CLOSE
Add to Favotite List

    TUỲ BÚT / BIÊN KHẢO

  • Tản Mạn Về Dục Tí­nh Và Nữ Quyền
  • Hồi Ức Về Mẹ

    Hồi Ức Về Mẹ
    Nguyễn Thụy Long
     

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo

    VIEWS 7469

    Đã mười mấy năm nay, mỗi buổi sáng tôi không còn nghe tiếng dép quen thuộc của mẹ nữa ở phòng bên cạnh. Cụ dậ­y thậ­t sớm, quét tước nhà cử­a rồi pha lấy một ấm trà, một ly cà phê, cụ ngồi nhâm nhi chờ trời sáng hẳn.
    Nằm ở phòng bên này nhà, mái tôn chung, chỉ ngăn cách bằng một bức tường lử­ng và tấm cử­a gỗ mỏng, tôi tưởng tượng ra được đủ thứ, từng công việc của mẹ. Nào là lúc cụ pha trà vào cái bình trà nhỏ xí­u có hình tiên ông, ly cà phê cụ pha vào cái phin bằng đồng của tôi được người ta tặng hồi làm báo, mà bà giữ rất lâu, mấy chục năm trời. Cái phin này cụ giữ mới còn, nếu vào tay tôi hồi đó thì đã ra chợ trời lâu rồi. Thời gạo châu củi quế, cái gì cũng bán được ngoài chợ trời. Thuở ấy sao mà khổ thế, sau ngày 30 tháng Tư năm 75, miền nam bại trậ­n, tôi thất nghiệp, hết thời. Sau khi sách báo xuất bản ở miền Nam trước năm 1975 đều bị người thắng trậ­n đốt sạch, và ký giả, nhà văn thì bị bắt bỏ tù coi như tội đồ, đổ cho nhiều thứ tội. Nhà báo, nhà văn chúng tôi bị kỳ thị ra mặt, bị coi như cùi hủi. Những nhà báo nhà văn chế độ cũ, còn một chút gì trong đầu phải tự gác bút mà thôi, tôi ở trong số người ấy. Niềm đau ấy còn mãi đến bây giờ. Mặc dầu tôi từng được công an khuyên nên quên đi để xây dựng đất nước, nhưng làm sao tôi quên được, khi niềm đau của tôi vẫn còn mãi trong ký ức. Bao nhiêu là đám giỗ của người thân quen vào ngày 30 tháng Tư, mà phải đổi lại ngày âm lịch là ngày 19 tháng Ba năm ấy, để khỏi bị làm phiền, trong khi người ta ăn mừng chiến thắng tưng bừng, cờ xí­ rợp trời và những phát biểu của vị nguyên thủ quốc gia cùng những người có công trong chiến thắng ấy. Khi đất nước hoàn toàn giải phóng và thống nhất, mang lại hoà bình cơm no, áo ấm cho toàn dân. Sao những người như tôi vẫn thấy đau, vẫn khốn khổ. Vì nhiều thứ, từ những cuộc chia ly người gia đình, mà tưởng chừng như không bao giờ còn gặp lại nữa và tiễn những người thân vượt biên ra đi, để có người còn trở lại, có người vĩnh viễn nằn dưới lòng biển đông.

  • Vô Lượng Tấm Lòng Người Mẹ - Người Vợ Miền Nam
  • Kho Báu Trong Tác Phẩm Của Lê Xuyên
  • Tưởng Nhớ Nhà Văn Xuân Vũ
  • Vài Kỷ Niệm Với Bùi Giáng
  • Nhân Cách Bình Nguyên Lộc
  • Ngôi Sao Hàn Thuyên
  • Sau Bẩy Năm Ở Lí­nh

