế đứng vững chắc của ông đối với người đọc. Có thể nói Duyên Anh đã thành công và giữ vững sự thành công của mình bền bỉ hơn bất luậ­n một tác giả nào khác đương thời của ông tí­nh đến bây giờ nhờ ông đã biết, nói một cách nào đó, tự tạo cho mình thành một hiện tượng, một trường hợp đặc biệt. Hoặc chí­nh sự thành công của Duyên Anh đã biến ông thành một hiện tượng của đám đông, của quần chúng.

Khái Hưng Thân Thế và Tác Phẩm
Dương Nghiễm Mậ­u - Huỳnh Phan Anh
NAM HÀ xuất bản 1972

CHAPTERS 7 VIEWS 2376

Tìm hiểu thân thế Khái Hưng là một việc khó. Khó vì tài liệu rất hiếm, sơ sài hoặc khó tin. Khó vì những người sống gần gũi với Khái Hưng hiện nay không có được mấy người, trong số lại có những người, vì lý do này hay nguyên cớ khác, không muốn viết về người đã khuất.
Tìm hiểu tác phẩm của Khái Hưng cũng không là việc dễ. Ngoài những sách do nhà Đời Nay ấn hành, chúng ta đều biết là Khái Hưng còn một số lớn tác phẩm khác chưa được in thành sách. Hầu hết những sáng tác đó được đăng rải rác trên những tờ báo rất khó kiếm. Sưu tậ­p Phong hóa Ngày nay còn có người giữ được đầy đủ. Nhưng sưu tậ­p Ngày nay Kỷ nguyên mới hoặc Chí­nh nghĩa, Việt nam thì số người còn giữ được (không đầy đủ) có thể đếm được trên đầu ngón tay.

Măm Chàng Một Nàng
Georges Simenon - Huỳnh Phan Anh dịch
 

CHAPTERS 8 VIEWS 3747

Con ruồi bay ba vòng quanh đầu ông và đến đậ­u trên tờ báo cáo mà ông đang ghi chú ở tậ­n phí­a trên, nơi góc trái.
Maigret để yên bàn tay đang cầm cây bút chì và nhìn nó với một sự tò mò thí­ch thú. Trò chơi đó kéo dài từ non nử­a tiếng đồng hồ rồi và luôn luôn vẫn con ruồi đó, ông có thể đoán chắc mình nhậ­n ra nó. Vả chăng chỉ có con ruồi đó trong phòng. Nó vạch mấy vòng tròn trong phòng, chủ yếu ở phần có ánh sáng mặt trời chiếu vào, bay vòng quanh đầu ông cảnh sát trưởng và đáp xuống mớ hồ sơ ông đang nghiên cứu. Ở đó nó uể oải cọ chân vào nhau và rất có thể nó giỡn mặt ông.
Có đúng là nó đang nhìn ông? Và nếu có thì liệu cái khối thịt khổng lồ kia biểu tượng cho cái gì dưới mắt nó? Ông tránh làm cho nó sợ. Ông chờ đợi, cây bút chì trong khoảng không và bất chợt như phát chán, nó bay đi và vượt qua cử­a sổ để rồi mất hút trong khoảng không ấm áp bên ngoài.

Ngày Hồng Xưa
Dương Nghiễm Mậ­u - Duyên Anh
TÂN VĂN xuất bản 1971

CHAPTERS 8 VIEWS 4453

Cơn mưa nhỏ giữ tôi lại cùng với thành phố lên đèn, màn mưa trắng mỏng hạt đan xuống như một tấm lụa chừng trĩu. Mùa mưa đã trở lại. Con phố dài hai hàng cây trong giây phút trở thành cô quạnh với con đường láng bóng dưói ánh đèn và những xe cộ ướt nước lướt nhanh. Tôi lần dưới những mái hiên đi tới quán cà phê cách một ngã tư đường. Ly cà phê nóng của thời gian này mười năm trước...
Com mưa ngắn, nhẹ nhàng, tôi ra đường trờ về, từ thành phố tôi phải qua một quãng đường vắng, vượt một cây cầu để tới nhà, nơi đó những dãy phố nhỏ, ngôi chợ những sinh hoạt đủ cho không khí­ của một quậ­n lỵ nhỏ nhắn với những cách biệt của nó. Không khí­ ẩm đục hơi nước mát, nền trời đen và thấp, tôi cùng lúc nhậ­n ra : mùa hè đã trở lại, trên mặt đường nhựa, dưới một tàn cây, tôi nhìn thấy những cánh phượng đỏ rơi trên mặt đường như một vệt máu đỏ, mùa hạ đã trở lại...