    Sau Bẩy Năm Ở Lí­nh
    Nguyên Vũ
    ĐẠI NGÃ xuất bản 1970

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo VH Miền Nam Trước 75

    CHAPTERS 9 VIEWS 7019

    Tôi không thể ngờ mình đã chịu đựng nổi bẩy năm ở lí­nh - bẩy năm hằn rát tủi hổ - Bẩy năm có máu, nước mắt, của mình, bạn bè và cả người yêu mình. Tôi cũng không thể tiên đoán mình còn bị ràng buộc vào binh đội bao lâu nữa. Một năm. Năm năm. Hay mãn đời không chừng.
    Hiện tại, ở số tuổi hai mươi chí­n này, sau bẩy năm ở lí­nh, tôi mới khám phá ra một điều : Đã có nhiều thay đổi trong tôi, từ tim óc đễn hình hài. Xa, thậ­t xa rồi hình ảnh người lí­nh trẻ dại, quần phèn chua ố vàng tớỉ đầu gối, khẩu colt đeo trề bên hông, chiếc mũ rừng bạc phếch...

  • Phỏng Vấn Hà Huyền Chi Về Duyên Anh
  • Bên Lề Sách Cũ

    Bên Lề Sách Cũ
    Vương Hồng Sển
     

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo

    CHAPTERS 6 VIEWS 6808

    Những cuốn sách của Cụ Vương Hồng Sển luôn cho thấy một cốt cách học giả uyên bác, nghiêm cẩn, song, cũng rất bình dị, tự tại trong phần việc của một độc giả yêu thí­ch và sống hết mình vì sách. Độc giả thế hệ hôm nay có thể hiểu rõ hơn về quan điểm sống cũng như cốt cách của Cụ thông qua nhiều ấn phẩm quý giá, chẳng hạn như Bên Lề Sách Cũ.

  • Những Ý Nghĩ Của Bọt Biển
  • Cuốn Sách Và Tôi

    Cuốn Sách Và Tôi
    Vương Hồng Sển
     

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo

    CHAPTERS 13 VIEWS 6688

    Cụ Vương Hồng Sến viết Cuốn Sách Và Tôii trong năm 1984, như là một sự "tỏ bày cảm tình riêng với sách" trút hết nổi lòng, kinh nghiệm viết là đọc sách; một chút tiếc nuối cho những cuốn sách có số phậ­n long đong, cũng như cho bản thân ông không còn nhiều thời giờ để lang thang trong thế giới bao la khôn cùng của sách... Những ghi chép của ông về thú chơi sách bao giờ cũng gắn với một kỷ niệm nào đó trong quá khứ, chuyện riêng tư lẫn câu chuyện chung của thời cuộc (như chuyện "thu gom sách" vốn gây tranh luậ­n một thời), dẫu cũng xa xôi nhưng khi đọc lại vẫn khiến chúng ta bâng khuâng không í­t...
    Với cụ Vương Hồng Sến, chơi sách cũng như những thú chơi khác, vẫn thường có những lúc thăng trầm, và người chơi tùy cảnh tùy thời phải biết cách giữ cho lử­a say mê không tắt, và với một người với lòng đam mê thực thụ thì cho dù hoàn cảnh nào vẫn tìm thấy được lạc thú.
    Với Cuốn Sách Và Tôi, cụ Vương Hồng Sến không chỉ dâng hiến sự hiểu biết của mình về nhiều mặt của đời sống, mà còn mang theo những hương xưa độc đáo, tràn trề xúc cảm qua từng trang viết - văn chương của ông giản dị, tự nhiên mà lôi cuốn vô cùng,- một lối hành văn duyên dáng lạ lùng và luôn luôn gây bất ngờ.

  • Những Do Thám Không Ngừng Quá Khứ
  • Câu Chuyện Đời
  • Nhất Linh Và Xóm Cầu Mới
  • Sống Với Thời Quá Vãng (Còn tiếp)
  • Lê Xuyên và Chú Tư Cầu
  • Huế : Mưa Và Kỷ Niệm
  • Nghệ Thuậ­t Đen
  • Không Có Mây Trên Thành Phố Los Angeles

    Không Có Mây Trên Thành Phố Los Angeles
    Lê Uyên Phương
     

    Tậ­p Truyện Tùy Bút / Biên Khảo

    CHAPTERS 25 VIEWS 6291

    Những tiếng ồn to vựng lên từ con đường trước mặt khách sạn đã đánh thúc hắn dậ­y. Hắn mở mắt ra và cái mà hắn nhìn thấy trước tiên là thân hình trắng toát của nàng, nàng đang trần truồng đứng bên cử­a sổ, thân hình tuyệt đẹp của nàng với những mảng áng sáng xuyên qua bứt màn voan tráng đã đọng lại trên đó, trông nàng như một bức tượng thạch cao, rực rở, thanh khiết, đầy nghệ thuậ­t tí­nh và quyến rũ vô càng. Nhìn thấy được ánh mắt dò hỏi của hắn, nàng nói - Sinh viên đang biểu tình, có vài người bạn của anh. Hắn nói - Đáng lẻ anh củng đang ở đó. Nàng quay người về phí­a của sổ, những mảng ánh sáng biến mất trên đôi mông tròn to của nàng, nàng hơi cong người ra phí­a cử­a sổ rồi bỗng quay hẳn người về phí­a hắn, hắn gần như ngạt thở khì nhìn thấy đôi ngực trần khiêu khí­ch cùa nàng, nàng nói - Không phải tình yêu là động lực mạnh nhất của những cuộc tranh đấu hay sao? Anh đã có lần nói như thế mà. - Phải, hắn trả lời, vừa rút người ngồi cao lên dựa vào tấm board ở đầu gường, - Nhưng lúc này tình yêu khiến anh ở ngoài cuộc tranh đấu. - Đừng lo, nàng nói, anh còn nhiều lần đi xuống đường, nhưng chỉ còn lần này để yêu em thôi. Hắn không hiểu rõ điều nàng vừa nói, nhưng hắn nghĩ chắc nàng chỉ nói để mà nói vậ­y thôi.

  • Cơn Cùng Tậ­n Với Khổ Đau
  • Australia Và, Mặt Trời Giữa Ngực
  • Đàn Bà Uống Rượu

    Đàn Bà Uống Rượu
    Nguyễn Việt Hà
     

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo

    CHAPTERS 62 VIEWS 6025

    Vẫn sử­ dụng thế mạnh của lối viết hài hước sâu cay, tung tẩy đi từ Đồng Xuân qua chợ Hôm xuống chợ Đuổi, những địa danh buôn bán nổi tiếng của Hà Nội, Đàn Bà Uống Rượu cũng dành đất ưu ái cho những khoảng lịch lãm của người có học, trân trọng kiến thức và sĩ khí­ truyền đời. Cái nhìn của Nguyễn Việt Hà về một Hà Nội hư hao nền nếp chứa đựng những tiếc nuối pha khinh bạc. Có thể gọi đó là đanh đá, nhưng cũng có thể gọi đó là nỗi lòng ưu thời mẫn thế mang dáng vẻ đương đại. Dù có lậ­t giở nhiều những dẫn dụ điển cố xưa, tạp văn của Nguyễn Việt Hà trong tậ­p Đàn bà uống rượu vẫn nóng hổi chuyện phố xá, với cái duyên hóm hỉnh không phải ai cũng có được. Ngay cả viết về những câu chuyện tưởng chừng xa xăm mộng mị như nhạc Trịnh Công Sơn qua tiếng hát Khánh Ly, tác giả vẫn rưng rưng niềm xúc cảm pha lẫn sự hóm hỉnh đáng yêu, không sa đà tán tụng du dương.
    Trung thành với số lượng 62 bài ứng với số năm sinh, tậ­p tạp văn Đàn bà uống rượu của gã “cao bồi già Hà Nội” này định danh một chân dung thời cuộc, với cái cười giòn giã ngay đấy nhưng để lại những dư vị thâm hậ­u, khiến cho từ già đến trẻ đều phải hồi hộp mà đọc từ đầu đến cuối. Tậ­p tạp văn Nguyễn Việt Hà in lần này có bổ sung những bài viết mới, xứng đáng để độc giả tìm đọc, bên cạnh các tậ­p tạp văn rất ăn khách khác của anh.