Những Truyện Ngắn Hay Nhất Của Quê Hương Chúng Ta
Bình Nguyên Lộc - Cung Tí­ch Biền
ĐẤT SỐNG xuất bản 1973

CHAPTERS 45 VIEWS 23777

Đây là một trong những đóng góp một đời còn lại dành tặng quê hương trong cuộc chiến hơn một phần tư thế kỷ hầu như đã phá vỡ gần hết tất cả gia tài nổi chìm của chúng ta. Sự đóng góp vào cái gia sản tinh thần bất diệt của tổ tiên của những người làm việc trong lặng lẽ giữa tiếng ồn ào của đạn bom này, đã nói lên hùng hồn ý nghĩa của tranh đấu cho Tự Do và những giá trị Nhân Bản. Những người của phần đất bên này giòng Bến Hải.
Bốn mươi lăm truyện ngắn của bốn mươi lăm người viết văn trong khoảng 20 năm từ 1954 dến 1973 là bốn mươi lăm vì sao đời đời chiếu sáng trời đêm, là sông biển, núi rừng đời đời làm hùng vĩ quê hương. Cái công việc phải bỏ cả đời mới hoàn thành được, Nhà Xuất Bản Sí“NG vô cùng hãnh diện đã được thực hiện công trình của bốn mươi lăm cuộc đời ấy, cuốn sách mang tựa đề «NHỮNG TRUYỆN NGẮN HAY NHẤT CỦA QUÊ HƯƠNG CHíšNG TA».
Trong cuốn sách này bạn đọc sẽ có thể sống lại trọn vẹn cuộc sống đã mất hay sắp đến của chí­nh mình, và của cả dân tộc. Tất cả. Vằng vặc.

Thế Giới Của Sophie
Jostein Gaarder - Huỳnh Phan Anh dịch
 

CHAPTERS 35 VIEWS 21414

Sophie Amundsen sắp tròn mười lăm tuổi khi được một người lạ mặt đội mũ nồi xanh tiết lộ cô đang sống trên mình một con thỏ trắng lấy ra từ chiếc mũ chóp cao. Và thế là khởi đầu một hành trình sử­ng sốt ngược dòng lịch sử­, thỉnh vấn những "triết gia hàng hiên", "triết gia hoa viên", "triết gia thùng gỗ"... hòng giải đáp một nỗi băn khoăn đã ba ngàn năm tuổi song cũng nhanh chóng quên vào điều bí­ ẩn về chí­nh sự tồn tại của cô.
Chẳng ai ngờ cuốn sách triết nhậ­p môn cho thiếu niên của một thầy giáo Nauy lại trở thành "Cuốn sách bán chạy nhất hành tinh" năm 1995, giành được vô số giải thưởng danh giá trên toàn cầu, rồi được công nhậ­n là một trước tác kinh điển. Thế giới của Sophie đến nay vẫn tiếp tục chinh phục những người đọc trẻ cũng như không còn trẻ nữa. Hàng chục triệu độc giả đã sững sờ thú vị khi thấy mình lại có thể bị hớp hồn vì một thứ nghe khô khan và khó nhằn như "triết học"! Bởi có ai lại không bị mê hoặc khi nhậ­n ra mình cũng dự phần nào vào câu đố ba ngàn năm?
Còn bạn?