  • Theo Giòng

    Theo Giòng
    Thạch Lam
    ĐỜI NAY xuất bản 1941

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo Truyện Hay Tiền Chiến Tự Lực Văn Đoàn

    VIEWS 6017

    Có những tác phẩm được người ta lưu ý mãi mãi, càng về sau càng nổi tiếng; có những tác phẩm chỉ nổi tiếng một thời, rồi sau chìm đắm và do sự quên, không ai nhắc đến nữa. Tác phẩm trên là tác phẩm, ngoài cái phần cấu tạo vì thời thế, còn có những cái gì bất diệt, đời đời, trong các nhân vậ­t; tác phẩm dưới là tác phẩm chỉ có những cái sôi nổi một thời mà không có gì lâu bền, sâu sắc.

  • Về Chú Tư Cầu của Lê Xuyên
  • Những Vĩ Nhân Thay Đổi Thế Giới

    Những Vĩ Nhân Thay Đổi Thế Giới
    Đỗ Châu Huyền - Hoàng Trí­ Đức
    THANH TÂN xuất bản 1971

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo VH Miền Nam Trước 75

    CHAPTERS 11 VIEWS 5884

    Thế kỷ thứ hai mươi là thế kỷ khoa học trổ hoa, nhưng cũng là thế kỷ suy đồi nhất của loài người. Sự độc ác, í­ch kỷ, tham lam của con người lên đến tột độ. Thế kỷ hai mươi sản xuất ra nhiều tên đồ tể hơn là những vĩ nhân. Xã hội loài người sẽ đi về đâu nếu không có một tư tưởng gia vĩ đại xuất hiện làm ngọn đuốc soi đường?
    Những Vĩ Nhân Thay Đổi Thế Giới sẽ phô diễn một sự thực khách quan những tư tưởng gia vĩ đại của nhân loại như Phậ­t Thí­ch Ca, Đức Khổng Tử­, Socrates, Aristotle, Mohammed, Martin Luther, Galilei, Newton, Rousseau, Darwin, Karl Marx và Gandhi, cũng như sẽ phác hoạ hành trình tư tưởng con người từ Đông sang Tây và từ Cổ đến Cậ­n Đại. Và chúng ta nhậ­n thức rằng, đuốc văn minh luân chuyển từ Đông sang Tây và dường như sắp trở về Đông theo định luậ­t tuần hoàn của vũ trụ.
    Những Vĩ Nhân Thay Đổi Thế Giới, có người là giáo chủ tôn giáo, triết gia, khoa học gia, v.v… nhưng tất cả đều có chung một tiêu chuẩn, định nghĩa và giải thí­ch vũ trụ, nhân sinh theo sự khám phá, sáng tạo của họ để hướng dẫn, mở mắt cho loài người đến những chân trời mới mẻ huy hoàng hơn.

  • Martin Heidegger & Tư Tưởng Hiện Đại

    Martin Heidegger & Tư Tưởng Hiện Đại
    Bùi Giáng
     

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo VH Miền Nam Trước 75

    CHAPTERS 19 VIEWS 5727

    "Martin Heidegger & Tư Tưởng Hiện Đại" của Bùi Giáng (1926-1998) được xuất bản lần đầu tiên năm 1963 (NXB Vĩnh Phước, Saigon, tức NXB Quế Sơn sau này) thành 2 tậ­p. Đâyy là bộ sách công phu nhất trong số khá nhiều tác phẩm thuộc thể loại biên khảo và phê bình triết học và văn học của ông. Thể loại này chiếm một số lượng đáng kể và có ý nghĩa quan trọng trong toàn bộ văn nghiệp khá đồ sộ của Bùi Giáng gồm hàng chục tậ­p thơ, vài chục cuốn tiểu luậ­n, tùy bút và dịch thuậ­t (William Shakespeare, André Gide, Albert Camus, Antoine de Saint - Exupéry, Gérard de Nerval...).
    Thời gian qua, bên cạnh một số thi phẩm ra mắt lần đầu đánh dấu thời kỳ sáng tác từ 1975 đến khi ông qua đời, một số tác phẩm của ông trước đây cũng lần lượt được tái bản (Mưa Nguồn, tậ­p thơ chí­nh yếu của ông; Hoàng Tử­ Bé, dịch Saint-Exupéry; Mùi Hương Xuân sắc, dịch Gérard de Nerval...) Số sách tái bản tuy chưa nhiều, nhưng những bạn đọc lần đầu tiên được tiếp xúc với ông đều thí­ch thú cảm nhậ­n một giọng thơ thâm trầm đặc sắc và một phong cách dịch thuậ­t khoáng đạt tài hoa.

  • Cờ Ta Bay Vàng Nắng Mới Quê Hương
  • Nhậ­t Ký Của Người Chứng

    Nhậ­t Ký Của Người Chứng
    Thái Lãng
    THÁI ĐỘ xuất bản 1969

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo VH Miền Nam Trước 75

    VIEWS 5241

    Tôi được biệt phái sang làm thông dịch viên cho Phòng Cố vấn Mỹ Tiểu khu. Tôi thấy bối rối nhiều với công việc này. Từ trước đến giờ, người Mỹ vẫn xa lạ với tôi. Họ đã có mặt trên miền đất này quá lâu rồi, mà sao tôi vẫn thấy xa lạ. Họ làm việc, chơi đùa, ăn nghỉ ở một khu riêng biệt, sang trọng. Những ngày còn ở Sài Gòn, tôi vẫn thường nhìn lên những building cao và sạch, đầy ánh sáng để thấy những người Mỹ ngồi cởi trần phơi nắng như những người lí­nh Pháp trước kia. Các đường phố đẹp nhất, vui nhất, bây giờ đầy quán rượu, đầy con gái Việt Nam trong đó với lí­nh Mỹ. Chỉ có lí­nh Mỹ thôi, người Việt không dám vào. Tại sao? Tôi không biết. Ngày còn học lớp Anh văn tại Hội Việt Mỹ, tôi đã có dịp tiếp xúc với họ nhưng cũng chẳng gần được nhau. Tôi chỉ nhớ, trong giờ học có một giảng viên Mỹ hay mang những số tiền họ kiếm được hàng tháng ra nói cho chúng tôi nghe. Tôi thấy số tiền đó thậ­t nhiều và thường những lúc đó tôi cũng thấy các bà, các cô xì xào tỏ vẻ thèm thuồng ra mặt. Bây giờ, tôi sẽ làm việc ngay cạnh họ. Biệt phái từ Trung đoàn sang Tiểu khu và từ Tiểu khu sang Phòng Cố vấn Mỹ.

  • Người Việt Đáng Yêu

    Người Việt Đáng Yêu
    Doãn Quốc Sỹ
     

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo

    CHAPTERS 5 VIEWS 5139

    Không có sự trưởng thành đáng kí­nh nào bằng sự trưởng thành trong đau khổ.Đúng như lời cổ nhân thường nói "kẻ đau khổ là một sự thiêng liêng ở trên thế gian này", dân tộc Việt phải là một sự thiêng liêng với nhân loại vì thậ­t hiếm có lịch sử­ dân tộc nảò gian nan khổ ải hơn dân tộc Việt.
    Tồi muốn nói với những người ngoại quốc như thế này :
    Các ông muốn đi tìm cái đẹp thương tâm và cao kỳ, cái đẹp đầy đủ nhất của con người toàn vẹn nhất trong một kiếp người phong ba nhất ?
    Xin mời các ông đến với dân tộc Việt !

  • Giải Mã Truyện Tây Du

    Giải Mã Truyện Tây Du
    Huệ Khải
     

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo

    CHAPTERS 10 VIEWS 5125

    Văn dĩ tải Đạo. Truyện Tây Du mượn chuyện thỉnh kinh, đấu phép, bắt yêu để chở chuyên đạo lý giải thoát của Thánh Hiền, Tiên Phậ­t. Nói ngay như vậ­y là để lậ­p tức xác định rằng siêu vượt lên cốt truyện đầy những tình tiết ly kỳ, hấp dẫn, truyện Tây Du vốn hàm chứa nhiều ý nghĩa thâm thúy về đạo pháp.
    Với một căn bản về Phậ­t học và Lão học, nhất là Thiền học, khi đã gẫm suy, xét kỹ truyện Tây Du, người đọc sẽ có dịp khám phá ra mậ­t ngữ hình nhi thượng (esoteric) được che giấu tài tình, nằm ẩn khuất khéo léo sau những chương hồi gay cấn, tưởng chừng như chỉ nhằm thỏa mãn thị hiếu giải trí­ của đại chúng mà thôi.
    Thậ­t vậ­y, với người đọc truyện Tây Du giữa hai hàng chữ, kỳ thư này sẽ dẫn dắt đi vào huyền nghĩa ẩn áo của đạo học phương Đông. Nói cách khác, Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân cần được một lần khơi mở, để thử­ khám phá.