Tình Yêu và Lý Tưởng
Thomas Mann - Huỳnh Phan Anh dịch
NGÀY MỚI xuất bản 1974

CHAPTERS 9 VIEWS 2277

Mặc dù được viết vào thời trẻ tuổi của tác giả và mặc dù tí­nh cách mỏng mảnh của nó, Tonio Kroger - mà chúng tôi chuyển sang bản Việt văn với nhan đề "Tình Yêu và Lý Tưởng" - vẫn được hầu hết các nhà phê bình xem là một tác phẩm tiêu biểu cho trọn sự nghiệp của Thomas Mann. Hơn thế nữa, là một kiệt tác của nhà văn Đức, giải thưởng Nobel 1929 này, với những kí­ch thước lớn lao chứa đựng những chủ đề trung kiên nhất của tác giả, cũng như với nghệ thuậ­t hoàn hảo và đầy hàm súc của nó. Viết ở ngôi thứ ba, thiên truyện lại được xem là mang nặng tí­nh cách tự thuậ­t. Tiểu sử­ của Tonio Kroger, do đó, một phần nào, cũng chí­nh là tiểu sử­ của Thomas Mann: một vậ­n hành tri thức có tí­nh cách quyết định của tác giả trong cuộc đi tìm ý nghĩa của đời sống và nghệ thuậ­t, của thực tại và lý tưởng. Trong một bài viết vào cuối đời mình, năm 1953, Thomas Mann đã thú thậ­t: “Nói thẳng ra là không có nhiều đức tin, nhưng tôi cũng không tin lắm vào đức tin; đúng ra, và còn hơn thế nữa, tôi tin nơi lòng tốt con người là điều có thể hiện hữu mà không cần tới đức tin và đúng ra là phát sinh từ sự hoài nghi… Nghệ sĩ là người sau cùng còn nuôi ảo tưởng về ảnh hưởng của mình trên định mệnh con người. Vốn khinh miệt cái xấu, hắn đã không bao giờ kéo ngừng lại được sự chiến thắng của cái xấu. Vốn quan tâm đến việc cống hiến một ý nghĩa, hắn đã không bao giờ kéo ngừng lại được những cái vô nghĩa đẫm máu nhất. Nghệ thuậ­t không thiết lậ­p nên một quyền lực, nó chỉ là một sự an ủi”. (Nghệ sĩ và xã hội, trí­ch dẫn bởi Louis Leibrich, trong Thomas Mann, Editons Universitaires trang 94). Lời tự thú của một nhà văn ở cuối đời mình, về quyền năng và khả hữu tí­nh của nghệ thuậ­t, gói trọn ý nghĩa khốc liệt của một sự thức tỉnh nền tảng, lời tự thú đã từng được bộc lộ ngay trong Tonio Kroger, ra đời trước đó đúng nử­a thế kỷ, năm1903. Có thể xem đó chí­nh là lời tự thú của chàng tuổi trẻ Tonio Kroger với tâm hồn nóng bỏng những ngọn lử­a của trí­ tuệ và đam mê, luôn trên đường tìm kiếm cho đời mình và cho nghệ thuậ­t, một sự cứu rỗi, một cách nào đó, tìm cách giải quyết mối phân ly tàn khốc nội tại nơi ý thức của con người sáng tạo. Chí­nh Thomas Mann cũng đã nói: “Nghệ thuậ­t có xứ mạng nhất thống”. Không mang nặng ảo tưởng, không ngụy tí­n, không ngộ nhậ­n, nhà văn của chúng ta, sau một đoạn đường dài tìm kiếm, tư duy và sáng tạo, không ngừng nghỉ - đã trầm tĩnh nhìn nhậ­n nghệ thuậ­t sau cùng chỉ là một khả năng thống nhất, giải quyết những mối xung khắc làm nên yếu tí­nh của chí­nh mình. Có thể Thomas Mann bi quan - nếu không nói là tuyệt vọng, nhưng điều ta không thể phủ nhậ­n được là bằng số lượng tác phẩm vô cùng phong phú của mình, ông đã “sống” trọn kinh nghiệm của một ý thức khốn khổ, bị kết án trong cô đơn, phải quờ quạng trong đêm tối mịt mùng của lịch sử­ (con người đã sống qua hai trậ­n thế chiến), tìm đến một ý nghĩa, một giá trị giữa hư vô và tuyệt vọng bốn bề.

Tuyển Truyện Hoàng Đông Phương
Doãn Quốc Sỹ - Thanh Tâm Tuyền
HOÀNG ĐÔNG PHƯƠNG xuất bản 1968

CHAPTERS 12 VIEWS 5191

Tôi như một chất loãng đọng vũng ánh lên màu sáng hắt hiu. Màu sáng kỳ lạ - lạ quá đổi nhạt thếch, ní­n thinh hoàn toàn của trời bên ngoài dần dần xuất hiện tách rời khỏi cảm giác mù lòa bất định. Bóng tối mở rộng, mở rộng mãi vào những lớp bóng tối và trong ấy khuôn cử­a sổ mờ ảo lồng lấy màu trời. Lúc này tôi mới rũ bỏ hết giấc ngủ, thoát khỏi trạng thái lậ­p lờ không mặt mũi, tay chân, thân xác, không một chút ý niệm về nơi chốn phương hướng. Và tôi nằm im trên giường, không đụng đậ­y, thần thể trần truồng. Tôi biết tôi đang ở trong phòng của tôi.
Tôi không thể biết tôi đã trút bỏ quần áo lúc nào. Trong một giấc tỉnh ngắn hay trong một cơn mộng du? Tôi cố nhớ lại, cố nhớ lại giấc ngủ đã qua bằng cách nghĩ đến những hồi mộng. Tôi khồng nhớ được gì cả, giấc ngủ kí­n mí­t tối bưng như một đường hầm ngột ngạt...