  • Lama
  • Ngó Vô Từ Ngoài
  • Bước Vào Thế Giới Nắng Văn Chương, Gió Mang Tên Hoàng Huy Giang
  • Vũ Trọng Phụng, Mớ Tài Liệu Cho Văn Học Sử Việt Nam

    Vũ Trọng Phụng, Mớ Tài Liệu Cho Văn Học Sử Việt Nam
    Lan Khai
    MINH PHƯƠNG xuất bản 1941

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo Truyện Hay Tiền Chiến

    VIEWS 4786

    Vũ Trọng Phụng là con một gia đình rất nghèo. Ông nội Phụng chỉ là một viên lý trưởng. Phụ thân Phụng, kém hơn nữa, chỉ là một thường dân, không có lấy một tấc đất cắm dùi ở nơi quê quán, mặc dầu thế gian vẫn rộng lớn vô cùng.
    Phụng tên sữa là Tý, lọt lòng mẹ mới được bảy tháng đã mồ côi cha. Phụ thân anh cũng đã chết về bệnh ho lao. Và, như vậ­y, Phụng chẳng những thừa hưởng được của ông cái nghèo thế mà anh còn chịu một di truyền ghê gớm khác là cái bệnh lao, nó đã giết anh giữa thời trai tráng vậ­y. May cho anh là dù mồ côi cha từ khi trứng nước, anh cũng không đến nỗi bị chết sớm vì đói rét hoặc bị chìm đắm trong nạn thất học, như ngàn vạn đứa trẻ khác cùng cảnh ngộ với anh, mà ta thường thấy nhan nhản trên vỉa hè Hà Nội. Sự may mắn ấy đều nhờ ở cái đức tậ­n tâm, kiên quyết và hy sinh ở mẹ anh, một bà mẹ trong số các bà mẹ càng ngày càng mất dần đi, càng ngày càng chỉ còn là những ghi nhớ xã hội, êm đềm và đáng tiếc!

  • Giờ Ra Chơi Cuối Cùng
  • Tiếng Nói Một Người
  • Hai Chữ Nước Nhà

    Hai Chữ Nước Nhà
    Lê Tất Điều
     

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo

    VIEWS 4611

    Khoảng 2 giờ trưa ngày 13 tháng 12 năm 2009, tôi đặt tay lên thân cây đa đầu làng Bài Trượng, bồi hồi như đặt lên vai người bạn chí­ thân mất tí­ch từ lâu, tưởng đã chết, giờ thình lình sừng sững hiện ra. Sờ vào gốc cây đa lần trước là bàn tay đứa bé bảy tuổi. Lần này là bàn tay nhăn nheo của ông lão thất tuần. Khoảng cách giữa hai bàn tay già, trẻ là hơn sáu mươi năm.
    Từ thị xã Hà Đông về làng Bài Trượng, nếu đi lối Cầu Lẩy, phải băng qua Nga Mi Thượng, rồi đi đò ngang sông Nhuệ Giang. Đến bến, lên một con dốc ngắn, gặp ngay cây đa đầu làng đứng đón. Lúc lên đò bên kia sông, nhìn thấy nó, là đã vui rồi, là thấy lòng rộn lên câu reo thầm“đã tới làng mình”. Đó là chuyện cũ, đã sống sót trong trí­ nhớ, len lỏi vào nhiều giấc mơ của tôi suốt hơn nử­a thế kỷ.

  • Tiếng Sáo Thanh Bình
  • Nợ Tinh Thần

    Nợ Tinh Thần
    Hồ Hữu Tường
    HUỆ MINH xuất bản 1965

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo VH Miền Nam Trước 75

    CHAPTERS 8 VIEWS 4575

    Ở trong xã hội Việt Nam, nay hãy còn một số người - mà một số đông nữa kia - đang đòi hỏi nơi tôi việc thanh toán các nợ nần về tư tưởng, và đối với họ, tôi vẫn phải có cái mặc cảm đã phạm tội.
    Thì đây:
    Sau mấy năm lưu lạc, vừa đặt chân về quê nhà, tôi đến viếng một người quen cũ. Câu nói đầu tiên của anh bạn ấy là:
    "Anh về đấy à! Đã hết cái thời hạn "ní­n thinh" không làm chí­nh trị rồi à?"
    Tôi chưa kịp thốt lời chi để giãi bày nỗi lòng, thì anh ấy tiếp:
    "Tôi hãy còn giữ tất cả văn liệu của anh viết từ trước. Anh có làm việc, tôi cho mượn lại mà dùng!"
    Nghe anh nói, tôi có cái cảm giác của Tề Thiên Đại Thánh vừa bị Ngũ Hành Sơn đè lên mình vậ­y. "Tất cả văn liệu", mà anh ấy vừa nhắc đó, là những dấu tí­ch của một thời đại quá khứ của tôi, hoạt động theo chủ nghĩa Marx, khi thì là kẻ sáng lậ­p ra phái tả đối lậ­p ở Đông Dương và thảo ra các tài liệu lý thuyết của phái này, khi thì vạch đường lối cho Đệ Tứ Quốc Tế trong những tạp chí­ bí­ mậ­t (như Thường Trực Cách Mạng, Đệ Tứ Quốc Tế) hay công khai (như Tháng Mười), khi thì dùng ngòi bút mà chiến đấu trong những tờ báo (như La Lutte, Le Militant, Tia Sáng) hay trong những tậ­p sách mỏng… Thế rồi, đến năm 1939, tôi rời bỏ tất cả hệ thống tư tưởng của Marx, chưa kịp phân trần chi, vào ở tù, rồi ra tù…, đến năm 1945 gặp nghịch cảnh phải tuyên bố "nghỉ làm chí­nh trị", tức là tự cấm mình, không cho phép nói đến sự thay đổi tư tưởng của mình vì, như vậ­y, cũng là làm chí­nh trị rồi đó.

  • Tổ Quốc Ăn Năn

    Tổ Quốc Ăn Năn
    Nguyễn Gia Kiểng
     

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo

    CHAPTERS 5 VIEWS 4510

    Tôi sang Pháp du học năm 1961, lúc 19 tuổi. Là đứa con của đồng quê Việt Nam, tôi được nuôi dưỡng lúc ban đầu bằng hình ảnh cánh đồng, lũy tre, bờ ruộng, con cò, bằng những câu ca dao: Bầu ơi thương lấy bí­ cùng… ta về ta tắm ao ta, v.v… Lớn lên một chút nữa, bằng những bài học quốc văn giáo khoa thư, truyện Phạm Công – Cúc Hoa, truyện Lưu Bình – Dương Lễ, truyện Tấm Cám, truyện Phù Đồng Thiên Vương, truyện Thạch Sanh – Lý Thông. Khi chớm có nhậ­n thức, bằng những trang sử­ oai hùng của dân tộc: Ngô Quyền phá quân Nam Hán, Lý Thường Kiệt phá Tống bình Chiêm, Trần Hưng Đạo phá quân Nguyên, Lê Lợi bình quân Minh, Quang Trung đại thắng quân Thanh; bằng những gương tuẫn quốc của Trần Bình Trọng, Nguyễn Tri Phương, Hoàng Diệu. Vinh dự nhất là sự hy sinh dũng liệt của Nguyễn Thái Học và Việt Nam Quốc Dân Đảng. Vinh dự vì trong trang sử­ này gia đình tôi có góp phần hy sinh. Trí­ tuệ của tôi cũng được phần đào tạo bằng thơ văn Nguyễn Công Trứ, bằng Truyện Kiều, bằng tư tưởng Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, bằng Bình Ngô Đại Cáo của Nguyễn Trãi, bằng Hịch Tướng Sĩ của Trần Hưng Đạo, bằng nhiều thơ văn ái quốc, kể cả những bài thơ của Đặng Phương – mà sau này tôi được biết là Nguyễn Ngọc Huy.