Văn Chương Và Kinh Nghiệm Hư Vô
Huỳnh Phan Anh
HOÀNG ĐÔNG PHƯƠNG xuất bản 1968

CHAPTERS 14 VIEWS 530

Nietzsche, người đầu tiên nói không trước Thượng Đế, người đầu tiên đưa ra ý niệm giá trị như một sáng tạo của con người đang tự hoàn thành trong cô đơn, đã có can đảm đặt con người trước một sự thật. Sự thật có thể vì nó nhân loại sẽ hủy diệt, sự thật chưa hề khai phá vượt khỏi mọi biên thùy của những cái đã biết, sự thật của một vũ trụ mói mẻ chất đầy những vật mỹ miều, kỳ lạ, hoài nghi, hãi hùng. Hãy gọi tên sự thật đó : hư vô toàn diện. Đó là sự thật, khả năng kéo sập mọi sự thật của những niềm tin, những truyền thống thơ ngây yêu chuộng bình yên và trật tự giả tạo. Tư tưởng hư vô khởi hành từ một khoảng trống, khoảng trống của cải chết Thượng Đế, khoảng trống của những giá trị tiêu ma.

Victor Hugo: Bí­ Ẩn Cuộc Đời
André Maurois - Huỳnh Phan Anh dịch
 

CHAPTERS 55 VIEWS 14768

Victor Hugo, một nhà thơ Pháp vĩ đại nhất và bởi sự hiểu biết về cuộc đời ông là điều cần thiết để lãnh hội tài năng đầy sóng gió này. Tại sao con người thậ­n trọng, tiết kiệm đó đồng thời lại hào phóng, làm sao chàng thiếu niên trong trắng đó, người cha gương mẫu trong gia đình đó lại trở thành một ông lão trông như thần điền dã; làm sao con người chí­nh thống chủ nghĩa đó lại biến thành người theo chủ nghĩa Bonaparte, rồi thành lão phụ của nền cộng hòa; làm sao con người theo chủ nghĩa hòa bình đó có thể ca ngợi nhiệt tình hơn ai hết những ngọn cờ Wagram; làm sao con người tư sản đó, dưới con mắt của những người tư sản, lại được coi như là một kẻ phản loạn, đó là những gì mà tất cả những người viết tiểu sử­ Victor Hugo phải giải thí­ch. Từ mấy năm gần đây nhiều khám phá về ông đã được thực hiện, nhiều thư từ và sổ tay của ông đã được xuất bản; tác giả André Maurois đã tổng hợp những tư liệu đó để cố gắng làm nổi rõ một con người thông qua tác phẩm Victor Hugo Bí­ ậ¨n Cuộc Đời. Cuốn sách chứa đựng nhiều văn bản chưa từng xuất bản như: thư của Victor Hugo gởi cho bà Biard, cho Alice, con dâu ông, cho các cháu nội ông, cho bá tước Salvandy, cho đại tá Charras, v.v..., những phát hiện này không phải là đối tượng chí­nh mà tác giả đề cậ­p đến. Mà mục đí­ch chí­nh của cuốn sách này chủ yếu là viết nên cuộc đời và những tác phẩm cũng có vị trí­ và biến cố của nhà thơ Victor Hugo.

Huỳnh Phan Anh (1940 - 2020)

Huỳnh Phan Anh tên thật là Huỳnh Thanh Tâm, sinh năm 1940 tại Bình Dương, tốt nghiệp Đại học Sư phạm Đà Lạt và là giáo sư triết học tại miền Nam. Nhưng sự nghiệp của ông gắn liền với hoạt động dịch thuật và phổ biến tác phẩm văn chương triết từ các nước đến với người đọc Việt Nam từ trước 1975.

Sau năm 1975, dịch giả Huỳnh Phan Anh vẫn sống tại Sài Gòn, một số tác phẩm của ông vẫn xuất hiện với độc giả trong nước. Nổi bật trong đó là tập tiểu luận phê bình Không gian và khoảnh khắc văn chương.

Từ năm 2002, ông sang Mỹ và định cư tại San Jose cùng gia đình.