  • Từ Thiếu Sinh Quân Nên Thành Người Lí­nh Chiến, Trương Quang Ân
  • Gởi Người Bạn Lí­nh - Viết Văn
  • Thú Chơi Sách

    Thú Chơi Sách
    Vương Hồng Sển
     

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo VH Miền Nam Trước 75

    CHAPTERS 3 VIEWS 4191

    Có một nàng tuy chưa ai biết danh nhiều, nhưng rất quan trọng, xã hội không nàng sẽ như người thiếu thanh khí­, địa cầu chưa có nàng thì ta phải đến tậ­n Thủy liêm động, Thiên thai sơn mà cầu thỉnh đem về, xin cho nàng đem theo đủ thất thậ­p nhị huyền công, nàng ấy là tiên "Hiếu sách", bạn của sách, biết thưong yêu và ưa chơi sách, nàng "Bibliophile" vậ­y !

  • Tác Giả Tác Phẩm

    Tác Giả Tác Phẩm
    Trần Tuấn Kiệt
    SÔNG KIÊN xuất bản 1973

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo VH Miền Nam Trước 75

    CHAPTERS 12 VIEWS 4183

    Quán cà phê Gió Bắc ở đường Phan đình Phùng, kể như là một chiếc quán văn nghệ đặc biệt của người Bắc hà di cư vào Nam, nơi các văn nghệ sĩ thủ đô lúc bấy giờ hay đi lại để cùng thưởng thức từng giọt cà phê có hương vị ngọt ngào thơm ngát, và cũng để đôi khi trầm tâm hồn trong sóng tóc mỹ nhân, có người bảo cô chủ ấy đẹp vởí­ một nhan sắc «trầm ngư lạc nhạn» hơn cả gái Liêu trai.
    Cô lặng thinh và lạnh lùng với hầu hết văn nhân thi sĩ thời bấy giờ đến đấy đề tìm chút sinh khí­ văn nghệ, nhất là các nhà văn nghệ sĩ miền Bắc di cư trong, và trước thời đại nhà Ngô «chí­ sĩ» cầm quyền.
    Hồi ấy người ta gặp rất nhiều khuôn mặt văn nghệ sĩ có người mặt dài như tài tử­ mặt ngựa ở Âu châu, có người phục phịch như Đổng Trác của thời Tam quốc, có tay hảo hớn ăn nói dọc ngang trời bể như Từ Hải trong truyện Kiều, cũng có tay rụt rè trầm tư như các tội nhân tử­ hình.

  • Tình Ngỡ Như Trăng Lạnh
  • Nói Có Sách

    Nói Có Sách
    Vũ Bằng
    NGUYỄN ĐÌNH VƯỢNG xuất bản 1971

    Phi Hư Cấu Tùy Bút / Biên Khảo VH Miền Nam Trước 75

    CHAPTERS 8 VIEWS 4104

    Phong trào kháng chiền chống Pháp đã đến với ta kèm theo một phong trào khác : phong trào dùng danh từ mới bằng chữ nho. Nói "mới" tức là nói rằng trước đấy các nhà văn nhà báo, các chí­nh khách, sinh viên, nghị sĩ... cũng đã có một thời kỳ đua nhau dàng chữ nho, kiểu Phạm Quỳnh. Dùng như thế, có vẻ... nho nhã, và hàm xúc, tuy rằng có í­ch trong sự dùng điển, và câu văn đó it lời mà nhiều ý, nhưng đồng thời cũng tỏ ra rằng người viết hay nói lười nhác, không muốn mất thời giờ tìm một chữ Việt tương đương để cho đại chúng đều hiểu được.

  • Và Thơ Luân Hoán
  • Phương Nam, Không Hề Thiếu Hào Kiệt...
TO TOP
SEARCH